 |
Numer
3(63)/2020, s. 37-51
doi: 10.37190/arc200303 |
Barbara Widera
Znaczenie światła dziennego i jego dystrybucja w obiektach architektonicznych zaprojektowanych przez Victora Hortę
Streszczenie
W artykule
przedstawiono wyniki badań nad rolą światła dziennego w wybranych
budynkach reprezentatywnych dla twórczości Victora Horty.
Przeprowadzono analizę porównawczą czterech
obiektów
zlokalizowanych w Brukseli: Hôtel Tassel, Hôtel van
Eetvelde, Maison et Atelier Horta oraz Magasins Waucquez. W badaniach
in situ uwzględniono analizy poziomu oświetlenia światłem dziennym w
celu określenia współczynnika oświetlenia dziennego
(daylight
factor).
Przeprowadzone badania wykazały, że światło dzienne było dla Horty
jednym z podstawowych elementów kształtujących architekturę
budynku, równie istotnym jak prawidłowo zaprojektowany układ
funkcjonalno-przestrzenny czy system konstrukcyjny. Do najważniejszych
założeń, definiujących rolę światła dziennego w budynkach
projektowanych przez Hortę należały: dążenie do zapewnienia
użytkownikom budynku kontaktu z przyrodą jako źródłem
wszelkiego
życia; wzorowane na obserwacji natury dążenie do wyeliminowania stref
pozbawionych światła dziennego; dążenie do tworzenia otwartych, jasnych
i dobrze wentylowanych przestrzeni, będących dla architekta
wyznacznikiem funkcjonalności i elegancji.
Wyodrębniono siedem głównych metod, za pomocą
których
architekt osiągał opisane powyżej cele. Były to: eksperymentalne
zastosowanie stali i szkła w fasadach, świetlikach i witrażach;
innowacyjne konstrukcje umożliwiające otwarcie przestrzeni i
dystrybucję światła wewnątrz budynku; doprowadzanie światła dziennego
do wszystkich pomieszczeń; wizualne łączenie wnętrza z zewnętrzem;
wykorzystanie klatek schodowych do rozprowadzania światła i powietrza;
stosowanie luster optycznie powiększających przestrzeń i odbijających
światło oraz wprowadzanie materiałów o wysokiej luminancji i
reflektancji. Analizy wykazały, że dzięki stosowaniu tych metod w
badanych obiektach uzyskano bardzo wysoki poziom
współczynnika
oświetlenia dziennego. Najwyższy maksymalny stwierdzono w Magasins
Waucquez (18,5%), przy czym średnia wartość współczynnika
oświetlenia dziennego dla badanych obiektów przekroczyła 8%,
a
minimalny poziom w żadnym z budynków nie był niższy niż 2%.
Przeprowadzone badania potwierdziły, że Horta jako jeden z pierwszych
osiągnął tak znakomite efekty w zakresie oświetlenia dziennego
budynków, będąc pod tym względem prekursorem najbardziej
aktualnych tendencji w projektowaniu budynków komfortowych
dla
użytkownika i bezpiecznych dla
środowiska naturalnego.
Słowa kluczowe:
oświetlenie dzienne, architektura ekologiczna, rozwiązania wzorowane na
naturze, innowacyjność, architektura współczesna
