Place publiczne w miastach południowej Panonii jako spuścizna po regulacjach Habsburgów: przypadek placu Świętej Trójcy w Somborze w Serbii

Branislav Antonić, Aleksandar Grujičić, Djordje Mitrović, Nikola Mitrović

doi:10.37190/arc250205

Streszczenie

Osady w południowej Panonii znane są z dobrze uregulowanej macierzy miejskiej, która rozwinęła się po odzyskaniu przez Habsburgów tego peryferyjnego regionu Europy Środkowej od Turków w XVII–XVIII w. Wcześniejsze niszczycielskie wojny pozostawiły tę ziemię jako „tabula rasa” – jałową i poważnie niedoludnioną. Stąd też był to doskonały „poligon” dla habsburskich inżynierów wojskowych, aby wyegzekwować całkowitą regulację ziemi i osad, skupiając się na ówczesnej nowoczesnej, kolonialnej, ścisłej organizacji ortogonalnej.

Jednak niektóre, choć rzadkie osady i ich podstawowe elementy, takie jak place publiczne, bloki miejskie lub ulice, zachowały swoją organiczną matrycę z czasów średniowiecznych i osmańskich. W tych przypadkach stopniowy proces ścisłej regulacji został wdrożony jako kompromis, skutkując obecną historyczną atmosferą miejską z nakładającym się dziedzictwem urbanistycznym – ich warstwa organiczna jest zwykle „pod” stosunkowo uproszczoną i uregulowaną formą.

W centrum uwagi w tym badaniu znajdują się place publiczne w historycznych centrach miast południowej Panonii w Serbii. W badaniu najpierw zdefiniowano kontekst historyczny i ogólną typologię dotyczącą ich morfologii miejskiej. Następnie przedstawiono studium przypadku dotyczące placu Świętej Trójcy w mieście Sombor. Plac ten nadaje się do analizy historyczno-morfologicznej, ponieważ nie zmienił się znacznie przez ostatnie 150 lat, więc stanowi wgląd w przeszłość po wspomnianej regulacji miejskiej Habsburgów.

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.