Kształtowanie struktury architektonicznej elementami ruchu na przykładzie Atheneum w New Harmony (Indiana, USA)

Zygmunt Szparkowski

doi:10.37190/arc200305

Streszczenie

Tematem artykułu jest kształtowanie struktury architektonicznej przez elementy ruchu, które wchodzą w jej skład. Celem jest opisanie ważnego aspektu kształtowania architektury, który w wielu rozwiązaniach projektowych odgrywa zasadniczą rolę. Ruch bowiem obrazuje poruszanie się i miejsce człowieka w przestrzeni architektonicznej. Uwidacznia związki poszczególnych przestrzeni funkcjonalnych, niejednokrotnie odlegle usytuowanych. Bez uwzględnienia tych związków architektura stałaby się zbiorem przypadkowych elementów, chaotyczna i pozbawiona sensu. Zwykle projektowanie architektoniczne zaczyna się od sporządzania diagramów ruchu czy tabel wzajemnych przybliżeń. Artykuł ma zatem na celu kreowanie pewnej wyobraźni przestrzennej, która w połączeniu ze wstępnymi szkicami powiązań i przybliżeń funkcjonalnych pozwala na tworzenie własnej koncepcji przestrzeni. W pierwszej części artykułu posłużono się metodą konstrukcyjną, dokonując przeglądu oraz analiz wybranych elementów ruchu. Przedstawiono je w formie zrozumiałych diagramów graficznych, z krótkim uzasadnieniem tekstowym. W części drugiej posłużono się metodą porównawczą. Dokonano porównania elementów ruchu z części pierwszej opracowania i ich odniesienie do realizacji New Harmony Richarda Meiera. Obiekt ten został wybrany ze względu na jej autora – znanego projektanta i teoretyka architektury. Co więcej, jak to podkreślono w opracowaniu, wymienione elementy stanowią podstawową kanwę kształtowania przykładowej struktury architektonicznej. Elementy obrazujące ruch przyjmują zwykle określone formy, które w procesie kształtowania struktury architektonicznej zachowują swoją konkretną funkcję i tożsamość. Informacja w nich zawarta, ich forma geometryczna i ergonomiczna powinna odpowiadać człowiekowi. Kształt jest zwykle logiczny i wynika z podstawowych elementów geometrii. Należy zaznaczyć, że omówione w artykule zasady nie są powszechnie stosowane zarówno w nauczaniu architektury, jak i w realiach architektonicznych.