40 Radosław Achramowicz
wanie w wielu aspektach jest pokrewne względem pro-
jektowania architektonicznego. Tymczasem absolwen-
ci krajowych wydziałów architektonicznych wyższych
szkół technicznych otrzymują szerokie wykształcenie
projektowe przygotowujące do pracy na wielu polach ar-
chitektury, niestety z pominięciem zagadnień związanych
z projektowaniem wzorniczym. Jednocześnie projektanci
wzornictwa przemysłowego będący absolwentami kie-
runków artystycznych często mają decyty wiedzy tech-
nologicznej.
Wydaje się więc, że żaden z funkcjonujących dziś
w Polsce programów kształcenia nie oferuje interdyscy-
plinarnej edukacji w zakresie integracji obu profesji, to
jest architektury i wzornictwa przemysłowego. Niejako
tradycyjnie edukacja wzornicza (przynależna do sztuk
plastycznych) i edukacja architektoniczna (przynależna
do nauk technicznych) odbywały się w odseparowanych
od siebie typach szkół. W szkołach tych kształtowanie
obu zawodów projektowych przebiegało równolegle
i niezależnie od siebie, co dodatkowo nie sprzyjało in-
tegracji tych dwóch dziedzin projektowych. Dopiero od
kilku lat można zaobserwować, że ta sytuacja zaczyna
ulegać powolnej zmianie. Pojawiły się bowiem uczelnie
bądź pojedyncze wydziały, które zaczęły integrować na-
uczanie wzornictwa z architekturą. Zasadniczo sytuacja
ta dotyczy uczelni artystycznych, które poszerzyły swą
ofertę edukacyjną o architekturę. Sytuacja odwrotna, gdy
to uczelnie techniczne „sięgają” po wzornictwo, należą
raczej do rzadkości, a jeśli już ma to miejsce, to niestety
nie ma to ujęcia systemowego.
Aktualnie
2
kształcenie specjalistów w zakresie wzor-
nictwa odbywa się na siedmiu państwowych uczelniach
artystycznych, tj. na Uniwersytecie Artystycznym w Po-
znaniu (dawniej ASP) i sześciu akademiach sztuk pięk-
nych (w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Wrocławiu,
Łodzi i Katowicach). W ostatnich latach wydziały bądź
kierunki wzornictwa uruchomione zostały także na uczel-
niach o prolu technicznym, gdzie kształceni są pro-
jektanci-inżynierowie (m.in: Politechnika Koszalińska,
Politechnika Łódzka, Uniwersytet Technologiczno-Przy-
rodniczy w Bydgoszczy, Zachodniopomorski Uniwersytet
Technologiczny w Szczecinie). Na poziomie licencjackim
kursy wzornictwa prowadzone są w kilku szkołach pry-
watnych, z których ciągłość edukacji na tym kierunku
zachowywały m.in.: Wyższa Szkoła Techniczna w Ka-
towicach, Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Ło-
dzi, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
i School of Form w Poznaniu. Na uczelniach technicz-
nych kierunki wzornictwa funkcjonują jednak przeważnie
w postaci „szczątkowej”, okrojonej, raz z wymiaru arty-
stycznego, dwa – z komponentu badawczo-rozwojowe-
go, na skutek czego trudno w tych przypadkach mówić
o designie itd.), która jest bardziej upowszechniona i przyjęta w środo-
wisku profesjonalistów.
2
W dynamicznie zmieniającej się sytuacji związanej z niechyb-
nym załamaniem gospodarczym i społecznym, wywołanym przez ko-
ronawirus SARS-CoV-2, podane dane mogą być w chwili publikacji już
nieaktualne. Można więc założyć, że przytoczony stan jest aktualny na
przełom 2019 i 2020 r.
design education (belonging to ne arts) and architectural
education (belonging to technical sciences) were executed
in two distinct types of schools. In these schools, the de-
velopment of both design professions was concurrent and
independent of each other and that additionally did not
favor the integration of these two design disciplines. This
situation has been slowly changing only for the last few
years. This results from the fact that universities or indi-
vidual departments started to integrate the teaching of de-
sign with architecture. Basically, this situation applies to
art academies that have expanded their educational oer
to include architecture. The opposite situation, when tech-
nical universities “reach” for design, is rather rare, and if
it does, then unfortunately it is not a systemic approach.
Currently
2
, the education of specialists in the eld of
design is carried out at seven state art schools, i.e., the
University of the Arts in Poznań (formerly the Academy
of Fine Arts) and six academies of ne arts (in Warsaw,
Cracow, Gdańsk, Wrocław, Łódź and Katowice). In recent
years, design faculties or courses have also been launched
at technical universities, where designers-engineers are
educated (including: Koszalin University of Technology,
Łódź University of Technology, University of Science and
Technology in Bydgoszcz, West Pomeranian University
of Technology in Szczecin). At the undergraduate level,
design courses are conducted in several private schools, of
which the continuity of education in this eld of study was
maintained, among others: University of Technology in
Katowice, University of Art and Design in Łódź, Univer-
sity of Ecology and Management in Warsaw and School
of Form in Poznań. At technical universities, however, de-
sign majors function mostly in the “residual” form, trun-
cated from, on the one hand, the artistic dimension, on the
other – from research and development component, which
makes it dicult to talk about the real oer of interdisci-
plinary studies in these cases. Among the technical uni-
versities, Cracow University of Technology (design at the
Faculty of Mechanical Engineering), Kielce University of
Technology (design at the Faculty of Mechatronics and
Machine Construction), University of Science and Tech-
nology in Bydgoszcz (design at the Faculty of Mechanical
Engineering) are worth mentioning. At the University of
Technology in Katowice, design is nominally taught at the
Faculty of Architecture, Construction and Applied Arts (in
the eld of clothing design and jewelry design). In turn,
Koszalin University of Technology developed the Faculty
of Architecture and Design. Few universities, seeing the
needs and requirements of the modern economy towards
future designers, try to implement comprehensive educa-
tion programs. Such examples are represented by two uni-
versities in Poznań, i.e. University of the Arts and School
of Form, the rst of which fully implements the interdis-
ciplinary program in the eld of design and architecture,
and the second connects the didactic process with a broad
humanistic horizon.
2
In a dynamically changing situation related to the inevitable eco-
nomic and social collapse caused by SARS-CoV-2 coronavirus, the data
provided may be out of date at the time of publication. Therefore, it can
be assumed that the quoted status is current at the turn of 2020.
