144 Maciej Pilny
References
Angel, Shlomo, Patrick Lamson-Hall, and Zeltia Gonzalez Blanco.
“Anatomy of Density: Measurable Factors That Constitute Urban
Density.” Buildings and Cities 2, no. 1 (2021): 264–82. https://doi.
org/10.5334/bc.91.
Arnberger, Arne. “Urban Densication and Recreational Quality of Pub-
lic Urban Green Spaces – a Viennese Case Study.” Sustainability 4,
no. 4 (2012): 703–20. https://doi.org/10.3390/su4040703.
Berghauser Pont, Meta, Per Haupt, Per Berg, Victoria Alstade, and Axel
Heyman. “Systematic Review and Comparison of Densication Ef-
fects and Planning Motivations.” Buildings and Cities 2, no. 1 (2021):
378–401. https://doi.org/10.5334/bc.125.
Bradecki, Tomasz. Wskaźniki, parametry i modele w kształtowaniu in-
tensywnej wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej. Wydawnictwo
Politechniki Śląskiej, 2021.
Cheng, Vicky. “Understanding Density and High Density.” In Designing
High-Density Cities. For Social and Environmental Sustainability,
edited by Edward Ng. Taylor and Francis, 2009.
Conzen, Michael R.G. “The Plan Analysis of an English City Centre.”
In Proceedings of the IGU Symposium in Urban Geography, Lund
1960, edited by Knut Norborg. C.W.K. Gleerup, 1962.
Dąbrowski, Kamil, and Maciej Pilny. “Nowi na osiedlu – wpływ do-
gęszczania zabudowy na życie w osiedlach z wielkiej płyty.” Rzut,
28 (2021): 70–9.
Dovey, Kim, and Elek Pafka. “The Urban Density Assemblage: Mod-
elling Multiple Measures.” Urban Design International 19 (2014):
66–76. https://doi.org/10.1057/udi.2013.13.
Jacobs, Jane. Śmierć i życie wielkich miast Ameryki. Translated by
Łukasz Mojsak. Fundacja Centrum Architektury, 2014.
Koter, Marek. Geograa historyczna i polityczna w badaniach Marka
Kotera. Wybór prac. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015.
Michalski, Marcin. “Tendencje w kształtowaniu zabudowy mieszkanio-
wej po 2004 roku na przykładzie Wrocławia.” PhD diss., Politech-
nika Wrocławska, 2010.
Nowakowski, Maciej. Sto lat planowania przestrzeni polskich miast
(1910–2010). Ocyna Naukowa, 2013.
Rinner, Claus, and Mushtaq Hussain. “Toronto’s urban heat island – explor-
ing the relationship between land use and surface temperature.” Remote
Sensing 3, no. 6 (2011): 1251–65. https://doi.org/10.3390/rs3061251.
Rozbicki, Tomasz, Małgorzata Kleniewska, Katarzyna Rozbicka, Grze-
gorz Majewski, and Dariusz Gołaszewski. “Relating urban develop-
ment and densication to temporary changes in the air temperature
in Warsaw (Poland).” Theoretical and Applied Climatology 142,
no. 3 (2020): 513–23. https://doi.org/10.1007/s00704-020-03311-3.
Samorek, Barbara, and Michał Cichocki. Polski rynek nieruchomości
mieszkaniowych. Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, In-
stytut Rozwoju Miast i Regionów, 2023. https://doi.org/10.51733/
opm.2023.03.
Sim, David. Soft City: Building Density for Everyday Life. Island Press,
2019.
Szafrańska, Elżbieta. “Możliwości przekształceń wielkich osiedli miesz-
kaniowych w mieście postsocjalistycznym w Polsce.” Studia Miej-
skie 11 (2013): 39–53.
“Uchwała nr L/1467/10 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 20 maja 2010 r.
w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Wrocławia.” Biuletyn Urzędowy
Rady Miejskiej Wrocławia z 2010 r. poz. 116. Published May 31,
2010. Accessed June 1, 2025, at https://baw.um.wroc.pl/UrzadMia-
staWroclawia/document/60676/Uchwa%C5%82a-L-1467-10.
“Uchwała nr L/1177/18 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 11 stycznia
2018 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków
za gospodarowania przestrzennego Wrocławia.” Biuletyn Urzędowy
Ra dy Miejskiej Wrocławia z 2018 r. poz. 5. Published January 11,
2018. Accessed June 1, 2025, at https://baw.um.wroc.pl/UrzadMiasta-
Wro clawia/document/34134/Uchwa%C5%82a-L-1177-18.
“Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu prze-
strzennym.” Dz.U. 2003 Nr 80, poz. 717. Published March 1, 2003.
Accessed June 1, 2025, at https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDeta-
ils.xsp?id=wdu20030800717.
Vuckovic, Milena, Wolfgang Loibl, Tanja Tötzer, and Romana Stolln-
berger. “Potential of urban densication to mitigate the eects of
heat island in Vienna, Austria.” Environments 6, no. 7 (2019): 82.
https://doi.org/10.3390/environments6070082.
Wyżykowski, Andrzej. “Próba określenia wskaźników wartościujących
gęstości urbanistyczne osiedli mieszkaniowych.” PhD diss., Poli-
technika Krakowska, 1973.
Streszczenie
Dogęszczanie urbanistyczne w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Przykład śródmieścia Wrocławia w latach 2010–2024
Tło przeprowadzonych na potrzeby artykułu badań stanowi rosnąca w ostatnich latach aktywność deweloperów w centrach polskich miast. Wrocław
został wybrany jako jedno z najszybciej rozwijających się miast w Polsce. Celem badania było zidentykowanie podejścia władz planistycznych do
dogęszczania urbanistycznego w zapisach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uchwalanych w latach 2010–2024. Badania objęły
analizę 95 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod kątem zawartych w nich wskaźników urbanistycznych dotyczących gęstości
zabudowy – wskaźnika powierzchni zabudowy oraz wskaźnika intensywności zabudowy.
Dzięki analizie aktywności planistycznej na terenie śródmieścia Wrocławia w latach 2010–2024 określono, w jakim stopniu proces dogęszczania
tkanki miejskiej jest planowany i kontrolowany, czyli oparty na obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Zauważono, że
plany miejscowe używane są w celu zarówno tworzenia ram dla procesu dogęszczania zabudowy, jak i zapobiegania niechcianemu dogęszczaniu. Ziden-
tykowano występujące w dokumentach strategie dogęszczania urbanistycznego. W wyniku przeprowadzonej analizy zaproponowano autorski podział
planów miejscowych na cztery kategorie, z których każdą charakteryzuje inne podejście do procesu dogęszczania.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, Wrocław, urbanistyka, dogęszczanie
expense of maintaining urban order, understood as match-
ing the parameters of new development to the existing ur-
ban context.
A constructive response to the need for harmonious de-
velopment of inner-city areas would be to investigate urban
density at the level of individual urban units and to use the
resulting data to develop local urban standards. These could
steer densication in a controlled and balanced way that
improves – rather than diminishes – the quality of life in the
dense city. Conscious policymaking on urban densication
is not possible without in-depth analysis of the indicators
that describe urban density.