Digital documentation of wooden architecture 47
[20] Rzonca A., Współczesne metody kompleksowej inwentaryzacji za-
bytków na przykładzie paraalnego kościoła w Michalicach, “Archi-
wum Fotogrametrii, Kartograi i Teledetekcji” 2004, Vol. 14, 1–8.
[21] Wierzejska A., Markowski W., Skanowanie laserowe drewnianego
kościoła pw. Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła w Ha-
czowie, “Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2020, nr 9, 141–159,
doi: 10.35784/odk.1441.
[22] Wang J., Kutterer H., Fang X., External error modelling with com-
bined model in terrestrial laser scanning, “Survey Review” 2016,
Vol. 48, Iss. 346, 40–50, doi: 10.1080/00396265.2015.1097589.
[23] Bernat M., Byzdra A., Chmielecki M. et al., Zastosowanie naziem-
nego skaningu laserowego i przetwarzanie danych: inwentaryzacja
i inspekcja obiektów budowlanych. Przegląd technologii i przykła-
dy zastosowań, I-NET.PL, Gdańsk 2016.
[24] Barba S., Barbarella M., Di Benedetto A., Fiani M., Gujski L., Li-
mongiello M., Accuracy Assessment of 3D Photogrammetric Mo-
dels from an Unmanned Aerial Vehicle, “Drones” 2019, 3(4), 79,
1–19, doi: 10.3390/drones3040079.
[25] Karnicki R., Photogrammetric reconstruction software as a cost
-ecient support tool in conservation research, “Technical Tran-
sactions” 2020, Vol. 117, Iss. 1, 1–13, doi: 10.37705/TechTrans/
e2020021.
[26] Orłowski T., Tunkel M., Skanowanie obiektów zabytkowych me-
todą fotogrametryczną na przykładzie drewnianego kościoła pw.
św. Brykcjusza w Gościęcinie, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły
Technicznej w Katowicach” 2022, nr 14, 45–56, doi: 10.54264/0031.
[27] Szymański P., Zając M., Wojciechowska G., Tworzenie chmur
punktów obiektów architektonicznych metodami fotogrametrii na-
ziemnej, [in:] E. Łużyniecka (red.), Dziedzictwo architektoniczne.
Badania podstawowe i ich dokumentowanie, Ocyna Wydawnicza
PWr, Wrocław 2018, 119–134, doi: 10.5277/DZAR_B_2018.
[28]
Bednarz Ł., Jasieńko J., Kogut T., Dominiak Ł., Przydatność chmury
punktów do inwentaryzacji zabytku na podstawie kościoła pw. Wnie-
bowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nysie, “Wiadomości Konser-
watorskie” 2016, nr 45, 117–128, doi: 10.17425/WK45NYSA.
[29] Barazzetti L., Mezzino D., Santana Quintero M., Digital Workow
for the Conservation of Bahrain Built Heritage: The Sheik Isa Bin
Ali House, “ISPRS International Archives of the Photogrammetry,
Remote Sensing and Spatial Information Sciences” 2017, Vol. XLII-
2/W5, 65–70, doi: 10.5194/isprsarchives-XLII-2-W5-65-2017.
[30] Bertolini-Cestari C., Invernizzi S., Marzi T., Spano A., Numerical
survey, analysis and assessment of past interventions on historical
timber structures: the roof of Valentino Castle, “Wiadomości Konser
-
watorskie” 2016, nr 45, 87–97, doi: 10.17425/WK45VALENTINO.
[31] Skabek K., Tomaka A., Comparison of Photogrammetric Tech-
niques for Surface Reconstruction from Images to Reconstruction
from Laser Scanning, “Theoretical and Applied Informatics” 2014,
Vol. 26, No. 3–4, 159–176.
[32] Narodowy Instytut Dziedzictwa, Dobre praktyki w zakresie wyko-
nywania dokumentacji zabytków architektury współczesnymi me-
todami naziemnej rejestracji cyfrowej, Warszawa 2022, https://nid.
pl/wp-content/uploads/2022/11/Dobre-praktyki-w-zakresie-wyko-
nywania-dokumentacji-zabytkow-architektury_edycja_2022.pdf
[accessed: 9.09.2023].
[33] Czajkowski K., Nowoczesne technologie w dokumentacji zabyt-
ków. Spójny system zbierania, opracowania i prezentacji danych
jako podstawa działań konserwatorskich, NID, Warszawa 2023.
[34] Mucha A., Kościół paraalny pw. św. Katarzyny, Katowice 2015,
https://zabytek.pl/pl/obiekty/ciecina-zespol-kosciola-par-pw-sw-
katarzyny [accessed: 12.12.2023].
[35] Rotowska S., Kościół paraalny pw. św. Andrzeja, Katowice 2015,
https://zabytek.pl/pl/obiekty/gilowice-kosciol-paraalny-pw-sw
-andrzeja-apostola [accessed: 12.12.2023].
[36] Śledzikowski T., Kościół paraalny pw. św. Andrzeja, Kraków 2022,
https://zabytek.pl/pl/obiekty/graboszyce-kosciol-par-pw-sw-an-
drzeja [accessed: 12.12.2023].
[37] Śledzikowski T., Kościół paraalny pw. św. Bartłomieja, Kra
ków
2022, https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-214866 [accessed: 12.12.2023].
[38] Mucha A., Kościół paraalny pw. św. Podwyższenia Krzyża Święte-
go, Katowice 2015, https://zabytek.pl/pl/obiekty/stara-wies-kosciol
-par-pw-podwyzszenia-krzyza-swietego [accessed: 12.12.2023].
[39] Prarat M., Schaaf U., Inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa za-
bytków architektury drewnianej w procesie konserwatorskim – pro-
blemy i propozycja standaryzacji, “Budownictwo i Architektura”
2015, Vol. 14, nr 4, 99–110.
[40] Pawłowicz J., Skaner laserowy 3D, jako narzędzie do rejestracji
nieprawidłowości występujących w konstrukcjach budowlanych,
“Logistyka” 2014, nr 5, 1240–1246.
[41] Brinken D., Kogut T., Wykorzystanie naziemnego skanowania la-
serowego w opracowaniu dokumentacji architektoniczno-budow-
lanej oraz badaniu zniekształcenia dachu, “Archiwum Fotograme-
trii, Kartograi i Teledetekcji” 2018, Vol. 30, 43–53, doi: 10.14681/
afkit.2018.003.
Abstract
Usage of digital surveying techniques in monuments
of wooden architecture.
Example of documentation of churches on Silesia and Lesser Poland border
Monuments of wooden architecture are part of heritage which is particularly liable to destruction. That is why they need a detailed architectural
survey. Architectural measurements of wooden churches in Poland have been conducted since the end of the 19
th
century. The digital methods of
documenting monuments are becoming more and more popular and available, so they are replacing traditional measurements methods also in the
monuments of wooden architecture.
Examining the documentation made with digital techniques in 2022 in comparison to historical drawings for ve wooden churches on Silesia and
Lesser Poland border helped to stress the advantages and disadvantages of using modern surveying techniques in wooden architecture.
It is obvious that using digital methods allows us to take the measurements faster. Also the geometry of the structure is registered more accurately.
3D documentation represents the geometry of the whole building, that is why it is fuller than the traditional architectural documentation, which only
consists of predetermined plans and sections. The advantage of 3D documentation is also in the possibility to use it for visualisation purposes, e.g.
special analyses or popularisation of heritage. However, while using digital surveying techniques in wooden architecture one must remember that
these types of buildings require analytic documentation showing all elements of their complex construction. That is why creating competent docu-
mentation demands thorough study of the structure, especially in places inaccessible for scanners or cameras.
Key words: sacral architecture, wooden architecture, historic building survey, laser scanning, photogrammetry, 3D documentation