Album rysunków z historii architektury studenta Politechniki Lwowskiej Ottona Fedaka i jego późniejsza twórczość zawodowa

Maria Brykowska

doi:10.5277/arc180305

Streszczenie

Artykuł poświęcono albumowi rysunków mało znanego dotąd architekta Ottona Fedaka (z Czerniowiec) i jego późniejszej twórczości zawodowej. Odkrycie tego albumu umożliwiło poszerzenie wiedzy na temat nauczania historii architektury na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej oraz zwróciło uwagę na późniejszą twórczość projektową jego autora. Omawiany zbiór rysunków stanowi pracę studencką wykonaną w roku akademickim 1926/1927, na zajęciach prof. dr J. Zubrzyckiego. Fedak uzyskał dyplom w 1930/1931 r. W 1934 r. współpracował przy projekcie konkursowym Miejskich Zakładów Elektrycznych (T. Wróbel i L. Karasiński), a następnie wykonał projekt szkoły na Bogdanówce (1936) i kościoła w Potaszynie na Wołyniu. Brał udział w projektowaniu targowiska we Lwowie (1937) oraz w konkursach na kościół w Kołomyi (przed 1939) i na odbudowę cerkwi św. Ducha we Lwowie (1942). Po II wojnie światowej inż. arch. O. Fedak mieszkał w Polsce, w Oświęcimiu i w Myślenicach. Jest autorem kilku projektów kościołów w metropolii krakowskiej: w Tenczynie (1947–1968), w Przytkowicach (1948–1953), w Skomielnej Czarnej (1949–1960) i w Starych Żukowicach (1957–1961), a w latach 1960–1967 prowadził budowę kościoła w Skomielnej Białej, według projektu W. Cęckiewicza. Twórczość O. Fedaka należała do nurtu „harmonijnego modernizmu” (staranne zestawianie brył, kamienne wątki, uproszczony detal, tradycyjne sklepienia bądź stropy żelbetowe). Zrealizowane kościoły, mimo że nie należą może do wybitnych dzieł, stanowią cenne przykłady twórczości architekta m.in. w trudnych dla budowy świątyń latach PRL.

Słowa kluczowe:
historia-architektury
wydział-architektoniczny-politechniki-lwowskiej
otton-fedak-z-czerniowiec)
kościół
projekt
metropolia-krakowska

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.

2018

3(55)

DOI: 10.5277/arc180305

Maria Brykowska*

Album rysunków z historii architektury

studenta Politechniki Lwowskiej Ottona Fedaka

i jego późniejsza twórczość zawodowa

Album of drawings from the history of architecture

by Otton Fedak student of Lviv Polytechnic

and his later professional works

* Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej/Faculty of Ar

chi tecture, Warsaw University of Technology.

Programem kształcenia architektów na Politechnice

Lwow skiej zainteresowałam się podczas realizacji w Za

kładzie Architektury Polskiej Wydziału Architektury

Politechniki Warszawskiej (PW) grantu KBN (1997–

2000) na temat twórczości prof. arch. Oskara Sosnow

skiego, m.in. badając fakt jego zatrudnienia w latach 1914–

1919 jako prowadzącego zajęcia z projektowania budowli

użyteczności publicznej w Katedrze Architektury II na

Politechnice Lwowskiej [1], [2, s. 6, 71]. Ze względu na

po wołanie do wojska i udział w I wojnie światowej

So s

now ski nie podjął tam pracy, albowiem po powrocie z frontu

w 1919 r. został zatrudniony na Wydziale Ar chi tektury Po

li techniki Warszawskiej, gdzie kierował Katedrą Ar chi

tektury Polskiej, a w 1922 r. zorganizował Zakład Ar chi tek

tury Polskiej i Historii Sztuki PW (ZAP PW) według wła

snego pomysłu [2, s. 7, 12, 53–56, 71–74], [3].

Działalność Katedry i ZAP PW w okresie międzywojen

nym jest doskonale znana, brakuje natomiast opracowań

temat programu i metody nauczania historii architektu

ry na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwow 

skiej, albowiem oryginalne materiały naukowe i dydak

tyczne uczelni zaginęły podczas działań wojennych.

Z tego względu przypadkowo odkryty wiele lat temu al

bum z ry sunka mi z ćwiczeń z historii architektury z roku

aka de mickie go 1926/1927 studenta Ottona Fedaka stał się

I became interested in the teaching curriculum of ar

chitects at Lviv Polytechnic while doing research on the

works by Professor Architect Oskar Sosnowski at the

Section of Polish Architecture at the Faculty of Ar chi

tecture, Warsaw University of Technology from the grant

awarded by the State Committee for Scientific Research

(1997–2000), when I learned that he was employed in

1914–1919 as a teacher of designing public buildings at

the Department of Architecture II at Lviv Polytechnic [1],

[2, pp. 6, 71]. As he was drafted to the army and fought in

the First World War, Sosnowski did not start that work

because after his return from the front in 1919, he was

employed at the Faculty of Architecture at Warsaw

University of Technology where he headed the Department

of Polish Architecture and in 1922 he came up with an

idea and organized the Section of Polish Architecture and

Art History at Warsaw University of Technology (ZAP

PW) [2, pp. 7, 12, 53–56, 71–74], [3].

The operations of the Department and ZAP PW in the

interwar period is well known, whereas there are no stud

ies on the curriculum and the methods of teaching the his

tory of architecture at the Faculty of Architecture at Lviv

Polytechnic because the original scientific and teach ing

materials were lost during the war. As a result, the album,

which was accidently discover many years ago, with

drawings from the classes in the history of architecture

from the academic year 1926/1927 made by Otton Fedak

provided important information on the methods of teach

ing the history of architecture at Lviv Polytechnic.

54 Maria Brykowska

ważnym dokumentem na temat metody nauczania historii

architektury na Politechnice Lwowskiej.

Co wiadomo o nauczaniu historii architektury

na Politechnice Lwowskiej

Według programu nauczania w roku akademickim

1926/1927 [4, s. 56–68] na pierwszym roku studiów pro

wadzono przedmiot architektura historyczna I w obu pół

roczach – zimowym i letnim (w wymiarze po 3 godz.

wykładów i 3 godz. rysunków na tydzień); tematy –

w układzie chronologicznym – obejmowały okres od sta

rożytności do architektury klasycznej. Natomiast na dru

gim roku – przedmiot architektura historyczna II był

realizowany w półroczu zimowym (w wymiarze 3 godz.

wykładów i 4 godz. rysunków), w zakresie architektury

średniowiecznej: romańskiej i gotyckiej, oraz architektu

ry odrodzenia, a w półroczu letnim (4 godz. wykładów

i 4 godz. rysunków) – na temat stylów baroku, rokoka

i na poleońskiego (z wykazaniem odmian w różnych kra

jach Europy). Warto dodać, że taka metoda nauczania

dziejów architektury w układzie chronologicznym była

stosowana także na innych wydziałach architektury. Poza

wyżej wymienionymi przedmiotami z „historii architek

tury” na drugim roku uczono „wybranych działów z ar

chitektury polskiej” oraz ochrony zabytków. Katedra pro

wadziła też zajęcia w terenie z pomiarów architektury

zabytkowej, jak o tym świadczy pomiar kościoła pauli

nów pw. św. św. Piotra i Pawła na ul. Łyczakowskiej 82

we Lwowie

wykonany przed 1928 r. przez studentów

Po li techniki Lwowskiej z udziałem Ottona Fedaka. W la

tach 1916–1929 Katedrą Historii na Wydziale Archi tek to

nicznym Politech niki Lwowskiej kie rował (i prowadził

wykłady) prof. dr Jan Zub rzyc ki, który wielką wagę przy

kładał do analiz ry sun ko wych budowli zabytkowych, a na

stępnie jego zastępca – prof. Marian Osiński. Studenci

uzyskiwali zaliczenie przed miotu na podstawie notatek

i rysunków [1, s. 189, 202].

Album rysunków z historii architektury II

studenta Ottona Fedaka z Czerniowiec

Album zawiera 107 ponumerowanych kart (bez nr 79),

na których naklejono rysunki wykonane w przeważającej

części w tuszu bądź w ołówku – na kalce technicznej i kar

tonie. Wszystkie karty były opatrzone pieczątką o treś ci:

„Ka tedra Architektury Historycznej, Lwów – Po litech ni 

ka”, w większości sygnowane przez autora „Fk” i asys

tenta przyjmującego pracę – „J” (inż. arch. Tadeusza Jan

kowskiego). Rysunki przedstawiają plany, przekroje,

fragmenty elewacji i detale architektoniczne różnych bu

dowli historycznych (głównie kościołów) z terenu Euro

py i ziem polskich, z okresu średniowiecza oraz renesan

su z obszaru Polski. Materiały nie zostały uporządkowane

chronologicznie ani tematycznie. Analiza treści rysunków

i podpisów wskazuje, że zostały one skopiowane z publi

kowanych dzieł. Stanowiły samodzielną pracę studenta.

Obecnie cerkiew prawosławna [5, s. 100, 104].

What is known about teaching

the history of architecture at Lviv Polytechnic

According to the teaching curriculum from the aca

demic year 1926/1927 [4, pp. 56–68] the subject called

historic architecture I was taught in the first year of stud

ies in both semesters – winter and summer (3 hours of

lecture and 3 hours of drawing a week); the topics –

chronologically – included the periods from antiquity to

classical architecture. In the second year – the subject of

historic architecture II was taught in winter semester only

(3 hours of lecture and 4 hours of drawing a week) in the

scope of medieval architecture: Romanesque and Gothic

as well as Renaissance architecture, and in summer se

mester (4 hours of lecture and 4 hours of drawing a week)

– on Baroque, Rococo and Napoleonic style (with their

varieties in different European countries). It should be

noted that this method of teaching the history of architec

ture chronologically was applied also in other faculties of

architecture. Apart from the subjects listed above in the

“history of architecture” “selected areas of Polish archi

tecture” as well as preservation of historic monuments

were also taught in the second year of studies. Furthermore,

the Department taught also field classes in measuring his

toric architecture, which is demonstrated by the measure

ments of the Pauline Fathers’ church of St. Peter and Paul

at Łyczakowska St. 82 in Lviv conducted before 1928 by

the students of Lviv Polytechnic, including Otton Fedak

In 1916–1929, the Department of History at the Faculty

of Architecture at Lviv Polytechnic was headed by Pro

fessor Jan Zubrzycki, Ph.D. who also gave lectures, and

placed a lot of importance on analyzing drawings of his

toric buildings, and later by his assistant – Professor

Marian Osiński. Students received credits in this subject

on the basis of notes and drawings [1, pp. 189, 202].

The album with drawings on the history

of architecture II by Otton Fedak from Czerniowce

The album has 107 numbered charts (without no. 79)

with drawings stuck to them, most of which were made in

ink or pencil – on tracing paper and cardboard. All charts

were stamped with a seal to read: “Department of Hi sto 

rical Architecture, Lviv – Polytechnic”, mostly signed by

the author “Fk” and the assistant accepting the work –

“J” (the engineer of architecture Tadeusz Jankowski). The

drawings present plans, sections, fragments of facades

and architectural details of different historic buildings

(mainly churches) from Europe and Poland, from the

Middle Ages and the Renaissance. The materials were not

ordered chronologically or by topic. The analysis of the

drawings and notes indicate that they were copies of

works which were published. The student made drawings

himself. They were most probably accompanied by de

scriptions of the structures’ architectural features and

a list of references with unknown notes. It can be assumed

that they corresponded to the lectures known from the

Currently an orthodox church [5, pp. 100, 104].

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 55

Il. 2. Clermont. Kościół Notre Dame du Porte (ViolletleDuc):

przęsło przekroju podłużnego i przekrój poprzeczny

(album rysunków studenta O. Fedaka wykonany na Wydziale

Architektonicznym Politechniki Lwowskiej, karta nr 59,

rys. tuszem, sygnowany)

Fig. 2. Clermont. Church of Notre Dame du Porte (ViolletleDuc):

baylongitudinal section and elevation view (drawing in ink, signature)

(album with drawings by the student O. Fedak made at the Faculty

of Architecture, Lviv Polytechnic, chart no. 59,

drawing in ink, signature)

Il. 1. Łęczyca, kościół we wsi Tum: rzut poziomy kościoła

(album rysunków studenta O. Fedaka wykonany na Wydziale

Architektonicznym Politechniki Lwowskiej, karta nr 37,

rys. w tuszu, lawowany, niesygnowany)

Fig. 1. Łęczyca, church in the village of Tum: layout plan of the church

(album with drawings by the student O. Fedak

made at the Faculty of Architecture, Lviv Polytechnic, chart no. 37,

drawing in ink, washed, no signature)

Rysunkom towarzyszył zapewne opis cech stylowych bu

dowli wraz z wykazem bibliografii, które zawierał nie

znany zeszyt z notatkami. Można sądzić, że ich treść od

powiadała wykładom profesora znanym z publikacji

Utwór kształtu. Nauka wstępna do znajomości stylów ar-

chitektonicznych [6]. Jak zauważył Jerzy Wowczak, wy

żej wymienione dzieło to „podręcznik do historii archi

tektury pokazanej przez pryz mat rzutów, elewacji i detali

architektonicznych” [7, s. 155, 156]. Zakres nauczania na

drugim roku studiów w półroczu zimowym potwierdzają

rysunki Fedaka, uwzględ niające architekturę romańską

(il. 1, 2) i gotycką (il. 3) oraz renesansową, wskazującą

– według Zu brzyckiego – „odrębność sztuki polskiej”

(„styl zygmuntowski”– il. 4).

Zawarte w albumie rysunki – wykonane niekiedy na

wysokim poziomie artystycznym – stanowią cenny zbiór,

a ich wybór i przekazane treści poświadczają wykorzysta

ną przez studenta literaturę przedmiotu i ówczesny stan

badań nad historią architektury. Praca Fedaka została

publication titled Utwór kształtu. Nauka wstępna do zna-

jomości stylów architektonicznych (Work of shape. In tro

ductory lessons on architectural styles) [6]. As noted by

Jerzy Wowczak, the work mentioned above is a “manual

to learn history of architecture presented in plans, facades

and architectural details” [7, pp. 155, 156]. The scope of

teaching in the second year of studies in winter semester

is confirmed by Fedak’s drawings, including Romanesque

(Fig. 1, 2) and Gothic (Fig. 3) as well as Renaissance ar

chitecture, indicating – according to Zubrzycki – “unique

ness of Polish art” (“the Sigismund style”– Fig. 4).

The drawings in the album – sometimes demonstrating

high artistic value – constitute a valuable collection and

their selection as well as contents testify to the literature

on the subject used by the student and the state of research

on the history of architecture at that time. The work of

Fedak was evaluated twice on the basis of the album,

which is worth quoting

: “47 sketches – Not enough sec

No. “56 a” is written on the front of the hard cover and “Fedak Otton

1926/27” as well as “KT6107 uԉ” on its back and below the quoted

text

regarding credit with two signatures of Professor J. Zubrzycki, Ph.D.

56 Maria Brykowska

dwukrotnie oceniona na podstawie albumu, co warto

zacytować

: „47 szkiców – Trochę mało przekroji z archi

tektury polskiej. Poza tem szkice wzorowe, szczególnie

starannie i estetycznie wykonane. 11.1.27, Prof. Dr Zu

brzycki [podpis] 4. [ocena]”, oraz niżej: „vo friteweniacji

(?) razem 105 szkiców wzorowych. 19.9.7, 4 [ocena],

Dr Zu brzycki”. Warto podkreślić, że rysunek był bardzo

ważny w kształceniu architektów i towarzyszył nauczaniu

wszystkich przedmiotów na wydziałach architektury.

O studencie Ottonie Fedaku wiemy, że pochodził

z Czer niowiec, z polskiej rodziny ziemiańskiej, miał mat

kę Niemkę, a babkę Francuzkę

. Chociaż nieznane są

Na twardej okładce napisano nr „56 a”, a na odwrocie – Fedak

Otton 1926/27” i „KT6107 uԉ” i poniżej cytowany tekst dotyczący

zaliczenia pracy z dwoma podpisami prof. dr. J. Zubrzyckiego. Obecnie

album znajduje się w Bibliotece Politechniki Wrocławskiej.

Według danych o rodzinie zebranych przez Ewę Ludmiłę Phan

hauserFedak, córkę Oktawiana Fedaka (ur. w 1937 r. we Lwowie); jej

tions from Polish architecture. Other than that, excellent

sketches, highly diligently and aesthetically made.

11.1.27, Professor Zubrzycki, Ph.D. [signature] 4.

[grade]”, and below: “vo friteweniacji (?) in total 105 ex

cellent sketches. 19.9.7, 4 [grade], Zubrzycki, Ph.D.” It

should be stressed that drawing was very important in

educating architects and it accompanied teaching all sub

jects in the faculties of architecture.

We know that the student Otton Fedak came from Czer

niowce; he was born to a Polish family of landowners, his

mother was German and his grandmother was French

Although we don’t know his grades in other subjects, his

later works can prove interesting as he studied when the

Faculty of Architecture at Lviv Polytechnic was leaning

away from “traditionalism and historism” towards “learn

ing modern forms, materials and building techniques”

At present the album is at the Library of Wrocław University of Science

and Technology.

According to the information about the family collected by Ewa

Ludmiła PhanhauserFedak, daughter of Oktawian, her grandfather Otton

Fedak was born in Czerniowce (father Andrzej Fedak and mother Hermina

Senft), and his greatgrandfather Michał came from Kamieniec Podolski [8].

On teaching architectural designing: [9, p. 27].

Il. 3. Przekrój żeber sklepiennych krzyżowych lub poprzecznych

bogato profilowanych, z kościoła św. Katarzyny w Krakowie,

z chóru kościoła „Notre Dame” w Paryżu;

filar między kapliczkami chóru katedry św. Piotra w Beauvais

(album rysunków studenta O. Fedaka wykonany na Wydziale

Architektonicznym Politechniki Lwowskiej, karta nr 57,

rys. w tuszu, niesygnowany)

Fig. 3. Crosssection of elaborate diagonal or transverse ribs,

from the church of St Catherine in Cracow, choir of the church

of “Notre Dame” in Paris; pillar between chapels of the choir

in the Cathedral of St Peter of Beauvais

(album with drawings by the student O. Fedak

made at the Faculty of Architecture, Lviv Polytechnic, chart no 57,

drawing in ink, no signature)

Il. 4. Lublin: szczyt w kaplicy Zamkowej

(album rysunków studenta O. Fedaka wykonany na Wydziale

Architektonicznym Politechniki Lwowskiej, karta nr 87,

rys. w tuszu, niesygnowany)

Fig. 4. Lublin: gable of the Castle Chapel

(album with drawings by the student O. Fedak made at the Faculty

of Architecture, Lviv Polytechnic, chart no 87,

drawing in ink, no signature)

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 57

wyniki, jakie osiągał z innych przedmiotów nauczania,

ciekawa może okazać się późniejsza jego twórczość za 

wodowa, albowiem studiował w okresie, kiedy na Wy dziale

Archi tek tonicznym Politechniki Lwowskiej odchodzono

od „ tra dycjonalizmu i historyzmu” na rzecz „opa nowania

nowoczesnych form, materiałów i technik budowlanych”

Jak wiadomo, w procesie kształcenia architektów – za

równo dawniej, jak i dziś – najważniejsza była i jest na

uka projektowania architektonicznego. W latach studiów

Fedaka kierownikiem Katedry Architektury II (po prof.

O. Sosnowskim) i prowadzącym zajęcia z projektowania

od 1920 r. był prof. dr Witold Minkiewicz – zwolennik

nowatorskich tendencji w projektowaniu architektonicz

nym, cieszący się wielkim autorytetem na uczelni. Jego

twórczość i nauczanie były krytycznie oceniane przez

prof. J. Sasa Zubrzyckiego

, ale to prof. W. Minkiewicz

był członkiem komisji w roku akademickim 1930/1931,

przed którą zdał egzamin dyplomowy student Otton Fe

dak. Można przypuszczać, że jak większość studentów

w tym okresie interesował się on przede wszystkim współ

czesną mu architekturą, natomiast odkryty album rysun

ków może stanowić dziś tylko ważny materiał do studiów

nad stanem badań nad architekturą zabytkową w latach

1926/1927 (zob. aneks do niniejszego artykułu).

Twórczość zawodowa inż. arch. Ottona Fedaka

we Lwowie

Po dyplomie inż. arch. Otton Fedak rozpoczął pracę

w Wydziale Architektonicznym Lwowskiego Zarządu

Miejskiego (co zostało potwierdzone w 1936 r.)

. Jak

większość architektów z jego pokolenia zainteresowanie

modernizmem wyniósł z uczelni, a nauka historii archi

tektury nie miała większego wpływu na jego twórczość,

chociaż w projektach kościołów znaleźć można niektóre

wątki historyczne.

Odkąd w 1930 r. wszedł w życie plan Wielkiego Lwo

wa, zaczęto realizować nowe inwestycje na przedmie

ściach miasta. Pierwszym znanym zadaniem inż. arch.

Ot tona Fedaka jest jego udział w konkursowym projekcie

Miejskich Zakładów Elektrycznych we Lwowie w 1934 r.

na zaproszenie prof. Tadeusza Wróbla i Leopolda Ka ra

sińskiego, wymienianych w literaturze przedmiotu jako

wybitni przedstawiciele modernizmu lwowskiego

. Mimo

że projekt nie otrzymał nagrody, został zakupiony do

realizacji, którą ukończono w 1936 r. Gmach należy do

dziadek Otton Fedak urodził się w Czerniowcach (ojciec Andrzej Fedak

i matka Hermina Senft), a jej prapradziadek Michał pochodził z Ka 

mieńca Podolskiego [8].

O nauczaniu projektowania architektonicznego: [9, s. 27].

Za: [7, s. 196]; w książce opublikowano wykonany przez J. Sasa

Zubrzyckiego rysunekkarykaturę bryły kościoła projektowanego wed

ług W. Minkiewicza (1928).

Za: [8]. Architekt ożenił się, miał córkę Lidję, a z drugiego mał

żeństwa – syna Oktawiana. Warto dodać, że jego ojciec Andrzej Fedak

był zatrudniony w Zarządzie Miejskim w Czerniowcach.

Obaj architekci w 1928 r. utworzyli Pracownię, a w latach 1932–

1934 zaprojektowali i zrealizowali w nurcie „harmonijnego modernizmu”

Szkołę Sióstr Urszulanek we Lwowie, wysoko ocenianą podobnie jak

gmach MZE. Fedak był im znany z okresu studiów [10], [11, s. 89,

rys. 258], [12, s. 204, il. 19, 20].

It is known that the most important thing in the process

of teaching architects was in the past and still is today

teaching architectural designing. During the time when

Fedak studied, it was Professor Witold Minkiewicz, Ph.D.

who headed the Department of Architecture II (after

Professor O. Sosnowski). He also taught designing since

1920, favored innovative trends in architectural designing

and was highly respected at the school. His works and

teaching was criticized by Professor J. Sas Zubrzycki

but

it was Professor W. Minkiewicz who was a member of the

commission before which the student Otton Fedak passed

his diploma exam in the academic year 1930/1931. It can

be presumed that at that time, just like most other stu

dents, he was mainly interested in contemporary architec

ture and the newly discovered album with drawings can

be today considered important material to study the state

research of historic architecture in 1926/1927 (see annex

to this paper).

Professional works by the Engineer

of Architecture Otton Fedak in Lviv

After getting his diploma, the Engineer of Architecture

Otton Fedak, started to work at the Department of

Architecture in Lviv City Office (which was confirmed in

1936)

. Just like most other architects from his genera

tion, he got interested in the Modern Movement during

his studies and learning the history of architecture had

little influence on his works although the designs of

churches do demonstrate some historic motifs.

In 1930, when the plan of Greater Lviv was imple

mented, new investments began in the city suburbs. The

first known task of the Engineer of Architecture Otton

Fedak was his participation in the competition for the de

sign of the Electric Power Facility in Lviv in 1934 at the

invitation of Professor Tadeusz Wróbel and Leopold

Karasiński, who are mentioned in the literature on the

subject as eminent representatives of Lviv Modernism

Although the design did not win the prize, it was pur

chased to be executed and it was completed in 1936. The

building is one of the major achievements of Modernism

in Lviv. The building was extended twice after the war but

its original, modern main body can be seen on old photos.

In 1936, the author of the Album designed in the same

style a new general school (no. 53) in Bogdanówka which

was completed by 1938 [13, pp. 171–174, Fig. 13] (Fig. 5).

The building was original not only because of its three

interesting main bodies in the modern style and well

thoughtout function but also high standard “for the less

After: [7, p. 196]; a drawingcaricature by J. Zubrzycki of the

main body of the church designed by W. Minkiewicz (1928) was pub

lished in the book.

After: [8]. The architect married, had a daughter Lidja and a son

Oktawian from the second marriage. It should be noted that his father

Andrzej Fedak was employed at the City Office in Czerniowce.

Both architects opened a Design Studio in 1928 and in 1932–

1934 they designed and executed the Ursulines School in the “harmoni

ous modernism” style in Lviv which was highly acclaimed, just like the

building of the Electric Power Facility. They knew Fedak from the

studies [10], [11, p. 89, draw. 258], [12, p. 204, Fig. 19, 20].

58 Maria Brykowska

Il. 5. Lwów, Publiczna Szkoła Powszechna, 1936–1938, projekt inż. arch. O. Fedak, widok bryły

(rys. M. Brykowska na podst. [13, il. 13])

Fig. 5. Lviv, General Public School, 1936–1938, designed by the Engineer of Architecture O. Fedak, general view

(by M. Brykowska based on [13, Fig. 13])

ważnych osiągnięć modernizmu we Lwowie. Po wojnie

budynek został dwukrotnie rozbudowany, ale dzięki za

chowanym zdjęciom można było odtworzyć jego pier

wotną, modernistyczną bryłę. W 1936 r. z kolei, w tym

samym nurcie autor analizowanego albumu rysunków

zaprojektował na terenie Bogdanówki nową szkołę

powszechną (nr 53), realizowaną do 1938 r. [13, s. 171–

174, il. 13] (il. 5). Budynek wyróżniał się nie tylko inte

resującymi trzema bryłami w stylu modernizmu i przemy

ślaną funkcją, ale i wysokim standardem „dla mniej

zamożnych” (sala gimnastyczna, centralne ogrzewanie,

system ka nalizacji i wentylacji). Kolejny projekt – wyko

nany wspólnie przez Ottona Fedaka i Adama Kozakie wi 

cza w 1937 r. – dotyczył uporządkowania targowiska na

placu św. Zofii (obecnie Rynku Stryjskiego), zgodnie z wy

maganiami określonymi przez magistrat (nie został prze

prowadzony) [12, s. 186]. W 1938 r. Otton Fedak wraz z An

to nim Łobosem i Janem Schwartzem wykonali kon kursowy

projekt kościoła w Kołomyi, za który otrzymali III nag

rodę (również niezrealizowany) [14]. Przed 1939 r. inż.

arch. O. Fedak zakończył natomiast projekt kościoła

św. Józefa w Potaszynie na Wołyniu, który został znisz

czony podczas II wojny światowej [15, s. 89].

Do 1939 r. Fedak należał do Stowarzyszenia Archi

tektów Polskich, oddziału lwowskiego. Jeszcze w kwiet

niu 1942 r. przebywał we Lwowie, gdzie razem z archi

tektami Jehwienem Hrenią i Aleksandrem Pożańskim

wykonał konkursowy projekt odbudowy greckokatolic

kiej cerkwi św. Ducha zniszczonej w 1939 r. Zespół

otrzymał II nagrodę (I nie przyznano), ale projekt nie zo

stał zrealizowany [16, s. 246, 247]. Zapewne niedługo

potem – według materiałów rodzinnych – architekt wyje

chał do Oświęcimia, gdzie znalazł zatrudnienie w Tech

nikum Budowlanym (?)

Za: [8]; być może Fedak wyjechał do Generalnego Gubernatorstwa

z obawy przed sowieckim „nowym ładem”, jak np. wielu Polaków

z Kołomyi z niemieckim rodowodem [17, s. 60].

welloff” (gym, central heating, wastewater and ventila

tion systems). Another design – made jointly by Otton

Fedak and Adam Kozakiewicz in 1937 – regarded the

redesign of the market at St. Sophia Square (at present

Stryjski Market) in compliance with the requirements set

by the municipality (it was not executed) [12, p. 186]. In

1938, Otton Fedak together with Antoni Łobos and Jan

Schwartz made a competition design of the church in

Kolomyia which was awarded the third prize (also not

executed) [14]. Before 1939, however, the Engineer of

Ar chitecture O. Fedak completed the design of the church

of St Joseph in Potaszyn in Volhynia which was destroyed

during World War II [15, p. 89].

Until 1939, Fedak was a member of the Association of

Polish Architects, branch in Lviv. In April 1942, he was

still in Lviv where together with the architects Jehwien

Hrenia and Aleksander Pożański he made a competition

design of the rebuilding of the Greek Catholic church of

the Holy Ghost which was destroyed in 1939. The team

was awarded the second prize (first prize was not award

ed) but the design was not executed [16, pp. 246, 247].

Most likely soon afterwards – according to the family

documents – the architect went to Oświęcim where he

worked at the Technical Secondary School (?)

Professional works by the Engineer of Architecture

Otton Fedak after World War II in Poland

At first, the architect lived in Oświęcim and then he

moved to Myślenice where in 1960 he headed the Faculty

of Architecture and Building at the Board of People’s

Council. He died in Myślenice in 1968

. His designing

After: [8]; maybe Fedak moved to the General Governorate be 

cause he was afraid of the Soviet “new order” just like many Poles of

German descent from Kolomyia [17, p. 60].

His wife came to Oświęcim with their son in 1947 with a group

of repatriates: [8], [14]. Maybe Fedak settling in Oświęcim and Myśle

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 59

Il. 6. Przytkowice, pow. Wadowice, kościół pw. Przenajświętszej Trójcy, stan z 2017 r. (fot. ks. L. Filipek, zbiory parafii w Przytkowicach)

Fig. 6. Przytkowice, Wadowice district, church of the Holy Trinity, 2017 (photo by ks. L. Filipek, archive of the Parish in Przytkowice)

Twórczość zawodowa inż. arch. Ottona Fedaka

po II wojnie światowej – w Polsce

Początkowo architekt mieszkał w Oświęcimiu, a następ

nie przeniósł się do Myślenic, gdzie w 1960 r. kierował

Wy działem Architektury i Budownictwa Prezydium Po

wia towej Rady Narodowej. Zmarł w Myśle nicach w 1968 r.

Jego działalność projektowa w Polsce nie została dotąd

zauważona, chociaż na stronach internetowych parafii ar

chidiecezji krakowskiej wymieniany jest jako autor pro

jektów kilku kościołów.

Pierwszy bodaj projekt kościoła pw. Matki Bożej Kró

lowej Polski O. Fedak wykonał w 1947 r. w Tenczynie

koło Myślenic [18], kiedy po wzniesieniu drewnianej ka

plicy gromadzono materiały na zamierzoną budowę świą

tyni. Dopiero w 1957 r., po otrzymaniu zezwolenia, roz

poczęto budowę kościoła pod opieką Braci Mniejszych

Kapucynów, dokonując korekty fundamentów – posze

rzając wnętrze o dwie nawy boczne i wydłużając nawę

główną. Po przysłanej w 1960 r. aprobacie z Rzymu po

święcono kamień węgielny. Budowa przeciągała się, gdyż

Wydział Wyznań wstrzymał prace do 1967 r. Ostatecz nie

kościół został ukończony w latach 1968–1969, a w 1970 r.

W 1947 r. z grupą repatriantów do Oświęcimia przyjechała jego

żona z synem: [8], [14]. Osiedlenie się Fedaka w Oświęcimiu i Myśle

nicach może nie było przypadkowe, albowiem mógł je znać z wykładów

prof. J. Sasa Zubrzyckiego, który zrealizował tam kilka projektów przed

I wojną światową [7, s. 32, 39, 64, 69, 94, 108, 155, 164].

activities in Poland have not been noticed so far, although

on the websites of the parishes in the Cracow archdiocese he

is mentioned as the author of designs of several churches.

O. Fedak made the first design of the church of Our

Lady the Queen of Poland in 1947 in Tenczyn near My

śle nice [18] most probably when, after a wooden chapel

was built, materials were gathered to build a new church.

It was only in 1957 that, after a building permit was grant

ed, the construction of the church began under the care of

Friars Minor Capuchin, with some corrections to the foun

dations – extending the interior by adding two aisles at the

sides and lengthening the nave. After an approval was

sent from Rome in 1960, the cornerstone was blessed.

The construction took longer than planned as the De part 

ment of Religious Denominations ordered the work to stop

until 1967. Finally, the church was completed in 1968–

1969 and it was consecrated in 1970. In 1958–1959,

a cler gy house designed by Mojžukowa, B. Eng. and tech

nically supervised by Fedak was built near the church.

Fedak designed another church in 1948 (from Oświę

cim) in Przytkowice [19]

. Initially, he was in charge of

nice was not accidental as he might have known them from the lectures

by Professor J. Sas Zubrzycki who designed a few buildings there before

World War I [7, pp. 32, 39, 64, 69, 94, 108, 155, 164].

As a result of the turmoil of war I ended up living in Przytkowice

and I went to school there after the front left in January 1945. There was

a wooden, Baroque church there which was often described and finally

moved to Skawinki after building a masonry church [20].

60 Maria Brykowska

go poświęcono. W latach 1958–1959 postawio no też ple

banię w sąsiedztwie kościoła według projektu inż. Mo j

žukowa pod nadzorem technicznym Fedaka.

Kolejny kościół zaprojektował Fedak (z Oświęcimia)

w Przytkowicach w 1948 r. [19]

i początkowo sam

prowa dził budowę, którą kończył arch. Józef Jamróz

(z Kra kowa, kolega ze studiów na Politechnice Lwow

skiej), wprowadzając cegłę zamiast kamienia w opra

cowaniu części elewacji. 31 maja 1953 r. kościół został

konsekrowany pw. Prze naj święt szej Trójcy przez bpa

Franciszka Jopa (il. 6). Na marginesie można dodać,

że w 1960 r. dwukrotnie przebywał w nim bp Ka rol

Wojtyła.

W 1949 r. Fedak wykonał projekt kościoła i plebanii

w Skomielnej Czarnej (il. 7) [21], pod patronatem Pro

win cji Krakowskiej Braci Mniejszych Kapucynów.

W 1951 r. utworzono parafię, natomiast w 1957 r otrzy

mano zezwolenie na budowę świątyni. Kamień węgielny

poświęcił bp Karol Wojtyła w 1958 r. Budowę nad zorował

autor projektu razem z inż. arch. Eugeniuszem Wój cikiem

(z Krakowa). W 1960 r. odbyła się uroczystość poświęce

nia

przez bpa Juliana Groblickiego kościoła pw. Nawiedzenia

Zawierucha wojenna sprawiła, że mieszkałam w Przytkowicach

i chodziłam do szkoły po przejściu frontu w styczniu 1945 r. Stał tam

wówczas często opisywany barokowy drewniany kościół przeniesiony

do Skawinek po wybudowaniu murowanej świątyni [20].

the construction himself but it was completed by the

architect Józef Jamróz (from Cracow, a friend from stud

ies at Lviv Polytechnic) who made some corrections to

the facade. On May 31, 1953, the church was consecrated

as the church of the Holy Trinity by bishop Fran ciszek

Jop (Fig. 6). It could be added that bishop Karol Wojtyła

visited the church twice in 1960.

In 1949, Fedak designed the church and the clergy

house in Skomielna Czarna (Fig. 7) [21] under the patron

age of Friars Minor Capuchin from Cracow Province. In

1951, a parish was created and a building permit to build

the church was granted in 1957. The cornerstone was

blessed by bishop Karol Wojtyła in 1958. The construc

tion was supervised by the author of the design and the

Engineer of Architecture Eugeniusz Wójciki (from

Cracow). In 1960, it was blessed by bishop Julian

Groblicki as the church of the Visitation of Our Lady but

the works continued in 1961. The church was consecrated

in 1971. It should be noted that since 1966 in the church

has had in its high altar the painting of Our Lady of

KolomyiaPokuttya (from 1635) that was brought from

Kolomyia. Ryszard Brykowski contributed to its conser

vation [17, pp. 67–70, Fig. 1–4], [22].

The Construction Committee to build the church in

Stare Żukowice was set up already in 1947 but the parish

was established and the building permit was obtained

only in 1957. Fedak prepared the design in the same year

Il. 7. Skomielna Czarna koło Myślenic, kościół pw. Nawiedzenia NMP (fot.: zbiory parafii w Skomielnej Czarnej)

Fig. 7. Skomielna Czarna near Myślenice, church of the Visitation of Our Lady (photo: archive of the parish in Skomielna Czarna)

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 61

and already in 1961 the church of Our Lady of Częstocho

wa could be blessed by bishop Karol Pękala [23]; the

finishing work on its interiors continued until 1963 and in

1971–1975 when a tower (most likely wooden) was built

over the bay by the facade. The church was consecrated

in 1975.

Another church with which the architect was connect

ed in 1960–1967, however not as its designer but as a con

struction site engineer, was the church in Skomielna

Biała. The construction of a masonry church was planned

there already in 1947 but earlier a wooden chapel de

signed by Adam Mściwujski, B.Eng. (from Lviv) was

built to be used under the patronage of Friars Minor

Capuchin from Cracow Province. It would be worth ana

lyzing the course of later events which reflected the dif

ficulties caused by the secular authorities of the Polish

People’s Republic faced by the builders of churches after

the war [24].

The design of the masonry church was made by the

team headed by the architect Witold Cęckiewicz from

Cracow. At the same time, efforts were made to legalize

the construction. Only in 1957 was the building permit

with detailed location granted and the cornerstone was

laid that year. Initially, Józef Grochowalski, B.Eng. from

Rabka was in charge of the construction but in 1960,

when the walls reached the height of the choir, the works

were stopped. They resumed, supervised by Fedak, only

after a permit from the Department of Religious Deno mi

nations was obtained. In 1967, the church was blessed as

the church of St. Sebastian but the tower and its interiors

were completed only in 1970. The first mass was celebrat

ed by the archbishop of Cracow, Cardinal Karol Wojtyła

in 1971. It should be noted that the church usability per

mit was granted in 1973 and it was consecrated by arch

bishop Franciszek Macharski only in 1985!

All those churches were greatly located and blended in

the landscape, usually on a slope with the front steps on

their axis. Depending on the specific site, the architect

carefully shaped the main body of the church, emphasiz

ing separate functions of its parts: the nave, the presby

tery, the aisles, the tower and the sacristy, alluding to tra

ditional Romanesque churches. The design of the facades

made of local sandstone can be associated with this style

and with the tradition in the Podhale region. The stone

base course and the lesenes in the corners embrace the

brick walls of the church in Przytkowice and the other

way around from the side of the presbytery – the stone

walls are decorated with brick lesenes; the walls of the

tower from the front are designed slightly leaning, allud

ing to wooden towers. The church in Stare Żukowice has

a unique, modern design – it was completed without the

participation of Fedak: plastered form with brick lesenes

and cornice as well as the facade and the tower with nar

row windows.

The churches were designed with various traditional

spa tial layouts: on the plan with the nave and separate

pre sbytery (Przytkowice and Stare Żukowice) and on the

basilica plan (Tenczyn and Skomielna Czarna) where half

rounded openings to the aisles were carved from the wall

and have no decorative details. The interiors were covered

NMP, ale prace prowadzono jeszcze w 1961 r. Świątynia

została konsekrowana w 1971 r. War to dodać, że w koście

le, w ołtarzu głównym od 1966 r. znajduje się po

chodzący

z Kołomyi obraz Matki Boskiej KołomyjskoPokuckiej

(z 1635 r.). Do jego konserwacji przyczynił się Ryszard

Brykowski [17, s. 67–70, il. 1–4], [22].

Już w 1947 r. powstał Komitet Budowy Kościoła

w Starych Żukowicach, ale dopiero w 1957 r. erygowano

parafię i uzyskano pozwolenie na budowę świątyni.

W tym samym roku Fedak przygotował projekt i już

w 1961 r. mogła się odbyć uroczystość poświęcenia przez

bpa Karola Pękalę kościoła pw. NMP Częstochowskiej

[23]; wnętrza kończono jeszcze do 1963 r. i w latach 1971–

1975, kiedy to przęsło przy fasadzie nadbudowano wieżą

(zapewne drewnianą). Kościół konsekrowano w 1975 r.

Z kolejnym kościołem w Skomielnej Białej interesujący

nas architekt był związany w latach 1960–1967, ale nie

jako jego projektant, a prowadzący prace. Już w 1947 r.

pla nowano tam budowę murowanego kościoła, ale wcześ 

nie

j bardzo szybko zrealizowano projekt drewnianej kapli

cy przygotowany przez inż. Adama Mściwujskiego (ze

Lwowa), użytkowanej pod opieką Prowincji Kra kowskiej

Braci Mniejszych Kapucynów. Warto w tym miejscu prze

śledzić przebieg dalszych działań, odzwierciedlający trud

ności ze strony władz świeckich PRL, na jakie napotyka

no przy budowie świątyń w okresie powojennym [24].

Projekt murowanej świątyni wykonał zespół z arch.

Witoldem Cęckiewiczem z Krakowa. Jednocześnie stara

no się o legalizację budowy. Dopiero w 1957 r. uzyskano

po zwolenie na budowę ze szczegółową lokalizacją i tego

roku odbyła się uroczystość położenia kamienia węgiel

nego. Początkowo budowę prowadził inż. Józef Grocho

wal ski z Rabki, ale w 1960 r., kiedy mury stały do wyso

kości chóru – wstrzymano prace. Dopiero po uzyskaniu

zezwolenia w Wydziale Wyznań kontynuowano działa

nia, już pod nadzorem Fedaka. W 1967 r. kościół poświę

cono pw. św. Sebastiana, ale wieżę i wnętrza kończono do

1970 r. Pierwszą Mszę św. odprawił metropolita krakow

ski kard. Karol Wojtyła w 1971 r. Warto podkreślić, że

pozwolenie na użytkowanie świątyni uzyskano w 1973 r.,

a uroczystość konsekracji przez abpa Franciszka Ma char

skiego odbyła się dopiero w 1985 r.!

Wszystkie opisane kościoły były doskonale zlokalizo

wane w krajobrazie, zwykle na stoku wzniesienia z podej

ściem schodami na osi. W zależności od sytuacji architekt

starannie kształtował bryłę świątyni, podkreślając odręb

ność funkcjonalną każdej części: nawy głównej i prezbi

terium, naw bocznych, wieży i zakrystii, nawiązując do

tradycyjnych kościołów romańskich. Również z tym nur

tem, a także z tradycją na Podhalu, można połączyć opra

cowanie lica elewacji w wątkach kamiennych z miejsco

wego piaskowca. W kościele w Przytkowicach kamienny

cokół i lizeny na narożach ujmują ceglane lico, a od stro

ny prezbiterium odwrotnie – kamienny wątek wzbogaca

ły ceglane lizeny; mury wieży od frontu lekko architekt

nachylił w nawiązaniu do brył wież drewnianych. No wo

czesną, modernistyczną formą wyróżnia się opracowanie

kościoła w Starych Żukowicach – kończone bez udziału

Fedaka: tynkowana bryła, z ceglanymi lizenami i gzymsem

oraz fasada z wieżą z wąskimi oknami.

62 Maria Brykowska

Kościoły projektowane były w różnych tradycyjnych

ukła dach przestrzennych: w Przytkowicach i w Starych

Żukowicach – na planie z jedną nawą i z wydzielonym

prez biterium, a na planie bazylikowym – w Tenczynie

i w Skomielnej Czarnej, gdzie półkoliste otwory do nawy

bocznej zostały jakby wykrojone z muru i pozbawione

detalu. Wnętrza nakrywały sklepienia kolebkowe z lune

tami (np. w Przytkowicach, w Skomielnej Czarnej) bądź

kasetonowy strop żelbetowy (w Starych Żukowicach).

Niezwykle charakterystyczne dla twórczości Fedaka było

ograniczenie detalu architektonicznego do geometrycz

nych form – „wykrojonych” otworów drzwiowych

i okien nych – a niekiedy zgrupowanych w „pasach” ma

łych okienek jak np. w zwieńczeniu wieży w Przytkowicach.

Przedstawione projekty może nie należały do najwy

bitniejszych realizowanych od końca lat 40. do końca lat

60. XX w. w Polsce, ale stanowią cenne przykłady pro

jektowane przez jednego architekta w jednym regionie –

między Oświęcimiem, Myślenicami a Nowym Targiem

i koło Tarnowa. Twórczość inż. arch. O. Fedaka nie nale

żała do polskiej awangardy lat 30. minionego stulecia, ale

do nurtu modernizmu reprezentowanego przez prof.

O. So snowskiego (w licznych kościołach – dobrze zna

nych w środowisku architektów dzięki publikacjom),

a we Lwowie przez jego profesorów (np. T. Obmińskiego

w kościele Matki Bożej Ostrobramskiej – 1920–1930, czy

T. Wróbla i L. Karasińskiego – w Szkole Sióstr Ur szu

lanek). Róż ni się od nich neorenesansowy kościół w Sko

mielnej Białej: projektowany przez znakomitego ar

chitekta krakowskiego – Witolda Cęckiewicza [25],

a bu dowany pod kierunkiem Fedaka, który nie miał więk

szego wpływu na jego architekturę.

* * *

Można przypuszczać, że zaprezentowana wyżej skró

towa analiza twórczości architektonicznej lwowskiego

architekta zostanie z czasem uzupełniona. Na opracowanie

czeka też powojenna działalność innych architektów wy

kształconych na Wydziale Architektonicznym Politechni

ki we Lwowie, projektujących w Polsce po roku 1947.

with barrel vaults with lunettes (e.g. Przytkowice, Skomiel

na Czarna) or rebar reinforced concrete coffered vaults

(Stare Żukowice). The distinctive features of Fe dak’s works

include a limited use of architectural details, such as geo

metrical forms – “carved” door and window openings –

and sometimes grouped “bands” of small windows e.g. in

the coping of the tower in Przytkowice.

The designs presented above maybe are not the most

exquisite ones executed in Poland between the late 1940s

and the late 1960s but they are great examples of designs

made by one architect in one region – between Oświęcim,

Myślenice and Nowy Targ as well as nearby Tarnów. The

works by the Engineer of Architecture O. Fedak did not

belong to Polish avantgarde of the 1930s but to the

Modern Movement represented by Professor O. So s now

ski (in numerous churches – from the publications of

wellknown architects) and in Lviv by his professors (e.g.

T. Obmiński in the church of Our Lady of Ostra Brama.

– 1920–1930 or T. Wróbel and L. Karasiński – in the

Ursulines School). The Renaissance Revival church in

Skomielna Biała differs from them: it was designed by the

superb architect from Cracow – Witold Cęckiewicz [25]

and built under the supervision of Fedak who, however,

had little influence on its architecture.

* * *

It can be assumed that the brief analysis of the works

by the architect from Lviv presented above will be com

pleted in time. Another subject that needs to be researched

is the postwar works by other architects who were edu

cated at the Faculty of Architecture, Lviv Polytechnic and

designed in Poland after 1947.

Translated by

Tadeusz Szałamacha

Bibliografia /References

[1] Politechnika Lwowska 1844–1945, R. Szewalski (red.), Wydaw

nic two PWr, Wrocław 1993.

[2]

Oskara Sosnowskiego Świat Architektury. Twórczość i dzieła, M. Bry

kowska (red.), Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2005.

[3] Miłobędzki A., Oskar Sosnowski – architekt i badacz oraz jego

Za kład Architektury Polskiej, „Kwartalnik Architektury i Urba

nistyki” 1990, t. 35, z. 3–4, 131–138.

[4] Program Politechniki Lwowskiej na rok naukowy 1926/27, LIV,

Nakład Politechniki, Lwów 1926.

[5] Sas Zubrzycki J., Zabytki miasta Lwowa. W rocznicę dziesięciole-

cia Polski, [nakładem autora], Lwów 1928.

[6]

Sas Zubrzycki J.K., Utwór kształtu. Nauka wstępna do znajomości sty

lów architektonicznych, cz. 1–3, [nakładem autora], Kraków 1912–1915.

[7] Wowczak J., Jan Sas Zubrzycki. Architekt, historyk i teoretyk ar-

chitektury, Historia Jagellonica, Kraków 2017.

[8] www.genealogy.com/forum/surnames/topics/fedak/26/ [accessed:

11.08.2018].

[9]

Popławski Z., Politechnika Lwowska w latach 1844–1939, Seria

Histo rycznoTechniczna, z. 5, Monografia nr 249, Wydawnictwo

PK,

Kraków 1999.

[10] „Architektura i Budownictwo” 1934, nr 9, 296.

[11] Czerner O., Lwów na dawnej rycinie i planie, Ossolineum, W r o 

cław 1997.

[12] Bohdanova J., Budynki publiczne i Targi Wschodnie, [w:] B. Czer

kas, A. Szczerski (red.), Lwów: miasto, architektura, modernizm,

Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław 2016, 171–215.

[13] DrohobyckaGrzesiak W., Architektura wybranych szkół lwow-

skich w świetle modernistycznych postulatów z zakresu higieny

i pedagogiki, [w:] B. Czerkas, A. Szczerski (red.), Lwów: miasto,

architektura, modernizm, Muzeum Architektury we Wrocławiu,

Wro cław 2016, 257–275.

[14] www.inmemoriam.architektsarp.pl [accessed: 11.08.2018].

[15] Rychkov P., Architektura sakralna międzywojennego Wołynia, [w:]

M. Sołtysik, R. Hirsch (red.), Modernizm w Europie – modernizm

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 63

1. Szczyt ze spichlerza w Kazimierzu Dolnym. Styl Zygmun

towski, jako odcień renesansu w Polsce [widok, rys. tuszem

na kalce, sygnowany].

2. GŁOWICE BLIŹNIACZE Z KOŚCIOŁA ŚW.

WOJCIECHA w KOŚ CIELCU [widok, rys. tuszem na per

gaminie, niesygnowany].

3. [Głowica] Z KOŚCIOŁA ŚW. WOJCIECHA [widok, rys.

na pergaminie, tuszem] oraz filar międzynawowy z kościoła

w Glinianach (Stendal) [przekrój poziomy, rys. tuszem na

kalce, niesygnowany].

POLSKA. CZĘŚĆPRZEKROJUPODŁUŻNEGO w SKRZY

ŻO WA NIUNAWKOŚCIOŁA w SULEJOWIE [przekrój z wi



dokiem 2 przęseł, rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

5. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA XX. FILIPINÓW w GO

STY NIU DZIEŁO BALTAZARA LONGHENY [rys. tu

szem na pergaminie, niesygnowany].

6. Szczyt domu z Leszna koło Poznania z esownicami u dołu

i w górze [rysunek tuszem na pergaminie, sygnowany].

7. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA ŚW. PIOTRA w RZYMIE.

POMYSŁ MICHAŁA ANIOŁA (1546) według myśli

ARCHITEKTA DONATE BRAMANTEGO, ZMIENIONY

PRZEZ ARCH. CARLO MADER NA (1605) WSKUTEK

DODANIA NAWY PRZEDNIEJ [szer.] 137.50; [dł.]

211.50 [rys. tuszem na kalce, niesygnowany].

8. Szczegół z wieżycy narożnej zamku w Szymborku nad

Ropą koło Gorlic [u góry] polska ołoka czyli Attyka z cegły

wykonana o gzemsie koronującym podwójnym; [rys. tu

szem na pergaminie, niesyg nowany].

9. RZUT POZIOMY KRUŻGANKÓW SŁUPOWYCH

w DZIE DZIŃCU COLLEGIUM JURIDICUM PRZY

ul. HRODZKIEJ W KRAKOWIE [rys. tuszem na pergami

nie, niesygnowany].

10. RZUT POZIOMY I P. RATUSZA w POZNANIU z KRUŻ

GANKIEM OD PRZODU [uwzględniono 2 fazy budowy;

rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

11. KOŚCIÓŁ DEL REDENTORE w WENECJI. DZIEŁO

PALLA DIU SZA ANDRZEJA 1508–1580 [skala liniowa

1–100; rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

12. Szczyt domu z Leszna koło Poznania z krokiewką u szczytu

[rys. tuszem na pergaminie] oraz rzut poziomy podcieni puła

powych o słupach murowanych w Rymanowie [rys. tuszem na

pergaminie, syg nowany].

13. ZWIEŃCZENIE DACHU KATEDRY w KOLLONJI [frag

ment, rys. tuszem na papierze, kolorowany, niesygnowany]

14. TUM w MOGUNCJI [plan, rys. tuszem na pergaminie, nie

sygnowany].

15. RZUT POZIOMY FILARÓW – A i B. SZCZEGÓŁY do

KO ŚCIO ŁA „ST. MARIA DEL CARMINE”, PODSTAWA

SŁUPA [widok; rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

16. RZUT POZIOMY KATEDRY w POZNANIU NA

ORGANIZMIE ŚRENIOWIECZNYM PRZERÓBKI DO

KONANE w XVII i XVIII w. [rys. tuszem na pergaminie].

17. GZYNSY ROMAŃSKIE [2 profile; rys. tuszem na perga

minie, syg nowane].

18. RZUT POZIOMY KATEDRY KUJAWSKIEJ we WŁO C

ŁAWKU. ZAŁOŻENIE IWONOWSKIE [rys. tuszem na

per gaminie, niesyg nowany].

19. KATEDRA NOTRE DAME w PARYŻU. WIDOK ŁĘKÓW

ODPORNYCH i WIEŻY POŁUD. [wykreślony tuszem (se

pia) rys. na papierze, w perspektywie, niesygnowany].

20. KOŚCIÓŁ w LAON. WYSTAWA PRZEDNIA [z boku,

perspektywa; rys. tuszem na papierze, niesygnowany].

21. WIDOK STOPY SŁUPA ZE SZPONAMI [perspektywa];

[rys. tuszem na pergaminie].

22. KOŚCIÓŁ „S. FRONT” w PERIGUEUX ZBUDOWANY

PRAW DOPODOBNIE w XI w. [rys. tuszem na pergaminie,

sygnowany].

23. GŁOWICA GOTYCKA Z KATEDRY w PARYŻU [rys. tu

szem (sepia) na papierze, niesygnowany].

24. RZUT POZIOMY KATEDRY NOTREDAME w PARYŻU

PRZEJ ŚCIE Z EPOKI ROMAŃSKIEJ DO GOTYCKIEJ

[rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

25. Z KOŚCIOŁA w SCHWALLENDACH NIŻNA AU STRY

JA [widok maswerku i konstrukcji otworu; rys. tuszem na

papierze, niesyg nowany].

26. ORNAMENT Z ŁUKU OPOROWEGO KOŚĆ. Św. BAR

BARY w KUTTENBERG. PRZEKRÓJ Z ŁUKU OPORO

WEGO KOŚ CIOŁA Św. BARBARY w KUTTENBERG

[rys. tuszem (sepia) na papierze, niesygnowane].

27. KATEDRA w SOISSONS [rzut; 1:1000; rys. tuszem na per

gaminie, sygnowany].

28. GŁOWICA ROMAŃSKA [plan; rys. tuszem na pergami

nie, sygnowany].

29. GŁOWICA w KOŚCIELE ŚW. MARJI NA KAPITOLU

w KO LONJI. GŁOWICA z TUMU w SPIRZE [rys. tuszem

na pergaminie, sygnowany].

30. GŁOWICE ROMAŃSKIE [perspektywy; rys. tuszem na

pergaminie; bez sygnatury].

31. [bez opisu; perspektywa wnętrza kościoła romańskiego, wi

dok na emporę; rys. tuszem na pergaminie, sygnowany].

32. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA ŚW. TRÓJCY w CAEN

(NOR MAN DJA) [rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

ANEKS/ANNEX:

Spis rysunków w albumie studenta Ottona Fedaka z ory gi nalnymi podpisami [i z komentarzem w na wia sach]:

List of drawings in the Album by the student Otton Fedak with original notes [and comments in parentheses]:

w Gdyni: architektura pierwszej połowy XX wieku i jej ochrona,

Urząd Miasta Gdyni, Gdynia 2011, 85–90.

[16] Bohdanova J., Linda S., Lwów sakralny, [w:] B. Czerkas, A. Szczer

ski (red.), Lwów: miasto, architektura, modernizm, Muzeum Archi

tektury we Wrocławiu, Wrocław 2016, 217–249.

[17] Brykowski R., Kołomyja jej dzieje, zabytki, Stowarzyszenie Wspól 

nota Polska, Warszawa 1998.

[18] www.tenczyn.kapucyni.pl/index.php?option.com_content&view=

article&id=11 [accessed: 11.08.2018].

[19] www.kalwariazebrzydowska.pl/dokumenty/plan_odnowy/

Przytkowice [accessed: 11.08.2018].

[20] www.parafia.przytkowice.pl/historia [accessed: 11.08.2018].

[21] www.lt.kielce.opoka.org.pl/index.php/braciakapucyni [accessed:

11.08.2018].

[22] Brykowski R., Legenda i dzieje cudownego obrazu Matki Bożej

KołomyjskoPokuckiej, Stowarzyszenie Wspólnota Polska, War

sza wa 2012.

[23]

www.starezukowice.diecezja.tarnow.pl/index [accessed: 11.08.2018].

[24] skomielna.pl/node/108 [accessed: 11.08.2018].

[25] Fikus M., Witold Cęckiewicz. Twórczość, Wydawnictwo PK, Kra

ków 2016.

64 Maria Brykowska

33. Z KOŚCIOŁA ŚW. GERTRUDY w KLOSTERNEUBURG

[przezrocze okienne w perspektywie; rys. tuszem na perga

minie, niesyg nowany].

34. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA P. MARJI NA KAPITOLU

w KO LO NJI SZKOŁA NADREŃSKA [rys. tuszem na per

gaminie, niesyg nowany].

35. Z KOŚCIOŁA i KL. W SULEJOWIE OZDOBA, PROFIL

WIEKA (ABA KUSA) z GŁOWICY, OKRÓJ PODSTAWY

SŁUPA z KLASZT. [3 rys. tuszem na pergaminie, niesy

gnowane].

36. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA BOŻEGO CIAŁA w PO Z

NANIU [rys. tuszem na papierze, niesygnowane].

37. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA w ŁĘCZYCY WIEK XII.

DZIŚ we WSI TUMIE [rys. tuszem na pergaminie, rzut ro

mański lawowany sepią, zmiany szrafowane, niesygnowany].

38. RZUT POZIOMY KATEDRY KRAKOWSKIEJ [gotyc

kiej, oznaczono nowożytne mury; rys. tuszem na pergami

nie, niesygnowany].

39. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA N.M. PANNY w KRA KO

WIE [rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

40. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA DOMINIKANÓW w KRA

KOWIE [oznaczono nowożytne mury; rys. tuszem na per

gaminie, niesygnowany].

41.

RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA ŚW. KATARZYNY W KRA

KOWIE [rys. tuszem na pergaminie, niesygnowany].

42. Kollegiata wiślicka [rzut, rys. tuszem na pergaminie, niesy

gnowany].

43. KATEDRA w LE MANS [skala 1:1000; rzut, rys. tuszem na

pergaminie, sygnowany].

44. KATEDRA w SENS PRZEKRÓJ PRZEZ PRZĘSŁO

NAWY KO ŚCIEL NEJ [połowa, z widokiem; rys. tuszem

na papierze, sygnowany].

45. Z KATEDRY w KOLONJI LIŚCIE GOTYCKIE [3 rys.

w tuszu (sepia) na papierze, niesygnowane].

46. KOŚCIÓŁ w FONTEYRAYLT [skala liniowa; 130; rzut,

rys. tuszem na pergaminie, sygnowany].

47. KOŚCIÓŁ „S. MARIA DEL CARMINE” [rzut, rys. tuszem

na pergaminie, sygnowany].

48. KOŚCIÓŁ „NOTRE DAME DU PORT” w CLERMONT

[rzut, skala liniowa; 1–20; rys. tuszem na pergaminie, sy

gnowany].

49. KATEDRA w SOASSONS WIDOK PERSPEKTYWICZNY

NAWY POPRZECZNEJ POŁUDNIOWEJ [rys. tuszem na

papierze, sygnowany].

50. CZĘŚĆ PRZEKROJU PODŁUŻNEGO TUMU w SPIRZE

(NIEM CY) [1 przęsło, rys. w tuszu na papierze, sygnowany]

51. KOŚCIÓŁ w CONQUES [rzut, rys. w tuszu na papierze,

sygnowany].

52. TUM w SPIRZE [rzut, rys. w tuszu na pergaminie, bez syg

natury].

53. Z OPACTWA w LAACH [przekrój poziomy portalu, rys.

tuszem na pergaminie, bez sygnatury].

54. SŁUP z KAPITULARZA w SULEJOWIE [rys. tuszem na

pergaminie, sygnowany].

55. NADPROŻA OKIENNE [widok przesklepienia otworów

romańskich, rys. tuszem na białej karcie, bez sygnatury].

56. RZUT POZIOMY KOŚCIOŁA: RZUT POZIOMY

KATEDRY w KRUSZWICY wiek XII [rys. tuszem na bia

łej karcie, bez sygnatury].

57. PRZEKRÓJ ŻEBER SKLEPIENNYCH KRZYŻOWYCH

PO DŁUŻNYCH LUB POPRZECZNYCH BOGATO PRO

FI LOWANYCH – Z KOŚCIO ŁA ŚW. KATARZYNY

w KRA KOWIE OKROJE GZEMSÓW GOTYCKICH –

Z CHÓRU KOŚCIOŁA „NOTRE DAME” w PARYŻU –

FILAR MIĘDZY KAPLICZKAMI KATEDRY ŚW.

PIOTRA w BEAVUAI [6 detali architektonicznych, rys.

tuszem na białej karcie, bez sygnatury].

58. CZĘŚĆ PRZEKROJU PODŁUŻNEGO KOŚCIOŁA

w CO NO VES [widok i plan przęsła, rys. tuszem na białej

karcie, sygnowany].

59. CZĘŚĆ PRZEKROJU PODŁUŻNEGO – PRZEKRÓJ PO

PRZECZNY KOŚĆ. „NOTRE DAME DU PORT”

w CLER MONT (VIOLET LE DUC) [rys. tuszem na białej

karcie, sygnowany].

60. RZUT POZIOMY KOŚĆ. PRZEMIENIENIA w KOŚ

CIEL CU KU JAWY wiek XII – PIERWOTNY DO MNIE

MANY SYSTEM SKLEPIENNY KOŚĆ. w MOGILNIE

[2 rys. w tuszu na białej karcie, sygnowane].

61. RZUT POZIOMY KOŚĆ. KLASZTORN. BENE DYK

TYŃSKIEGO w MOGILNIE w. XII [rys. tuszem na białej

karcie, bez sygnatury].

62. PRZEKRÓJ POPRZECZNY – KATEDRA w AUTUN [po

łowa; rys. tuszem na białej karcie, bez sygnatury].

63. CZĘŚĆ PRZEKROJU PODŁUŻNEGO KOŚĆ. „SANTA

MARIA DEL CARMINE” (WŁOCHY) [segment, rys. tu

szem na białej karcie, bez sygnatury].

64. TUM w WORMACJI [RZUT POZIOMY] [rys. tuszem na

białej karcie, bez sygnatury].

65. WSCHODNI SZCZYT Z KOŚCIOŁA DOMINIKANÓW

W KRA KOWIE [rys. tuszem (sepia) na białej karcie, bez

sygnatury].

66. KOŚCIÓŁ ŚW. KRZYŻA W KRAKOWIE w DZISIEJSZYM

STANIE [rzut poziomy, rys. tuszem na białej karcie, bez

sygnatury].

67. S. Spirito [Florencja]; [fragment rzutu poziomego, rys.

ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

68. S. Marja degli Angoli [Florencja]; [ćwierć rzutu poziomego,

rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

69. Rzut sklep. zygmuntowskiego w kaplicy przy kościele

w Kościelcu (W. Ks. Pozn.). Dzieło Jana Baptysty z Lugano

[rys. murów w tuszu, rys. sklepienia w ołówku na kalce, bez

sygnatury].

70. Założenie Św. Benedykta w Ferarze [rzut poziomy 1 przę

sło, rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

71. Założenie pałacu Strozzi [we Florencji]; [rzut poziomy

krużganków; rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

72. Rzut poziomy sklep. zygmuntowe opartego na prawie poło

żenia. Takie sklep. w pałacu Jabłonowskich w Krakowie

[rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

73. Widok sklepień piastowskich z krużganka zamku w Św.

Górze (Heils berg) [rys. w ołówku na kalce] oraz RZUT PO

ZIOMY KO ŚCIOŁA ŚW. PIOTRA w RZYMIE WEDŁUG

NAJ PIER WOT NIEJSZEGO POMYSŁU ARCHITEKTA

DONATO BRAMAN TEGO z URBINO (1444–1514) [skala

liniowa; 1–100; rys. w tuszu na pergaminie, brak sygnatury].

74. Sklep. nadwiślańskie na kwadracie oparte, uzupełniające się

na 4 kwa draty. Za są trójkąty o sklep. piastowskim (Bra

niewo, Orneta) [1 przęsło; rys. ołówkiem na kalce, bez syg

natury] oraz CZĘŚĆ PRZEKROJU PODŁUŻNEGO Z KOŚ

CIOŁA FONTEVRAVIT [1przęsło, rys. tuszem na

per gaminie, sygnatura].

75. Rzut poziomy katedry Przemyskiej. W nawie głównej filary

założone na prawie „Połowienia podwójnego”; Rzut pozio

mu krużganka w Św. Górze (Heilsberg). Sklepienie Pias

tow skie. [fragment]; [2 rys. ołówkiem na kalce, bez syg na

tury].

Album rysunków Ottona Fedaka i jego twórczość zawodowa/Album of drawings from the history of architecture by Otton Fedak 65

76. Katedra Lwowska. Stosunek złoty wzorowany na katedrze

w „Amiens”. Układ wiatowy [przykrój częściowo ze skle

pieniem, 2 przęsła – boczne i środkowe; rys. tuszem na kal

ce, bez sygnatury].

77. Szczyt kość. klaszt. OO. Cystersów w Choryniu z laska po

osi głównej (styl nadwiślański) [rys. tuszem na kalce, bez

sygnatury].

78. Szczyt kość. oo. Dominikanów w Lublinie stworzony na

pod stawie miedziorytu z 1618 r. (styl nadwiślański); [rys.

tuszem na kalce, bez sygnatury].

79. [brak karty].

80. Sanc[t]uario M.B. w Brenno (Giovanni Bataggio) [rzut po

ziomy kościoła i latarni; rys. ołówkiem na kalce, bez syg

natury].

81. Głowica jońska z I.p. krużganków Zamku na Wawelu [rys.

tuszem na kalce, bez sygnatury] oraz KATEDRA w ROUEN

[rzut poziomy; rys. w tuszu na kalce, sygnowany].

82. Głowica z przyziemia krużganków na Wawelu [widok; rys.

tuszem na kalce, bez sygnatury].

83. Widok głowicy jońskiej z dzbanuszkiem nad słup. II. p.

z krużganku Zamku na Wawelu [rys. tuszem na kalce, bez

sygnatury].

84. Przekrój podłużny z uwidocznieniem łęku międzynaw., na

tle którego rozwija się „dwudział” sklep. Piastowskiego

[rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

85. Rzut poziomy katedry we Fryburgu (Bryzgowja) na zasa

dzie położenia w stylu nadwislańskiego [rys. ołówkiem na

kalce, bez sy g natury].

86. Szczyt nad łękiem tęczowym kość. Św. Krzyża w Krakowie

[rys. tuszem na kalce, bez sygnatury].

87. Szczegół szczytu w kaplicy Zamkowej w Lublinie. Styl

Zyg mun towski odcień sztuki Odrodzenia w Polsce [widok;

rys. tuszem na kalce, bez sygnatury].

88. KATEDRA w KOLONJI [rzut, po korekcie ołówkiem; rys.

tuszem na kalce, sygnowany].

89. ZAŁOŻENIE PAŁACU RICARDI [rzut krużganka; rys.

ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

90. Sklep. Jagiellońskie z krużganka Wszechnicy Jagiell. Po

linji osi główn. I po linji osi poprz. po 5 węzł. Działowych

; Kościół Certosa koło Pawji (kl. Cartuzow) [rzut; 2 rys.

w ołówku na kalce, bez sygnatury].

91. Przekrój poprzeczny sklep. Jagiellońsk. z obniżonym łę

kiem przęsłowym dla którego S5 i S6. Punkta S1, S2, S3,

S,4 odnoszą się do tarcz sklep. [rys. ołówkiem na kalce, bez

sygnatury]; SZCZEGÓŁ w SKALI 1:12 Z KOŚCIOŁA

DOMINIKANÓW w KRAKOWIE [fragm. fryzu; rys. tu

szem (sepia) na papierze, bez sygnatury].

92. Rzut poziomy kość. klaszt. w Henrykowie [część wsch.;

rys. ołówkiem na kalce, bez sygnatury].

93. Odzwia z „dwunałęczem” i z „trójnałęczem” z kość.

w Starym Dworze koło Międzyrzecza [widok, rys. tuszem

na kalce, niesygnowany]; Il Salvatore Zbawiciela w Wenecji

(Bramanti) [skreślone; rzut, rys. w ołówku na kalce bez

sygnatury].

94. Rzut poziomy sklep. jagiellońskiego w kącie krużganka

Wszechnicy Jagiellońskiej od połud. zachodu [rys. w ołów

ku na kalce]. Katedra w Chartes [rzut, cz. wsch., transept,

cz. nawy; rys. w tuszu na pergaminie, oba rys. niesygnowane].

95. Założenie „San Lorenzo” [poł. segmentu rzutu + połowa

przekroju poprzecznego; rys. w ołówku na pergaminie, bez

sygnatury].

96. Z KOŚCIOŁA W INNICHEN (TYROL) [fragment filara

z głowicą i osadzeniem sklepień [rys. tuszem na pergami

nie, sygnowany]. Przekrój przez sklep. zygmuntowskie

w ka plicy w Kościelcu, koło Inowrocławia. Dzieło wcze

snego Odrodzenia z r. 1555. [rys. w ołówku (przekrój nieb.

kredką) na pergaminie, bez sygnatury].

97. Sklepienie Zygmuntowskie półkula obcięta 4 poziom pt.

i dodane lunety [rzut; rys. ołówkiem na pergaminie, bez

syg natury].

98. Rzut poziomy kollegj. w Wiślicy. Założenie z r. 1340. Trzy

słupy wewn. na zasadzie połowienia podwójnego [rzut;

rys. w ołówku na kalce, nie sygnowany]; RZUT POZIOMY

LE WEJ STR. POR TA LU KOLEGIATY w ŁĘCZYCY

WIEK XII r. 1161 [oraz] RZUT POZIOMY PR. STR. POR

TALU z KOŚCIOŁA ŚW. WOJ CIECHA w KOŚ CIELCU

W. XIII. [rys. tuszem na pergaminie, bez sygnatury].

99. Okrój węgara drzwiowego z kruchty bocznej kościoła PP.

Norbertanek na Zwierzyńcu pod Krakowem [przekrój po

ziomy str. lewa]; Okno o lasce pojedyńczej środkiem wo

dzonej. Laska łączy się z węgarami okienn. Pierwiast. w epo

ce romantyzmu wykształcony [oraz] Okno o las ce

pio nowej i poziom. czyli o t. zw. „Krzyżco Kaźmierz”.

Pierwiast. w epoce „ostrołucza” rozwinięty i po całej Pols

ce rozpowszechniony [widok; 3 rys. tuszem na kalce, bez

sygnatury].

100. Rzut poziomy sklep. nawy gł. i nawy bocznej, do jednego

przęsła należących, z kość. Św. Jana w Toruniu (sklep. to

ruńskie 6 i 8 dziel ne) [rys. w ołówku na kalce, niesygno

wany]; Rzut poziomy filara międzynawowego z katedry

Wawelskiej w Krakowie [rys. tuszem na pergaminie, nie

sygnowany].

101. Przekrój Św. Idziego w Krakowie [rys. tuszem na perga

minie, niesygnowany].

102. Czoło zamykające dach pogrążony nad basztą zamku

w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą [widok; rys. tuszem na

kalce, bez sygnatury]; czterołucze w kwadrat obłąkowaty

wpi sany przyczem w dwóch rodzajach wypustki. Pię cio

łucze w pięciobok umiarowy wpisane z wypustkami [rys.

tuszem na pergaminie, niesygnowany].

103. Szczyt kość. Św. Stanisława czyli OO. Dominikanów

w Lublinie o 6 wys. [widok; rys. tuszem na pergaminie,

niesygnowany].

104. Założenie katedry Lwowskiej [rzut, segment do osi nawy;

rys. ołówkiem na kalce]; Widok okna i rzut jego z klaszto

ru OO. Cystersów w Lądzie nad Wartą [rys. tuszem na

kalce, 2 rys. niesyg nowane].

105. KATEDRA w SENS (1:1000); [rys. tuszem na pergaminie,

sygnowany]; KATEDRA w AMIENS 1:1000 [rys. w tuszu

na pergaminie, niesyg nowany].

106. Założenie Św. Franciszka w Ferarze [segment rzutu do osi

nawy; rys. ołówkiem na kalce]. Filar międzynawowy

z kość. w Grązowie w Pru siech, ze słupkami w narożach

ośmioboku po osiach gł. i przekątniowych [2 rys. ołów

kiem na kalce. + na odwrocie]; Katedra Gnieźnieńska

[rzut; rys. tuszem na pergaminie, 123 rys. niesygnowane].

107. Okrój węgara między okiennego z biblj, Jagiellońskiej

w Krakowie [i] Okrój w stylu ostrołuczu, złożony z 3 pra

widełek, 2 wklęsek i wałka zlewającego się z wklęskiem

(Biblj. Jagiell.); Okrój nałęczy pod nad słupami bibljot.

Jagiell. [i] Okrój słupa dziedzińca biblj. Jagiell.

W Krakowie [i] Okrój słupa biblj. Jagiell. pod oporami

nałęczy. [na odwrocie] Trójłucze z wypustkami w trójką

cie wpisane [i] Trójłucze z wypustkami w kole wpisane.

Powstają t. zw. serduszka wydłużone [7 rys. w tuszu na

kalce, bez sygnatury

66 Maria Brykowska

Streszczenie

Artykuł poświęcono albumowi rysunków mało znanego dotąd architekta Ottona Fedaka (z Czerniowiec) i jego późniejszej twórczości zawodowej.

Odkrycie tego albumu umożliwiło poszerzenie wiedzy na temat nauczania historii architektury na Wydziale Architektonicznym Politechniki

Lwowskiej oraz zwróciło uwagę na późniejszą twórczość projektową jego autora. Omawiany zbiór rysunków stanowi pracę studencką wykonaną

w roku akademickim 1926/1927, na zajęciach prof. dr J. Zubrzyckiego.

Fedak uzyskał dyplom w 1930/1931 r. W 1934 r. współpracował przy projekcie konkursowym Miejskich Zakładów Elektrycznych (T. Wróbel

i L. Karasiński), a następnie wykonał projekt szkoły na Bogdanówce (1936) i kościoła w Potaszynie na Wołyniu. Brał udział w projektowaniu tar

gowiska we Lwowie (1937) oraz w konkursach na kościół w Kołomyi (przed 1939) i na odbudowę cerkwi św. Ducha we Lwowie (1942). Po

II wojnie światowej inż. arch. O. Fedak mieszkał w Polsce, w Oświęcimiu i w Myślenicach. Jest autorem kilku projektów kościołów w metropolii kra

kowskiej: w Tenczynie (1947–1968), w Przytkowicach (1948–1953), w Skomielnej Czarnej (1949–1960) i w Starych Żukowicach (1957–1961),

a w latach 1960–1967 prowadził budowę kościoła w Skomielnej Białej, według projektu W. Cęckiewicza. Twórczość O. Fedaka należała do nurtu

„harmonijnego modernizmu” (staranne zestawianie brył, kamienne wątki, uproszczony detal, tradycyjne sklepienia bądź stropy żelbetowe).

Zrealizowane kościoły, mimo że nie należą może do wybitnych dzieł, stanowią cenne przykłady twórczości architekta m.in. w trudnych dla budowy

świątyń latach PRL.

Słowa kluczowe: historia architektury, Wydział Architektoniczny Politechniki Lwowskiej, Otton Fedak (z Czerniowiec), kościół, projekt, metropo

lia krakowska

Abstract

The paper is dedicated to the album of drawings made by the little known architect Otton Fedak (from Czerniowce) and his later professional works.

The discovery of this album provided more information on the process of teaching the history of architecture at the Faculty of Architecture at Lviv

Polytechnic and attracted attention to the later design works by its author. This collection of drawings presents the works made by the student in the

academic year 1926/1927 in classes of Professor J. Zubrzycki, Ph.D.

Fedak attained his diploma in 1930/1931. In 1934, he participated in the competition for the design of the Electric Power Facility (T. Wróbel and

L. Karasiński) and then he made a design for the school in Bogdanówka (1936) as well as the church in Potaszyn in Volhynia. He also participated

in redesigning of the market in Lviv (1937) and in the competitions for the design of the church in Kolomyia (before 1939) as well as for the rebuild

ing of the Greek Catholic church of the Holy Ghost in Lviv (1942). After World War II, the Engineer of Architecture O. Fedak lived in Poland, in

Oświęcim and in Myślenice. He is the author of several designs of churches in the Cracow metropolis: in Tenczyn (1947–1968), Przytkowice

(1948–1953), Skomielna Czarna (1949–1960) and in Stare Żukowice (1957–1961), and in 1960–1967 he was in charge of the construction of the

church in Skomielna Biała designed by W. Cęckiewicz. The works by O. Fedak fall within the “harmonious modernism” style (carefully combined

forms, stone courses, simple details, traditional vaults or rebar reinforced concrete structural floors). Although the churches which were completed

may not be the most excellent works, they are valuable examples of churches designed by the architect and executed in the difficult times of the

Polish People’s Republic.

Key words: history of architecture, Faculty of Architecture at the Lviv Polytechnic, Otton Fedak (from Czerniowce), church, design, Cracow

metropolis