Architektura brutalistyczna w krajach islamskich na przykładzie kampusu Middle East Technical University w Ankarze

Wojciech Niebrzydowski

doi:10.37190/arc220303

Streszczenie

Przedmiotem badań omówionych w artykule jest architektura brutalistyczna w krajach islamskich. Nurt brutalistyczny rozwinął się po II wojnie światowej. Po ukształtowaniu się w Europie szybko rozprzestrzenił się na cały świat. W latach 60. XX w. brutalizm dotarł do północnej Afryki i południowej Azji, a tym samym do większości krajów islamskich. Celem artykułu jest przedstawienie zasięgu nurtu w tej części świata, a także wskazanie przykładów budynków i najważniejszych architektów. Nadzwyczaj istotnym krajem w aspekcie prowadzonych badań jest Turcja. Szczegółowe analizy dotyczą zatem kampusu Middle East Technical University w Ankarze, a zwłaszcza budynku Wydziału Architektury. Obiekt został zaprojektowany przez małżeństwo architektów Altuğ i Behruza Çinicich. Ukończono go w 1963 roku. Jest jednym z pierwszych i zarazem jednym z najbardziej reprezentatywnych przykładów brutalizmu w krajach islamskich.     Ze względu na charakter problemu badawczego i jego złożoność zastosowano metodę badań historyczno-interpretacyjnych. Oparta została ona na analizie porównawczej idei twórczych architektów i form brutalistycznych budynków. W szczególności porównano koncepcje, którymi kierowali się architekci Altuğ i Behruz Çinici oraz główne założenia doktryny brutalizmu. Autor opierał się także na swoich badaniach in situ przeprowadzonych w Turcji.      Budynek Wydziału Architektury METU odzwierciedla najważniejsze cechy i elementy nurtu, w tym szczerość materiałów, masywność i ciężkość, artykulację wewnętrznych funkcji, betonowe rzygacze i brise soleil. Jednakże architekci zastosowali także wiele indywidualnych, unikatowych rozwiązań, inspirowanych przede wszystkim architekturą wernakularną. Jednym z najważniejszych wniosków płynących z przedstawionych analiz jest to, że Çinici inspirowali się wieloma ideami Nowego Brutalizmu, teorii architektonicznej stworzonej w Anglii przez Alison i Petera Smithsonów.

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.