Numer 3(39)/2014

doi:10.37190/arc (doi:10.5277/arc)

Pobierz spis treści

Spis treści

Artykuły

Magdalena Udyrysz, Adam Szynkiewicz  - Badania georadarowe (GPR) w archikatedrze fromborskiej w roku 2013

doi:10.5277/arc140301

W 2013 r. po posadzkach wewnątrz archikatedry we Fromborku wykonane zostały sprawdzające, nieinwazyjne badania georadarowe (GPR). Badania wykonano antenami 800 MHz do głębokości 3 m. Główną uwagę zwrócono na miejsce określone jako „lektorium” (czytelnia). Potwierdzono występowanie silnych anomalii wykrytych tu w 2005 r. podczas pierwszych badań GPR wykonywanych antenami 250 MHz. W pracy omówiona jest metodyka i etapy badań. Pokazano trzy wybrane przekroje georadarowe (GPR) oraz mapkę wykrytych anomalii w części kościoła nazywanej „lektorium”.

Słowa kluczowe:

    architektura

    metoda-gpr

    krypty

Mateusz Michalski, Karolina Babral, Karolina Wiatrzyk  - Studium rekonstrukcji bastejowych fortyfikacji Wrocławia na przykładzie reliktów odkrytych w rejonie pl. Wolności

doi:10.5277/arc140302

Ratownicze badania archeologiczno-architektoniczne przeprowadzone w latach 2007–2012 na placu Wolności we Wrocławiu stworzyły okazję do zastanowienia się nad wyglądem bastejowych fortyfikacji miejskich, zewnętrznego obwodu fortyfikacji, których relikty między innymi zostały odkryte. Na podstawie dostępnych materiałów źródłowych autorzy starają się określić, w jakim okresie fortyfikacje zostały wzniesione, oraz opisać charakterystykę odkrytych reliktów. Te działania mają na celu opracowanie rekonstrukcji pokazującej prawdopodobny wygląd kurtyny muru bastejowego w dwóch jego fragmentach odkrytych na placu Wolności i w dwóch fazach. Istotne wydało się pokazanie również analogicznych rozwiązań murów bastejowych na obszarze Europy, potwierdzających przedstawione próby rekonstrukcji.

Słowa kluczowe:

    fortyfikacje

    rekonstrukcja

    mury-miejskie

    basteje

    wrocław

Anna Szendi - Łazienki Królewskie w twórczości Zygmunta Vogla

doi:10.5277/arc140303

Jednym z najsławniejszych rodzimych przykładów ogrodowego stylu krajobrazowego stały się Łazienki Królewskie, ukochana rezydencja Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wielokrotnie przedstawiana przez różnych twórców doczekała się bogatego zbioru ikonografi cznego prezentującego jej losy i rozwój.     Pod względem liczby prac poświęconych temu ogrodowi znacząco wyróżnia się Zygmunt Vogel. W ten szczególny sposób przyczynił się on do poszerzenia dzisiejszego stanu wiedzy o wyglądzie Łazienek z początkowego okresu ich istnienia. Materiału porównawczego niezbędnego do oceny rzeczywistej wartości jego obrazów pod względem wiarygodności przedstawienia dostarczają dzieła innych artystów, m.in. Jana Piotra Norblina, Marcina Zaleskiego, Franciszka Smuglewicza. Żaden jednak z nich w swej aktywności zawodowej nie poświęcił tyle miejsca wspomnianej tematyce, ile Vogel. Stał się on autorem wielu niezwykle malowniczych widoków Łazienek, prezentując różne ujęcia zarówno głównych elementów ich kompozycji, jak i mniej popularnych zakątków ogrodu, które stanowić miały rodzaj przeznaczonej dla króla malarskiej dokumentacji o stanie założenia. Analiza porównawcza dzieł Vogla z pracami innych twórców potwierdziła tezę o jego rzetelności. Pozwoliła również dopatrzyć się w nim jedynego malarza, który pokazał, jak ta królewska rezydencja zmieniła się na przestrzeni 20 lat.

Słowa kluczowe:

    ogrody-krajobrazowe

    ikonografi-a

    łazienki-królewskie

    zygmunt-vogel

Izabela Machometa - Kowalstwo artystyczne w architekturze - brama wrocławskiej Elektrowni Wodnej II (Północnej) jako przykład integracji sztuk

doi:10.5277/arc140304

Tematem niniejszej pracy jest wrocławskie rzemiosło artystyczne w architekturze początku XX w. Na jego rozwój wpłynęły idee odrodzenia rzemiosła i związania sztuki z przemysłem, głoszone pod koniec XIX w. przez angielski ruch „Arts and Crafts”. Zaprezentowane badania opisują sposób połączenia kowalstwa artystycznego z architekturą budynku elektrowni wodnej autorstwa Maxa Berga. Przedmiotem badań jest brama, która stanowi dzieło mistrza kowalstwa artystycznego i rzeźbiarza, profesora Jaroslava Vonki. Została ona poddana analizie formalnej i ikonograficznej. Szczególną uwagę zwrócono na kompozycję, motywy dekoracyjne oraz indywidualne rozwiązania technologiczne bramy.

Słowa kluczowe:

    kowalstwo-artystyczne

    metaloplastyka

    jaroslav-vonka

    brama-wrocławskiej-elektrowni-wodnej

    architektura-modernistyczna

Małgorzata Milecka, Viktor Myronenko - Budynki klubów robotniczych z lat 1920-1930 w kontekście współczesnyh potrzeb mieszkańców Ukrainy

doi:10.5277/arc140305

Ochrona wzniesionych w XX stuleciu obiektów architektonicznych, które ze względu na swój „rodowód” często są trudnym dziedzictwem, w obecnych warunkach społecznych stanowi złożony problem konserwatorski. Artykuł prezentuje próby zagospodarowania, a zatem ochrony przed zniszczeniem właśnie takiej grupy obiektów, określanych powszechnie w krajach dawnego bloku socjalistycznego mianem pałaców, czy też klubów kultury. Nam każdorazowo kojarzy się to z wielkim gmachem, jaki stanął po II wojnie światowej w centrum Warszawy, odmieniając na lata jej wizerunek. Ten „dar zaprzyjaźnionego narodu” kłuje w oczy Polaków, ale jednocześnie jest uznawany za sporą atrakcję turystyczną wśród zagranicz nych gości. W Polsce mamy jeden taki obiekt, ale na terenie Ukrainy problem dotyka bardzo licznej grupy tzw. klubów robotniczych z lat 1920–1930, które do dziś w różny sposób pełnią funkcję ośrodków „spędzania wolnego czasu”, analogicznie do tych, jakie pojawiły się na terenie dawnego ZSRR w 1. poł. XX w. Artykuł prezentuje próby adaptacji „klubów robotniczych” do nowych warunków na Ukrainie.

Słowa kluczowe:

    ukraina

    architektura-1.-poł.-xx-w.

    kluby-robotnicze

    wypoczynek

Anna Bazan-Krzywoszańska - Powojenny rozwój społeczno-przestrzenny Zielonej Góry

doi:10.5277/arc140306

Miasto jako system ulega ciągłym przekształceniom, co nie wpłynęło na fakt, iż pomiędzy jego strukturą społeczną a formą urbanistyczną zauważalny jest nadal nierozerwalny związek. Rewolucja ogólnooświatowa XX w., przyczyniając się zmian ekonomicznych i społecznych, spowodowała w strukturze miasta znaczne przeobrażenia. Przemiany cywilizacyjne, w tym informatyzacja społeczeństwa oraz rozwój technologiczny wpłynęły na zmiany struktury miasta. Wiek XX, głównie po II wojnie światowej, zaznaczył się dużymi przeobrażeniami w odniesieniu do ludności. Procesy demograficzne i nasilone zmiany urbanistyczne przyczyniły się do koncentracji ludności w miastach dużych i średniej wielkości. Do zobrazowania ww. procesów w niniejszym artykule autorka posłużyła się przykładem Zielonej Góry, która w systemie osadniczym kraju stanowi miasto średniej wielkości. Optymalizacja struktury miejskiej ze względu na klimat, gospodarkę gruntami, tradycję miejsca i potrzeby samych mieszkańców przybliża rozwój ośrodków ku urbanistyce, w której polityka ekologiczna stanowi priorytet. Wyważenie proporcji pomiędzy działaniami mającymi na celu realizację doraźnych potrzeb a ochroną wartości krajobrazu miasta, jego struktury stworzyć powinny logicznie funkcjonujący układ przestrzenny – system.

Słowa kluczowe:

    planowanie-przestrzenne

    rozwój-przestrzenny

Anna Sygulska - Modyfikacje przestrzenne sceny teatru operowego na potrzeby koncertu

doi:10.5277/arc140307

Teatr operowy jako przestrzeń kulturalna i muzyczna jest wpisany w strukturę przestrzenną miasta. W obrębie swojej struktury architektonicznej podlega modyfi kacjom. W pracy podjęto problematykę przystosowania sceny operowej na potrzeby koncertu. Adaptacja sceny jest niezbędna, gdyż przedstawienie operowe stawia inne wymagania przestrzenne i akustyczne niż koncert. Wraz ze zmianami przestrzennymi w obrębie sceny następują zmiany własności akustycznych na widowni. Na podstawie konkretnych realizacji przedstawiono różne typy muszli koncertowych oraz wskazano powiązania pomiędzy architekturą muszli koncertowej a akustyką. Dodatkowo przedstawiono wnioski z symulacji komputerowych dla obiektu projektowanego i z badań doświadczalnych w obiekcie rzeczywistym. Analizy wskazują, że jest to istotne zagadnienie architektoniczne, albowiem brak wiedzy o wymaganiach architektoniczno-akustycznych dla projektowanych muszli koncertowych skutkuje tym, że konstrukcja ta nie spełnia swojej funkcji.

Słowa kluczowe:

    muszle-koncertowe

    teatr-operowy

    scena-operowa

    koncert

Bogusław Wowrzeczka - Agropolis - część II. Współczesna farma miejska

doi:10.5277/arc140308

W artykule omówiono typy przestrzenne farm miejskich występujące w projektach rewitalizacji miast. Rewitalizacja metodą tworzenia stref rolniczych w miastach stanowi innowacyjny, przyszłościowy model przekształceń miast poprzemysłowych w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie różnych odmian tej strategii w programach rewitalizacji miast będzie zależeć od postępu w technologiach produkcji rolnej w warunkach miejskich, a w szczególności ich samowystarczalności surowcowo-energetycznej, oraz od optymalizacji kosztów budowy i eksploatacji farm miejskich.

Słowa kluczowe:

    utopia

    miasto-ogród

    farma-miejska

    tereny-poprzemysłowe

    rewitalizacja

Joanna Jabłońska, Sally Robertshaw - Sieć Architektonicznego Kształcenia Zawodowego. Nowy europejski projekt wspierający uczenie się i wymianę doświadczeń

doi:10.5277/arc140309

„Architecture Vocational Learning Network” (Sieć Architektonicznego Kształcenia Zawodowego) to nowa organizacja partnerska zrzeszająca europejskie ośrodki architektoniczne, wydziały architektury uczelni wyższych i centra kształcenia zawodowego. Zajmuje się wzmacnianiem związków pomiędzy kształceniem i szkoleniem zawodowym a środowiskiem pracy w zakresie: urbanistyki, planowania miast, architektury, architektury krajobrazu etc. Podczas cyklu seminariów (każde prowadzone przez innego partnera), przeplatanych sesjami komunikacji internetowej, współpracownicy skupiali się na: przygotowaniu wspólnego stanowiska dotyczącego kształcenia i szkolenia zawodowego dla środowiska budowlanego, wsparciu dla absolwentów wchodzących na rynek pracy, wskazówkach i poradach dla nauczycieli szkół średnich. Ten artykuł został poświęcony przedstawieniu zakresu badań i działań podjętych przez partnerów mających na celu osiągnięcie wyżej wymienionych celów.

Słowa kluczowe:

    architektoniczne-szkolenia-zawodowe

    szkolenia-zawodowe-dla-zawodów-budowlanych

    wsparcie-dla-absolwentów-na-rynku-pracy