Przekształcenia urbanistyczne uzdrowiska w Lądku-Zdroju do roku 1945

Elżbieta Trocka-Leszczyńska, Agnieszka Tomaszewicz

doi:10.5277/arc120105

Streszczenie

Lądek-Zdrój, najstarsze kłodzkie uzdrowisko, składa się dziś z dwóch części: zabytkowego miasta – położonego na brzegu rzeki Białej Lądeckiej oraz uzdrowiska usytuowanego po obu stronach rzeki, o swobodnym układzie parkowym, z miękko prowadzonymi drogami, dostosowanymi do naturalnego ukształtowania terenu, z zabudową uzdrowiskową rozproszoną wśród zieleni.     Lokację miejskiej części Lądka-Zdroju przeprowadzono w II poł. XIII w. W podobnym czasie, u podnóża Wzgórza Świętojerskiego zostały odkryte ciepłe źródła, przy których zaczęło rozwijać się uzdrowisko. Pod koniec XVI w. zarysował się układ funkcjonalny kąpieliska, w którym pozornie przypadkowe rozmieszczenie budynków, dostosowane do naturalnego ukształtowania terenu, zapewniało jego prawidłowe funkcjonowanie. Po odkryciu kolejnych źródeł, Fryderyka i Marii, w II poł. XVII w. założono tzw. Nowy Zdrój (późniejszy Zdrój Marii). Kompozycja przestrzenna zabudowy kąpieliska, będąca wynikiem zaplanowanej, jednorazowej akcji budowlanej, uchodzi za najwcześniejsze tego typu rozwiązanie zrealizowane na Śląsku.     Do dalszego rozwoju uzdrowiska przyczynił się w połowie XVIII w. minister Śląska, hrabia von Hoym. Był on m.in. inicjatorem zagospodarowania obszaru między zdrojami, gdzie wybudowano dom zdrojowy i założono park angielski. W XIX w. nadal upiększano i rozbudowywano uzdrowisko; władze Lądka dążyły do pozyskiwania i scalania kolejnych gruntów sąsiadujących z kąpieliskami, na których zakładano parki i lokalizowano zabudowę willową. Obecny układ przestrzenny uzdrowiska jest, w dużej mierze, wynikiem reorganizacji przestrzeni wokół zdroju Marii, przeprowadzonej w latach 30. XX w. W artykule szczegółowo przedstawiono kolejne etapy w historii przekształceń urbanistycznych uzdrowiskowej części Lądka-Zdroju.

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.