 |
Numer 4(72)/2022, s. 47-58
doi: 10.37190/arc220405 |
Beata Piaskowska, Maciej Prarat, Artur Różański, Tomasz Olszacki, Ulrich Schaaf
Ruiny zamku w Kole
w świetle najnowszych badań architektonicznych i archeologicznych oraz
związana z nimi problematyka konserwatorska
Streszczenie
Przedmiotem artykułu
są ruiny zamku w Kole. To jeden z najlepiej zachowanych
przykładów warowni z czasów Kazimierza Wielkiego na
terenach nizinnych w Polsce. Budowla ta już od XVII w. znajdowała się w
stanie ruiny. Do dziś zachowała się wydatna wieża narożna z fragmentem
trzech kurtyn. Celem autorów niniejszego artykułu było
omówienie wyników przeprowadzonych w latach
2019–2020 badań architektonicznych i archeologicznych ruin
zamkowych oraz projektu częściowego zabezpieczenia tych
pozostałości.
Wykonane analizy pozwoliły na konstatację, że budowę
warowni rozpoczęto od wieży mieszkalnej w części północnej. W
dalszej kolejności powstała wieża w narożniku południowo-zachodnim. W
kolejnych kilku etapach wzniesiono mury kurtynowe, zamykając
dziedziniec. W części południowej funkcjonował budynek przybramia.
Zastosowane różne techniki budowlane prawdopodobnie świadczą o
tym, że pracowało przy niej kilka warsztatów, które
wykorzystywały rusztowania jednosztandarowe i przewieszone. Stan
zachowania ruin był na tyle zły, że konieczne było wykonanie projektu
zabezpieczenia fragmenty jednej ze ścian, co też wykonano w 2020 r.
Słowa kluczowe: średniowiecze, zamek, badania architektoniczne, badania archeologiczne, Koło
