Restoration of medieval gords 47
[1] Bugaj M., Grodziska w zasobach dziedzictwa archeologicznego
kraju, [in:] G. Szczurek, A. Różański (red.), Grodzisko z wcześ-
niej szej epoki żelaza i wczesnego średniowiecza w Grodzisku,
PROFIL-ARCHEO, Poznań 2013, 135–142.
[2] Śpiewla Ł., Wybrane grodziska wczesnośredniowieczne a kwestia
turystyki na terenie województwa podkarpackiego, “Raport” 2019,
t. 14, 83–99.
[3] Jaskanis D., Międzynarodowa Karta Ochrony i Zarządzania Dzie-
dzic twem Archeologicznym, “Wiadomości Konserwatorskie” 1991,
nr 3–4, 10–13.
[4] Pawleta M., Rekonstrukcje i inscenizacje przeszłości w perspektywie
tu rys tyki archeologicznej w Polsce, [in:] J. Garncarski (red.), Skan-
seny archeologiczne i archeologia eksperymentalna, Muzeum Pod-
kar packie w Krośnie, Krosno 2012, 364–387.
[5] Apals J., Āraišu ezerpils, Latvijas vēstures institūta apgāds, Riga
2012.
[6] Kadłuczka A., Przeszłość dla przyszłości: tysiącletnia Wiślica i jej
ma terialne i niematerialne dziedzictwo. Pomnik historii jako forma
opieki RP, “Wiadomości Konserwatorskie” 2019, nr 60, 10–16,
doi: 10.17425/WK60WISLICA.
[7] Wartołowska Z., Osada i gród w Wiślicy w świetle badań wy ko-
pa liskowych do 1962 r., [in:] W. Antoniewicz, P. Biegański (red.),
Od kry cia w Wiślicy, PWN, Warszawa 1963, 33–45.
[8] Górna D., Kalaga J., Pianowski Z., Wiślica, woj. kieleckie. Stano-
wis ko – grodzisko, “Informator Archeologiczny: badania” 1980,
t. 14, 177–178.
[9] Gliński W., Wczesnośredniowieczne zausznice z czterema pa cior-
kami z Wiślicy, stan. Regia, “Sprawozdania Archeologiczne” 1999,
t. 51, 211–233.
[10] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad za -
bytkami, Dz.U. 2003, nr 162, poz. 1568, https://isap.sejm.gov.pl/
isap.nsf/download.xsp/WDU20031621568/T/D20031568L.pdf
[accessed: 10.01.2023].
[11] Augustyniak J., Z zagadnień ekspozycji zabytków archeologicz-
nych in situ: problemy ekspozycji na grodzisku, “Ochrona Za byt-
ków” 1973, nr 4(103), 270–283.
[12] Karta krakowska, [in:] B. Szmygin (red.), Vademecum kon ser -
wa tora zabytków. Międzynarodowe Normy Ochrony Dziedzic twa
Kul tury, Polski Komitet Narodowy ICOMOS, War sza wa 2015,
135–138.
[13] Kalina D., Miasto i Gmina Wiślica: dziedzictwo kulturowe, Dru kar-
nia Kontur, Wiślica 2018.
[14] Program rewitalizacji na lata 2016–2025 dla gminy Wiślica, Wi śli -
ca 2016, http://wislica.pl/1523/program-rewitalizacji-na-lata-2016-
2025-dla-gminy-wislica.html [accessed: 10.01.2023].
[15] Urząd Gminy Wiślica, Decyzja nr 5/05 o Ustaleniu Lokalizacji
Inwestycji Celu Publicz nego z dnia 15.03.2005 r., Wiślica 2005
[manuscript in: Arche-con].
[16]
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 grud -
nia 2018 r. w sprawie uznania za pomnik historii “Wiślica – ze spół
ko legiaty pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Pan ny
wraz z reliktami kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja oraz gro-
dzisko”, Dz.U. 2018, poz. 2418, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/
download.xsp/WDU20180002418/O/D20182418.pdf [accessed:
20.05.2023].
[17] Miasto i Gmina Wiślica, Konkurs otwarty, jednoetapowy o wartości
poniżej kwoty 221 000 euro, przeprowadzany na podstawie ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2017 r., poz. 1579 z późn. zm.), www.wislica.pl/2978/konkurs-
otwarty-jednoetapowy-o-wartosci-ponizej-kwoty-221-000-euro-
przeprowadzany-na-podstawie-ustawy-z-dnia-29-stycznia-2004r-
prawo-zamowien-publicznych-tj-dz-u-z-2017-r-poz-1579-z-pozn-
zm-dalej-tez-pzp.html [accessed: 2.04.2023].
[18] Narodowy Instytut Dziedzictwa, Opinia w sprawie oceny wpływu
pla nowanej inwestycji pn.: “Tysiącletnia Wiślica – śladami świet-
noś ci – utworzenie trasy turystycznej Przez Pradzieje Chrześ ci jań-
skiej Wiślicy” na zachowanie wartości zabytkowych sta no wiska
archeologicznego Wiślica st. 1 “Grodzisko”, wpisanego do re jes-
tru zabytków pod numerem 329/508Aa z dnia 28.06.2019 r., Kiel ce
2019 [manuscript in: Arche-con].
[19] Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Kielcach,
Opi nia w sprawie: ZATiRA.RA.5132.2.2019 z dnia 22.01.2019 r.,
Kielce 2019 [manuscript in: Arche-con].
[20] Sajecki T., Koszarowa warowania w Wiślicy. Studium archeolo-
gicz ne do rozplanowania przestrzennego wczesnośredniowiecznego
sta no wiska, “Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2017, t. 15, 7–21.
[21] Wartołowska Z., Górska I., Graba-Łęcka I., Okulicz Ł., Badania
gro dziska w Wiślicy w 1956 r., “Sprawozdania Archeologiczne”
1959, t. 7, 49–56.
[22] Górna D., Drewniana zabudowa grodu wiślickiego, “Światowit”
1982, t. 35, 129–164.
[23] Kobyliński Z., Dziedzictwo kulturowe: wartość i własność, [in:]
S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska (red.), Prze -
szłość społeczna. Próba konceptualizacji, Wydawnictwo Poz nań-
skie, Poznań 2012, 1141–1158.
[24] Łaguna W., Rayss J., Zmiany w krajobrazie kulturowym wywołane
rekonstrukcją grodziska średniowiecznego w Owidzu (gmina Sta-
ro gard Gd.) – jako przykład świadomego kształtowania krajobrazu
historycznego, “Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów
Krajobrazowych” 2013, Vol. 9, Iss. 1, 55–69.
References
Abstract
Restoration of medieval gords on the example of the “in the meadows” gord in Wiślica: a case study
This paper presents a case study of the revalorisation of the gord “in the meadows” in Wiślica. The authors present design issues related to the
archaeological-architectural site. The administrative and legal processes that resulted in the implementation of a restoration plan for a building under
statutory conservation are illustrated. The paper presents design decisions made on the basis of collected information, archaeological ndings, con-
servation guidelines, administrative permits and conservatorial constraints. The solutions adopted to preserve the priceless historical value of the site,
while making it accessible to tourists and researchers, are explained and presented.
Key words: architecture, revalorisation, Wiślica, conservation of monuments, gord
Streszczenie
Problematyka rewaloryzacji grodzisk średniowiecznych. Grodzisko „na łąkach” w Wiślicy – studium przypadku
W artykule omówiono studium przypadku rewaloryzacji grodziska „na łąkach” w Wiślicy. Autorzy przedstawili problematykę projektową zwią-
zaną z obiektem archeologiczno-architektonicznym. Ukazali procesy administracyjno-prawne skutkujące wdrożeniem planu rewaloryzacji obiektu
objętego ochroną konserwatorską. W pracy zaprezentowano decyzje projektowe podjęte na podstawie zebranych informacji, badań archeologicz-