Medieval architecture of the Dominican church in Opole and its transformations 45
References
[1] Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 7: Regesten zur schlesischen
Geschichte, Th. 1: Bis zum Jahre 1250, C. Grünhagen (Hrsg.), Josef
Max & Comp, Breslau 1884.
[2] Schlesisches Urkundenbuch, Bd. 3: 1251–1266, W. Irgang (Hrsg.),
Böhlaus Verlag Hermann Nachf., Köln–Wien 1984.
[3] Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 7: Regesten zur schlesischen
Geschichte, Th. 3: Bis zum Jahre 1300, C. Grünhagen (Hrsg.), Josef
Max & Comp, Breslau 1886.
[4] Schlesisches Urkundenbuch, Bd. 6, W. Irgang (Hrsg.), Böhlaus
Verlag Hermann Nachf., Köln–Weimar–Wien 1998.
[5] Idzikowski F., Geschichte der Stadt Oppeln, Kommission bei Wil-
helm Glar, Oppeln 1863.
[6] Schiedlausky G., Hartmann R., Eberle H., Die Bau und Kunstdenk-
mäler des Stadtkreis Oppeln, Wilh. Gottl. Korn, Breslau 1939.
[7]
Heyne J., Dokumentirte Geschichte des Bisthums und Hochstiftes
Bre-
slau. Aus Urkunden, Aktenstücken, älteren Chronisten und neueren
Geschichtschreibern. Bd. 2, Denkwürdigkeiten aus der Ge schichte
der katholischen Kirche Schlesiens. Von der Mitte des vier zehnten
bis zum Anfange des fünfzehnten Jahrhunderts im Entwickelungs-
gange der kirchengeschichtlichen Thatsachen ur kund lich dar-
gestellt, Verlag von Wilh. Gottl. Korn, Breslau 1864.
[8] Małachowicz E., Architektura zakonu dominikanów na Śląsku,
[in:] Z. Świechowski (red.), Z dziejów sztuki śląskiej, PWN, War-
szawa 1978, 93–148.
[9] Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 7, Województwo opolskie,
z. 11, Miasto Opole i powiat opolski, T. Chrzanowski, M. Kornecki
(red.), Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1968.
[10] Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Śląska Opolskiego. Od śre-
dniowiecza do końca w. XIX, Wydawnictwo Literackie, Kraków
1974.
[11] Pilch J., Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska, Arkady,
Warszawa 2008.
[12] Młynarska-Kaletynowa M., Człowiek, sacrum, środowisko. Miej-
sce kultu we wczesnym średniowieczu, [in:] S. Moździoch, Spotka-
nia bytomskie IV, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wrocław
2000, 137–153.
[13] Pobóg-Lenartowicz A., Jeszcze o początkach klasztoru dominika-
nów w Opolu, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Seria
Historia” 1998, t. 35, 7–14.
[14] Wółkiewicz E., Jak powstała legenda? Rola konwentu dominika-
nów opolskich w rozwoju kultu św. Wojciecha, [in:] A. Pobóg-Le-
nartowicz (red.), Opolskie drogi św. Wojciecha, Instytut Historii
Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1997, 59–88.
[15]
Pobóg-Lenartowicz A., Psy Pana, czyli rzecz o dominikanach z opol -
skiej Górki, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uni-
wersytetu Opolskiego, Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego,
Opole 2020.
[16] Lasota C., Legendziewicz A., Wyniki badań architektonicznych ele-
wacji północnej oraz murów na strychu kościoła podominikańskie-
go pw. Matki Boskiej Bolesnej w Opolu, Wrocław 2009 [manuscript
in: archives WKZ, Opole].
[17] Lasota C. Legendziewicz A., Wyniki badań architektonicznych ele-
wacji zachodniej i południowej kościoła podominikańskiego pw.
Matki Boskiej Bolesnej w Opolu, Wrocław 2012 [manuscript in:
author’s archive].
[18] Legendziewicz A., Wyniki badań architektonicznych przyziemia ele-
wacji zachodniej kościoła podominikańskiego w Opolu (pod pode-
stem tarasu), Wrocław 2017 [manuscript in: archives WKZ, Opole].
[19] Wernher F.B., Silesia in Compendio seu Topographia das ist Prae-
sentatio und Beschreibung des Herzogthums Schlesiens […] Pars I,
[manuscirpt in: Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn.
15414 IV F 113 b vol. 1].
[20] Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha na Górce, https://
polska-org.pl/511243,Opole,Kosciol_Matki_Boskiej_Bolesnej_i_
sw_Wojciecha_Na_Gorce.html [accessed: 30.07.2022].
[21] Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha na Górce, https://
fotopolska.eu/Kosciol_Matki_Boskiej_Bolesnej_i_sw_Wojcie-
cha_Opole [accessed: 30.07.2022].
[22] Sperka J., Wojny Władysława Jagiełły z księciem opolskim Włady-
sławem (1391–1396), Templum, Wodzisław Śląski 2011.
[23] Sperka J., Władysław, książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyń-
ski, Pan Rusi, Palatyn Węgier i Namiestnik Polski: (1326/1330–8
lub 18 maja 1401), Avalon, Kraków 2016.
[24] Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga
Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Euro-
pie, t. 2, Kasaty na Śląsku Pruskim i na ziemiach zaboru pruskiego,
M. Der wich (red.), Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Histo-
rii, Wrocław 2014.
[25] Małachowicz E., Wczesnośredniowieczna architektura kościoła
dominikanów we Wrocławiu, “Kwartalnik Architektury i Urbani-
styki” 1975, t. 20, nr 1, 11–50.
[26] Legendziewicz A., Architektura kościoła podominikańskiego w Le
winie Brzeskim od końca XIII do II połowy XX wieku, [in:] E. Łu-
ży niecka (red.), Dziedzictwo architektoniczne. Rekonstrukcje i ba-
dania obiektów zabytkowych, Ocyna Wydawnicza PWr, Wrocław
2018, 5–16, doi: 10.5277/DZAR_D_2019.
Conclusions
The multi-stage research of the Dominican church, the
so-called “na Górce” in Opole, enabled the transforma-
tions of its architecture to be outlined from probably the
end of the 13
th
century until the 1
st
half of the 18
th
century.
In the existing structure of the church, it was not possible
to nd the remains of the rst municipal parish church
from the 13
th
century, but relics of the chancel’s wall – of
probably a monastic church mentioned in 1295 – were
found. In addition, it was possible to discuss the layout
and architecture of the church, which was consecrated in
August 1361. This church consisted of a three-bay chan-
cel and a four-bay two-aisle asymmetrical body. The the-
ses regarding the current eastern closure of the chancel,
which was probably built in around 1399, were veried.
The research results also allowed for the determination of
the scope and chronology of the transformations of the
church in the Baroque period, which were carried out after
the res in 1682 and 1739. The scope of the latter works
seems particularly interesting due to the abandoned and
uncompleted concept of an asymmetric, two-nave body
with high windows on the southern side.
The research results presented above shed new light on
the form of the building of the Gothic monastic church
from around 1361, as well as on the chronology and scope
of its transformations. They also prove that analyses
that are based only on literature and the general view of
a building, which are conducted by a researcher without
an architecture workshop, lead to supercial ndings that
are often signicantly dierent from reality. The research
results presented above, along with the publications con-
cerning convent churches in Wrocław [25, pp. 11–50] or
Lewin Brzeski [26, pp. 5–16], are also an important voice
in the discussion regarding the shaping and evolution of
the architecture of Dominican churches in Silesia.
Translated by
Zuzanna Fyall