 |
Numer 4(72)/2022, s. 103-115
doi: 10.37190/arc220410 |
Anna Orchowska-Smolińska, Anna Kriegseisen, Jakub Szczepański
Interdyscyplinarne badania jako forma ochrony zabytków i przygotowania do procesu inwestycyjnego na przykładzie zespołu dawnej Stoczni Gdańskiej
Streszczenie
Wielowarstwowe
dziedzictwo działających do końca XX w. zakładów przemysłowych
stwarza szczególne wyzwanie dla konserwatorów,
projektantów i inwestorów. W procesie ochrony jego
wartości, eksponowania walorów i zarządzania dobrem konieczne
jest szersze rozpoznanie przekształceń technologii całego zakładu i
poszczególnych funkcji jego budynków, ale też kontekstu
niematerialnego dziedzictwa. Przykładem tego typu złożonego zespołu
zabudowy zabytkowej jest dawna Stocznia Gdańska. Tematem artykułu są
interdyscyplinarne badania kompleksu stoczni, w trakcie których
opracowano metodę badawczą bazującą na kilku skalach analiz (w relacji
z miastem, zespołem i obiektem). Oparła się ona na dogłębnym
rozpoznaniu sposobu działania stoczni w latach 70. i 80. XX w.,
który ze względu na strajki robotnicze na terenie zakładu i
powstanie NSZZ „Solidarność” miał szczególny wpływ
na ukonstytuowanie się jego statusu dobra o wybitnych wartościach.
Autorzy postawili sobie za cel zaprezentować wyniki
szczegółowych badań zasobów kulturowych stoczni, do
których włączono specjalistów branży stoczniowej
historycznie związanych z tym konkretnie zakładem przemysłowym. W
rezultacie powstały wieloaspektowe wytyczne konserwatorskie służące do
wyznaczania ram ochrony zasobów kulturowych stoczni, prowadzenia
na jej terenie prac konserwatorskich i inwestycyjnych (wzornik
materiałów i barw). W podsumowaniu pokazano możliwości
wykorzystania prezentowanego modelu działań badawczych w powiązaniu z
projektowymi na przykładzie obiektu przemysłowego będącego w
przygotowaniu do procesu inwestycyjnego (dawny Magazyn Główny,
tzw. Hala U-Bootów).
Słowa kluczowe:dokumentacja
architektoniczno-konserwatorska, wytyczne konserwatorskie, wzornik
kolorystyczny, adaptacja zabytków poprzemysłowych, Stocznia
Gdańska
