Nowatorski projekt ogrodu botanicznego w Lublinie z roku 1964 autorstwa Oskara i Zofii Hansenów

Joanna Dudek-Klimiuk

doi:10.5277/arc150104

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie mało znanej koncepcji zagospodarowania terenu Ogrodu Botanicznego w Lublinie, opracowanej w latach 60. XX w. przez Oskara i Zofię Hansenów. Jest to projekt niezwykły, zawiera bowiem nowatorskie, jak na owe czasy, rozwiązania, będące konsekwencją wprowadzenia w życie autorskiej filozofi i projektowania dla społeczeństwa. Omawiany projekt ogrodu botanicznego jest jednym z wielu niezrealizowanych zamierzeń tych twórców, ale jedynym, jaki znamy, dotyczącym przestrzeni architektury krajobrazu. Główną ideą, na której oparto projekt całej struktury ogrodu i szczegółowe rozwiązania, było przekonanie o supremacji istoty zbiorowisk roślinnych (natury) nad człowiekiem-odbiorcą. To właśnie rośliny i ich zbiorowiska wyznaczają sposób poruszania się po ogrodzie, wiele tradycyjnych ścieżek zastąpiono pomostami i kładkami rozmieszczonymi bądź tuż nad płaszczyzną ziemi czy wody, bądź wysoko w koronach drzew, tak by umożliwić obserwację przyrody bez ingerencji w tok jej istnienia (przemian i rozwoju), a tym samym zminimalizować niszczenie roślin przez przyszłych użytkowników. Proponowane przez Hansenów rozwiązania projektowe, choć na owe czasy były być może jedynie utopią, zwłaszcza ze względu na ówczesne możliwości technologiczne, wyprzedzały z całą pewnością o kilkadziesiąt lat rozwiązania, które stosuje się od niedawna, które dopiero współcześniestały się poszukiwane i noszą znamiona projektów nowatorskich.