Park archeologiczny jako element przestrzeni miejskiej na przykładzie Parku Archeologicznego Nea Pafos na Cyprze

Aleksandra Brzozowska

doi:10.5277/arc150306

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie wzajemnych powiązań miast i towarzyszących im parków archeologicznych w kontekście zadań, jakie stoją przed projektantami tych ostatnich. Za przykład posłużył park Nea Pafos na południowo-zachodnim wybrzeżu Cypru.     Park archeologiczny to wydzielona i przystosowana do zwiedzania przestrzeń stanowiąca świadectwo działalności człowieka w minionych epokach. Najważniejszym zadaniem parków archeologicznych jest ochrona zabytków. Należy w miarę możliwości wyeliminować potencjalne zagrożenia reliktów archeologicznych (m.in. nadmierne nasłonecznienie, wiatr, deszcz i wilgotność, zasolenie oraz potencjalne zniszczenie przez zwiedzających), co wiąże się m.in. z wytyczeniem optymalnej trasy zwiedzania, biorącej pod uwagę zabezpieczenie i ekspozycję zabytków, walory krajobrazowe terenu i infrastrukturę towarzyszącą (pomosty, pawilony wystawiennicze, elementy małej architektury). Nowe elementy wprowadzone w substancję zabytkową powinny uzupełniać program parków archeologicznych i tworzyć z zabytkami spójną całość zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym.     Drugim celem istnienia parków archeologicznych jest przybliżanie za ich pośrednictwem historii. Cele dydaktyczne wymagają wyposażenia parku w odpowiednią infrastrukturę, jak tablice informacyjne oraz sale multimedialne, w których zwiedzający mogą zapoznać się z materiałem odtwarzającym pierwotny stan stanowiska archeologicznego. Istotne przy tym jest zaprezentowanie zwiedzającym informacji naukowych w sposób przystępny i ciekawy.     Ważnym aspektem funkcjonowania parków archeologicznych jest zabezpieczenie możliwości pracy specjalistom niezależnie od udostępnienia obszaru dla zwiedzających. W kontekście ciągłego rozwoju metodologii badań archeologicznych, również technik nieniszczących, zapewnienie możliwości badań w przyszłości stanowi zadanie priorytetowe.     Park archeologiczny jak w soczewce skupia wiele aspektów minionego i współczesnego świata, a także stawia przed projektantami zagospodarowania tej niezwykłej przestrzeni wysokie wymagania. Taki obszar może stanowić cenny element przestrzeni miasta, wzbogacając ofertę kulturalną, naukową, dydaktyczną oraz turystyczną.