Od wsi do miasta. Sob贸tka jako przyk艂ad rozplanowania 艣redniowiecznego za艂o偶enia targowego na 艢l膮sku
Wioletta Nowaczyk
doi:10.5277/arc190107
Streszczenie
Artyku艂 po艣wi臋cony jest rozplanowaniu jednej z wcze艣niejszych lokacji wiejskiej na 艢l膮sku. By艂a to jedna ze wsi b臋d膮cych w uposa偶eniu klasztoru kanonik贸w regu艂y 艣w. Augustyna. Na odtworzenie jej planu pozwoli艂o prze艣ledzenie dotychczasowych wynik贸w bada艅 historycznych, architektonicznych i archeologicznych. Istotna by艂a analiza lokalizacji najstarszych zabudowa艅, dost臋pnych map i materia艂贸w ilustracyjnych. Przedstawiony w pracy plan Sob贸tki odzwierciedla za艂o偶enie z 1. 膰wierci XIII w. Na jej uk艂ad mia艂o wp艂yw r贸wnie偶 ukszta艂towanie terenu. 聽聽聽 Do wyznaczenia pierwotnych dzia艂ek autorka wykorzysta艂a 贸wczesne jednostki miary. W 艣redniowieczu wie艣 ta mia艂a kszta艂t trapezu. Zastosowano w niej szczeg贸lny model parcelacji. Dzia艂ki siedliskowe mia艂y szeroko艣膰 1 sznura (47,1 m) i przypuszczaln膮 d艂ugo艣膰 2 sznur贸w. Uzyskany schemat wskazuje na jednorazow膮 akcj臋 lokacyjn膮 i pomaga w zrozumieniu kompozycji wsi tamtego okresu. Miejscowo艣膰 ta nale偶y do grupy za艂o偶e艅 starszego typu z wyd艂u偶onym placem targowym. Uzyskanie przez Sob贸tk臋 praw miejskich w 1399 r. nie wp艂yn臋艂o znacz膮co na zmian臋 jej zarysu i kierunku rozwoju.