66 Jacek Kościuk, Mariusz Ziółkowski, Marta Pakowska
elagua,laculturaylaroca,asícomolasavessemejantes
aavestrucesoñandús–piyosenTierrasBajas–poseenuna
relaciónconlanoche,elalimentoylasestrellas [9, p. 32].
Samaipata is decidedly anomalous with respect to other
relief representations of mythical gures that are stylisti-
cally of selvatic origin. They are also the oldest in com-
parison to the altar and other geometric representations.
However, we have no elements of comparison with relief
gures known in Bolivian rock art in the areas of Coch-
abamba and Santa Cruz for which Samaipata provides
unique examples of rock art. We remain then with the
enigma of the origins and cultural aliations of the rst
phases of cultural activity of the sacred rock of Samaipata.
References /Bibliografia
[1] Batic J. et al. (eds.), Photogrammetry as a Method of Documenting
the Cultural Heritage, Ministry of Culture, Ljubljana 1996.
[2] Hanke K., Grussenmeyer P., Architecturalphotogrammetry:Basic
theory,procedures,tools, Tutorial of Architectural Photogrammetry,
ISPRS Commission 5 tutorial, Corfu, 2002.
[3] Sancho Pereg E., González Quintial F., Impresión3Dyvideomapping.
Aplicacióndelafabricaciónydiseñodigitalesalarepresen
tacióndel
patrimonioarquitectónico, “Actas” 2017, Vol. 3, http://www.sedhc.es/
biblioteca/actas/Sancho%20Pereg.pdf [accessed: 20.07.2019].
[4] Vranich A., Reconstructing ancientarchitecture atTiwanaku, Bo-
livia: the potential and promise of 3D printing, “Heritage Science
Journal” 2018, 6, 65, doi: 10.1186/s40494-018-0231-0.
[5] Pucher L., EnsayosobreelarteprehistóricodeSamaypata, “Revista
de la Universidad de San Francisco Xavier”, Universidad Mayor de
San Francisco Xavier Sucre, Sucre 1945, 17–61.
[6] Ponce Sanginés C., TadeoHaenkeysuviajeaSamaipataen1795,
Centro de Investigaciones Arqueológicas, La Paz 1974.
[7] Guchte M. van de, “Carvingtheworld”:Incamonumentalsculp-
ture and landscape, Ph.D. Thesis, University of Illinois at Urbana-
Campaign, Mich., University Microlms (UMi), Ann Arbor 1990.
[8] Trimborn H., Der skulptierteBergvon Samaipata, “Archäologi-
sche Studien in den Kordilleren Boliviens”, Bd. 3, “Baessler Archiv,
Bei träge zur Völkerkunde” 1967, NF 5, 130–169.
[9] Sagárnaga J., Méncias J., UnmegalitograbadoenSantaCecilia
(Yungas paceños), “Historia” 2016, Vol. 38, 13–44, https://www.
researchgate.net/publication/322603721_Un_megalito_grabado_
en_Santa_Cecilia_Yungas_pacenos_An_engraved_megalith_in_
Santa_Cecilia_Yungas_of_La_Paz [accessed: 7.08.2019].
[10] Frank S., ANorthAndeanStatusTraderComplexunderInkaRule,
“Ethnohistory” 1987, Vol. 34, No. 1, 63–77.
[11] Collazos M., Los Angeles M. de, Samaipata,elcerroesculpido:
locales e Incas, “Aqueoantropológicas” 2015, Año 5, No. 5, 11–21.
[12] Riester G.J., Felszeichnungen und -gravierungen in Ostbolivien,
“Zeitschrift für Ethnologie” 1972, Vol. 97 (1).
Acknowledgements /Podziękowania
Thepresentedworkispartoftheresearchprojectsponsoredbythegrant
giventotheWrocławUniversityofScienceandTechnologybythePolish
NationalScienceCentre(grantNo.2014/15/B/HS2/01108).Additional-
ly,themunicipalityofSamaipata,representedbyMayorFalvioLópes
Escalera,contributedtothisresearchbyprovidingtheaccommodation
duringtheeldworkinJuneandJuly2016,aswellasinJuly2017.The
MinistryofCultureandTourismofBoliviakindlygrantedallnecessary
permits(UDAMNo.014/2016;UDAMNo.060/2017).Theresearchwas
conductedinclosecooperationwiththeCentreforPre-ColumbianStud-
iesoftheUniversityofWarsawinCusco,Peru.
Abstract
This paper presents a study of some of the most deteriorated petroglyphs from the Samaipata Rock, and is the part of the larger research pro-
ject “ Architectural examination and complex documentation of Samaipata (Fuerte de Samaipata/Bolivia)”. The study involved the following three
steps: 1) Searching for visualisation methods that would allow the original form of today’s indecipherable petroglyphs to be identied; 2) Identifying
the original iconographic program of individual engravings; 3) Searching for possible stylistic and formal analogies in order to t the iconographic
program into the broader context of rock art in this part of South America.
Due to the amount of material available and its multi-threaded nature, the study does not exhaust the topic, but only, based on some of the most
characteristic examples, shows the methodological and methodical aspects of studying such petroglyphs.
Key words: Samaipata, rock art, 3D laser scanning, structured light scanning, digital photogrammetry
Streszczenie
Artykuł przedstawia badania kilku z najbardziej zniszczonych petroglifów z El Fuerte de Samaipata i jest częścią większego projektu „Badania
architektoniczne i kompleksowa dokumentacja stanowiska Samaipata (Fuerte de Samaipata/Boliwia) z Listy Światowego Dziedzictwa”. Badanie
miało trzy fazy: 1) poszukiwanie metod wizualizacji, które pozwoliłyby zidentykować oryginalną formę dzisiejszych nieczytelnych petroglifów,
2) określenie oryginalnego programu ikonogracznego poszczególnych rytów, 3) poszukiwanie możliwych analogii stylistycznych i formalnych
w celu dopasowania programu ikonogracznego do szerszego kontekstu sztuki naskalnej w tej części Ameryki Południowej.
Ze względu na ilość dostępnego materiału i jego wielowątkowy charakter praca nie wyczerpuje tematu, ale jedynie – w oparciu o niektóre z naj-
bardziej charakterystycznych przykładów – pokazuje metodologiczne i metodyczne aspekty badania silnie zniszczonych i nieczytelnych petroglifów.
Słowa kluczowe: Samaipata, sztuka naskalna, laserowe skanowanie 3D, skanowanie światłem strukturalnym, fotogrametria cyfrowa
and analogies. Incidentally, authors who write about Sa-
maipata seem rather cautious in any complex comparative
iconographic analysis with other manifestations of rock
art of this area [9], [11], [12].
On the other hand, interpretations of the symbolic and
religious aspect of the representations underline the pres-
ence of important motifs and gures in the worldviews of
some contemporary indigenous peoples: Mediante la re-
cuperacióndemitosoralesdepueblos de Tierras Bajas
hemoslogradoacercarnosunpocoalaprobablesigni-
cacióndelosmotivosrepresentados.Quedaclaro,enbase
alasreferenciasaquípresentadas,quemotivoscomolas
serpientes se relacionan fuertemente con elementos como