Krótka historia krematoriów i sal żałobnych. Współczesna historia kremacji

Ivona Dlábiková, Martina Peřinková, Jan Kovář

doi:10.37190/arc220203

Streszczenie

Kremacja była powszechnym sposobem grzebania w dawnych kulturach, na przykład w starożytnej Grecji, Rzymie, u Celtów, Wikingów, a także w kulturach pozaeuropejskich. W Europie praktyki grzebalne zmieniały się, odkąd chrześcijaństwo zaczęło dominować w lokalnych społecznościach. Od czasów Karola Wielkiego obowiązywał (pod karą śmierci) zakazał kremacji. Motywy kulturowo-religijne spowodowały, że w różnych krajach Starego Kontynentu przez prawie 1000 lat istniał prawny zakaz kremacji ciał. Kremację jako sposób grzebania Kościół zaczął tolerować dopiero w 1963 r. Mimo oporu Kościoła rzymsko-katolickiego nowo powołane w tym celu towarzystwa od 1874 r. budowały pierwsze krematoria w Europie. Obiekty te – budynki kremacyjne – nie miały nic wspólnego ze starymi rytuałami kremacyjnymi, kiedy ciało było spalane na dużej ilości drewna, co trwało kilka godzin. Główną część nowych budynków stanowiły piece i kominy, w których ciało popieli się w ciągu godziny. Powstanie takich miejsc przyczyniło się do powszechnej dyskusji na temat stylu i symboliki tej architektury. W budynku krematorium powstał nowy typ przestrzeni: sala żałobna. Później pomieszczenie to zostało oddzielone od krematorium i utworzono samodzielną jednostkę. Sale żałobne są obecnie powszechnym typem architektury w Europie i istnieją obok kościołów, w których zazwyczaj odbywają się ceremonie religijne. W innych częściach świata do dziś zachował się stary typ rytualnej kremacji drewnem, jednak współczesna kremacja stała się bardziej odpowiednia również w krajach korzystających z doświadczeń architektury historycznej.     Celem artykułu było zwięzłe opisanie okoliczności, w jakich powstawały przestrzenie służące współcześnie do kremacji. Główną metodą było studiowanie stylów pierwszych budynków krematoryjnych oraz literatury przedmiotu. Budowle te nigdy nie powstałyby bez wysiłku kilku osobistości, którym wbrew powszechnej opinii chrześcijańskiej udało się założyć pierwsze krematoria.

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.