Numer 2(54)/2018

doi:10.37190/arc (doi:10.5277/arc)

Pobierz spis treści

Spis treści

Otwórz spis treści

  1. Artykuły

    1. Beata Juchniewicz - Sztuka patrzenia i rysowania
    2. Beata Makowska - Szkicowanie jako zapis myśli
    3. Beata Kucharczyk-Brus, Joanna Zabawa-Krzypkowska - Rysunek odręczny w procesie kształcenia architektów wnętrz
    4. Paweł Jaszczuk - Zmiany roli przedmiotów plastycznych i metod ich nauczania w kontekście programu kształcenia architektów na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
    5. Joanna Pętkowska - Rysunek odręczny w kontekście przemian technologicznych
    6. Maciej Balasiński, Leszek Maluga - Rysunek odręczny w kontekście przemian technologicznych
    7. Barbara Siomkajło, Dorota Łuczewska - Wstęp do modelowania przestrzeni – łączenie podstaw teorii kompozycji z pracą z tworzywem na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
    8. Hubert Bujak - Wstęp do modelowania przestrzeni – łączenie podstaw teorii kompozycji z pracą z tworzywem na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej
    9. Karolina Jaklewicz - Murale – malarskie strony architektury

Artykuły

Beata Juchniewicz - Sztuka patrzenia i rysowania

doi:10.5277/arc180201

W artykule opisano związki między umiejętnością aktywnej percepcji przestrzeni a rysunkiem odręcznym, ze szczególnym uwzględnieniem ich roli w rozwijaniu umiejętności twórczych architektów. Wyróżniono cztery kategorie widzenia i odpowiadające im sposoby plastycznego zapisu. Wszystkie one zostały omówione na podstawie przykładów rysunków W. Weissa, Z. Herberta, współczesnych architektów (m.in. T. Głowackiego) oraz prac studenckich. Zwrócono uwagę na pewne odrębności i jednocześnie uzupełnianie się tych kategorii w ostatecznym kształtowaniu aktywnej, twórczej postawy percepcji przestrzeni, nazwanej aktywnie otwartym okiem.

Słowa kluczowe:
  •     przestrzeń
  •     percepcja
  •     rysunek
  •     architektura
  •     sztuka
  • Pobierz artykuł

    Beata Makowska - Szkicowanie jako zapis myśli

    doi:10.5277/arc180202

    W artykule podkreślono istotną i niezastąpioną rolę szkicowania w procesie twórczym. Szkice są z jednej strony rozmową wewnętrzną autora w tym procesie, w którym ciągle weryfikuje on i dokonuje poprawek w swoim rozumowaniu. Z drugiej strony rysunki odręczne są także formą dialogu z rzeczywistością, dają możliwość jej głębszego badania i odkrywania. Im więcej doświadczenia ma za sobą rysownik, tym bardziej swobodnie i twórczo  podchodzi do zadania projektowego. Są one pomocne w procesach twórczych, które są nieprzewidywalne i potrzebne szczególnie wtedy, gdy wyobrażenie w myśli nie wystarcza do rozwiązania problemu lub jeśli łatwiejsze jest rozwinięcie pomysłu przez czynność „zewnętrzną” rysowania (proces restrukturyzacji – tworzenia analogii, mutacji i kombinacji form przez szkicowanie). Przez to, że w procesie kształcenia przyszłych architektów rysuje się teraz mniej niż dawniej, z większą trudnością studenci rozwijają umiejętność twórczego „myślenia na papierze”. W nauczaniu umiejętności plastycznych wspomagających proces twórczy przyszłych architektów ważne jest, aby każdy z nich poszukiwał indywidualnego spojrzenia i wyłamywał się ze stereotypów. W artykule wykorzystano metodę obserwacyjną opartą na wieloletnim doświadczeniu pedagogicznym w pracy ze studentami.

    Słowa kluczowe:
  •     rysunek-odręczny
  •     szkice-architektoniczne
  • Pobierz artykuł

    Beata Kucharczyk-Brus, Joanna Zabawa-Krzypkowska - Rysunek odręczny w procesie kształcenia architektów wnętrz

    doi:10.5277/arc180203

    W artykule poruszono zagadnienia związane z procesem kształcenia w zakresie rysunku odręcznego na kierunku architektura wnętrz na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej. Przedstawiono program kształcenia w przeciągu całego cyklu studiów. Zawarto refleksje dotyczące zarówno konieczności przygotowania studentów w tym zakresie, jak i przełożenia treści zapisanych w programie na warsztat zawodowy przyszłych architektów. Głównym celem pracy jest określenie, w jaki sposób proces nauczania rysunku odręcznego rozwija umiejętności plastyczne – narzędzie umożliwiające przedstawienie własnej koncepcji projektowej przyszłym inwestorom. W jego realizacji wykorzystano obserwację uczestniczącą, analizę prac studenckich, analizę prac realizacyjnych. Omówione badania doprowadziły do konkluzji o istnieniu konieczności zintensyfikowania zadań z rysunku architektonicznego.

    Słowa kluczowe:
  •     rysunek-odręczny
  •     rysunek-architektoniczny
  •     program-nauczania
  • Pobierz artykuł

    Paweł Jaszczuk - Zmiany roli przedmiotów plastycznych i metod ich nauczania w kontekście programu kształcenia architektów na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej

    doi:10.5277/arc180204

    Artykuł ukazuje zmiany roli i metod nauczania przedmiotów plastycznych na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej podyktowanych kilkukrotną modyfikacją programu kształcenia architektów. Proces zmian zawierał w sobie dwa przeciwstawne bieguny. Z jednej strony skracany był czas przeznaczony na prowadzenie zajęć; z 450 godzin w 1946 r. do 182 godzin w 2007 r. Skutkowało to sukcesywnym zawężaniem problematyki zajęć. Sytuację skomplikowały jeszcze dwa fakty: zmiana filozofii prowadzenia projektowania wstępnego oraz postępująca obecność komputera w procesie projektowania zmieniająca istotnie zasady współpracy studenta z wykładowcami. Wiązało się to z rozszerzeniem problematyki kompozycji w programie zajęć tak, że duża część tych ćwiczeń realizowana była w trybie konsultacji z wykonaniem w domu. Zauważono również rosnący brak umiejętności zapisu przestrzeni przez studentów za pomocą rysunku odręcznego. Tak więc przy coraz krótszym programie zajęć pojawiła się jednocześnie potrzeba wprowadzenia nowych wątków do edukacji plastycznej. Autor proponuje zwiększenie liczby ćwiczeń służących badaniu i kreowaniu przestrzeni w różnej skali i różnych aspektach, tak by wydobyć potencjał studentów i pokazać im, jak w pełni obserwować i odczuwać świat wokół nas, dając im jednocześnie narzędzia do jej zmiany. Byłoby to możliwe przy całościowej rewizji programu kształcenia architektów na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.

    Słowa kluczowe:
  •     rysunek
  •     malarstwo
  •     rzeźba
  •     przestrzeń
  •     kształcenie
  •     zmiany
  • Pobierz artykuł

    Joanna Pętkowska - Rysunek odręczny w kontekście przemian technologicznych

    doi:10.5277/arc180205

    Celem artykułu jest przedstawienie rysunku odręcznego na tle przemian związanych z wprowadzeniem metod projektowania opartych na modelu trójwymiarowym. Zarysowano w nim historię wykorzystania rysunku odręcznego oraz technik CAD w projektowaniu, z zaakcentowaniem zagadnienia autorstwa. Następnie przedstawiono współczesne ujęcie relacji między rysunkiem odręcznym a narzędziami cyfrowymi, z naciskiem położonym na modelowanie trójwymiarowe. Zaprezentowane zostały przyczyny współczesnych przemian i znaczenie systemu Building Information Modeling (BIM). Podsumowanie zawiera wnioski dotyczące obecnej roli rysunku odręcznego oraz możliwe konsekwencje, jakie zmiany te niosą dla pozycji architekta w procesie projektowym.

    Słowa kluczowe:
  •     rysunek-odręczny
  •     projekt
  •     cad
  •     bim
  •     projektowanie-obliczeniowe
  • Pobierz artykuł

    Maciej Balasiński, Leszek Maluga - Rysunek odręczny w kontekście przemian technologicznych

    doi:10.5277/arc180206

    Artykuł prezentuje programy nauczania przedmiotów „plastyczne wspomaganie projektowania” i „kompozycja barwna – przestrzeń w architekturze”, które zostały stworzone dla studentów trzeciego roku pierwszego stopnia kierunku architektura na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Jest również próbą odpowiedzi na pytanie, jak wspomniane programy nauczania mogą wpływać na jakość wykształcenia przyszłych architektów w kontekście roli, jaką kompozycja architektoniczna odgrywa w warsztacie projektowym.

    Słowa kluczowe:
  •     kompozycja
  •     twórczość
  •     architektura
  •     dydaktyka
  •     projektowanie
  • Pobierz artykuł

    Barbara Siomkajło, Dorota Łuczewska - Wstęp do modelowania przestrzeni – łączenie podstaw teorii kompozycji z pracą z tworzywem na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej

    doi:10.5277/arc180207

    W procesie kształcenia studentów architektury jednym z podstawowych problemów jest uświadomienie im znaczenia pojęcia kompozycja – jako podstawowego dla wszelkiej twórczości plastycznej, a zwłaszcza dla projektowania architektury. Praca niniejsza prezentuje element tego procesu kształcenia, który ściśle wiąże teorię z praktyką twórczą przy wykorzystaniu różnych mediów, w celu przygotowania kompozycji przestrzennej. Służą temu odpowiednio dobrane zadania, które wprowadzono w ramach kursów bloku kompozycyjno-plastycznego na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, już na pierwszym poziomie nauczania. W opracowaniu omówiono grupę prostych zadań i sposobów ich realizacji ze względu na wprowadzanie elementów teorii kompozycji (jej cech, zależności, zasad), zastosowane tworzywo i technologię wykonania oraz rodzaje dokumentacji idei projektowej. W artykule zawarto także opis metodologii realizacji kolejnych etapów tych zadań oraz dokumentację fotograficzną z opisem wybranych przykładów prac studenckich (płyty, ściany, bryły). Realizacja tej grupy zadań dydaktycznych umożliwia jednoczesne weryfikowanie związków pomiędzy projektowaną formą, jej konstrukcją i cechami materiału, pozwala także na koordynowanie procesów projektowania równolegle – w zapisie płaskim (rysunek na wszystkich etapach) i w realnej przestrzeni. Są one tym samym istotnym elementem warsztatu plastycznego przyszłych architektów.

    Słowa kluczowe:
  •     kompozycja
  •     modelowanie
  •     edukacja
  • Pobierz artykuł

    Hubert Bujak - Wstęp do modelowania przestrzeni – łączenie podstaw teorii kompozycji z pracą z tworzywem na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej

    doi:10.5277/arc180208

    W artykule w sposób subiektywny i syntetyczny przedstawiono kilka kluczowych problemów związanych z pojęciem twórczości w odniesieniu do medium rozumianego jako tworzywo oraz materia dzieła sztuki. Zawarto tu refleksje oraz wnioski zdobyte na styku działalności dydaktycznej na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej z niezależną działalnością artystyczną na polu malarstwa oraz rzeźby. Podstawowym założeniem i celem artykułu jest podkreślenie czynnika materialnego w twórczości oraz wykazanie w tym kontekście dużego znaczenia samej twórczości jako procesu mającego cechy uniwersalne dla działalności związanej z projektowaniem. W kontekście omawianych zjawisk zostały przytoczone fragmenty myśli estetycznej, ukazano wybrane zjawiska z obszaru historii sztuki oraz konkretne przykłady prac własnych i studenckich realizowanych na zajęciach z rzeźby na Wydziale Architektury PWr.

    Słowa kluczowe:
  •     medium
  •     tworzywo
  •     twórczość
  •     rzeźba
  • Pobierz artykuł

    Karolina Jaklewicz - Murale – malarskie strony architektury

    doi:10.5277/arc180209

    W artykule przedstawiono przykłady z historii murali wskazujące na pozytywne przejawy współobecności malarstwa i architektury, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między architektem a muralem. Omówiono również proces dydaktyczny mający na celu przygotowanie przyszłych architektów do włączania murali (własnego autorstwa lub zamówionych u artystów) w przestrzeń architektury już na etapie projektowania. Przywołane są także współczesne realizacje w przestrzeni publicznej, które stanowią dobre przykłady koegzystencji malarstwa i architektury.

    Słowa kluczowe:
  •     mural
  •     przestrzeń-publiczna
  •     projektowanie
  • Pobierz artykuł