Numer 1(49)/2017
Spis treści
Otwórz spis treści
-
- Patrycja Grzyś - Wizerunek miasta a jego tożsamość – współczesne zależności
- Katarzyna Kajdanek - Tożsamość na sprzedaż? Wizerunek wewnętrzny i zewnętrzny Wrocławia oraz jego komercjalizacja
- Łukasz Damurski - Zmiany w przestrzeni wrocławskich osiedli w latach 1997–2017 jako podstawa kształtowania wizerunku miejsca
- Michał Dębek - Architektoniczne i mentalne podstawy wizerunku głównej ulicy handlowej. Przypadek ulicy Świdnickiej we Wrocławiu
- Beata Juchniewicz - Miastoobraz. Mobilny wizerunek Wrocławia
- Artur Kwaśniewski - Krajobraz przedurbanizacyjny w przestrzeni współczesnego miasta. Uwagi o metodyce badawczej i praktyce planistycznej na przykładzie Wrocławia
- Klara Czyńska, Paweł Rubinowicz - Analiza wpływu wieżowca Sky Tower na krajobraz Wrocławia z zastosowaniem metody VIS
- Łukasz Mazur - Stan zdrowia psychicznego mieszkańców w środowisku miejskim. Konceptualizacja problemów badawczych i poszukiwanie rozwiązań architektonicznych
Artykuły
Patrycja Grzyś - Wizerunek miasta a jego tożsamość – współczesne zależności
doi:10.5277/arc170201
Problematyka tożsamości, a w tym szczególnie tożsamości miast oraz miejsc, stała się w ciągu ostatnich kilkunastu lat bardzo interesującym tematem badawczym. Stanowi ona jeden z głównych parametrów opisu przestrzeni miejskiej. Niemniej jednak nasilająca się konkurencja pomiędzy ośrodkami miejskimi oraz rywalizacja wynikająca z rosnących potrzeb odbiorców oferty miejskiej powoduje, iż miasta poszukują nowych dróg ku osiągnięciu przewagi konkurencyjnej i to właśnie tożsamość miejska zostaje zmaterializowana do roli zasobu – jednego z najistotniejszych narzędzi tworzenia przewagi konkurencyjnej. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na zależność, jaka zachodzi pomiędzy pojęciami „wizerunek” i „tożsamość miejska”, a następnie wskazanie, czy zależność ta znajduje odniesienie w ramach zarządzania przestrzeniami miejskimi we współczesnych uwarunkowaniach.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Katarzyna Kajdanek - Tożsamość na sprzedaż? Wizerunek wewnętrzny i zewnętrzny Wrocławia oraz jego komercjalizacja
doi:10.5277/arc170202
Współczesne miasta są poddane presji potwierdzania swojej wartości w kategoriach rynkowych tak jak firmy komercyjne. Sukces może być mierzony np. liczbą turystów, napływem nowych inwestycji. Logika popytu i podaży determinująca działania władz miasta powoduje, że złożona w swej istocie i wielowymiarowa tożsamość miasta zostaje podporządkowana mechanizmom marketingu miejskiego i przetworzona w wizerunek. Każde miasto ma cechy odróżniające je od innych miast, stanowiące tworzywo ich tożsamości. Decyzja o tym, które elementy tożsamości wybrać i włączyć do wizerunku miasta, jest wyrazem polityczności, albowiem wypływa z określonych motywów, sposobów działania i dominujących narracji w sferze publicznej miasta. W ekstremalnej sytuacji tożsamość zostaje zastąpiona przez wizerunek – wizję odseparowaną od społecznego charakteru miasta. Tymczasem współcześni mieszkańcy miast coraz częściej wyrażają swoje ambicje i kompetencje do tego, by współuczestniczyć w procesach kształtowania wizerunku miasta. Materiał empiryczny, który jest podstawą opracowania, został zebrany w trakcie realizacji grantu NCN nr 2013/09/B/HS6/00418 pt. „Tożsamość miasta i jego mieszkańców a przestrzeń publiczna. Studium trzech miast”. Materiał zawiera odpowiedzi na pytanie o to, jaki jest wizerunek wewnętrzny i zewnętrzny (widziany przez gdańszczan i gliwiczan) Wrocławia oraz jak przebiega proces jego komercjalizacji, tj. jakie kategorie społeczne są definiowane jako najważniejszy klient miejskiej oferty, jakie są reakcje wobec realizowanej strategii marketingowej, wreszcie jak rozumiane i oceniane jest zagadnienie komercjalizacji (i upolitycznienia) tożsamości.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Łukasz Damurski - Zmiany w przestrzeni wrocławskich osiedli w latach 1997–2017 jako podstawa kształtowania wizerunku miejsca
doi:10.5277/arc170203
Podstawą kształtowania wizerunku miejsca jest zawsze określona przestrzeń, odbierana i oceniana przez użytkowników. Każda dostrzegalna, trwała zmiana w krajobrazie może wpływać na wizerunek miejsca w umysłach odbiorców. W artykule na podstawie dokumentacji fotograficznej z lat 1997, 2007 i 2016 (badanie panelowe) przedstawiono zmiany w przestrzeni 16 wybranych osiedli Wrocławia, określając ich dynamikę i charakter. Wyniki badań wskazują na zróżnicowanie przekształceń krajobrazu w skali miasta – większe natężenie zmian występuje w osiedlach zlokalizowanych bliżej centrum, mniejsze zaś na peryferiach. Dominujące kierunki przekształceń związane są z zielenią (nasadzenia, rozwój, uporządkowanie), remontami istniejącej zabudowy (odnowienie elewacji lub dachów) oraz budową nowych obiektów. Ważnym kierunkiem jest również reorganizacja infrastruktury komunikacyjnej (wymiana nawierzchni, wprowadzenie ścieżek rowerowych, zmiana organizacji ruchu). Zaprezentowane zmiany w przestrzeni Wrocławia stanowią dobrą podstawę do kształtowania pozytywnego wizerunku większości badanych osiedli.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Michał Dębek - Architektoniczne i mentalne podstawy wizerunku głównej ulicy handlowej. Przypadek ulicy Świdnickiej we Wrocławiu
doi:10.5277/arc170204
W artykule przedstawiłem wyniki sześciu badań wizerunku oraz społecznego funkcjonowania ulicy Świdnickiej. W przekrojowych, jakościowych i ilościowych badaniach, włącznie z metodą kartowania poznawczego, wzięło udział 292 respondentów. Byli to mieszkańcy Wrocławia, obcokrajowcy mieszkający czasowo we Wrocławiu oraz przedsiębiorcy prowadzący sklepy i lokale usługowe w ramach tej ulicy. Eksplorując źródła i prawdopodobne fizyczne fundamenty wizerunku ulicy inspirowałem się koncepcją obrazu miasta Kevina Lyncha oraz językiem wzorców Christophera Alexandra i jego współpracowników. Okazało się, między innymi, że ulicy Świdnickiej brakuje niektórych struktur urbanistyczno-architektonicznych kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania społecznego ulicy handlowej, a także że jej niezły wizerunek raczej nie jest silnie związany z funkcją handlowo-usługową. Tylko jeden z najbardziej atrakcyjnych i najczęściej przywoływanych przez badanych punktów orientacyjnych, DH Renoma, stanowi w wizerunku ulicy element o jednoznacznie wielkomiejsko-handlowym charakterze.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Beata Juchniewicz - Miastoobraz. Mobilny wizerunek Wrocławia
doi:10.5277/arc170205
W artykule przeanalizowano związki pomiędzy wizerunkiem przestrzeni miejskiej a cechami współczesnej kultury wizualnej oraz strategiami życia społecznego. Ponieważ mobilność jest podstawową cechą współczesnej kultury, to ona wyznacza podjętą perspektywę badawczą. Wrocław jest miastem, które potraktowano jako reprezentatywny przykład do analizy. Opisano mobilność ciał/mieszkańców, rzeczy i obrazów, które są składowymi wizerunku miasta. Nowe formy świadomości wizualnej związane są z powszechnym użyciem aparatu fotograficznego i w konsekwencji multiplikowaniem obrazów. Analiza cech kompozycji prac studentów na temat wizerunku Wrocławia pozwoliła zilustrować i pogłębić analizę charakteru mobilnego obrazu miejskiego. Powstały miastoobrazy jako kolaże miejskie, z których wyłoniła się nieostra, ruchoma sylwetka miasta o zmiennej scenografii. Opisywany w tekście i uwidoczniony w pracach studentów proces oderwania czasu od przestrzeni w strategiach miejskich potwierdził wcześniejsze tezy, na przykład Zygmunta Baumana i jego teorii płynnej nowoczesności. Jednocześnie proliferacja coraz bardziej mobilnych znaków i obrazów w przestrzeni miejskiej otwiera również granice tej przestrzeni, tak jak w definicji dzieła otwartego Umberta Eco. W ten sposób miasto, hybrydyczny krajobraz mobilnych społeczeństw, to wciąż przestrzeń otwarta, niedokończona i podatna na ruch i zmiany. Mobilność jest głównym czynnikiem kształtującym jej wizerunek – kolaż obrazów i wrażeń, śladów życia jego mieszkańców.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Artur Kwaśniewski - Krajobraz przedurbanizacyjny w przestrzeni współczesnego miasta. Uwagi o metodyce badawczej i praktyce planistycznej na przykładzie Wrocławia
doi:10.5277/arc170205
Kluczowym problemem omawianym w artykule jest ochrona pozostałości przedurbanizacyjnego krajobrazu kulturowego na terenach miast. Autor zwraca uwagę na wartość struktur i elementów dawnych podmiejskich wsi w przestrzeni współczesnych miast. Stawia tezę, że kluczowe komponenty dawnego rozplanowania nie są ani należycie identyfikowane, ani waloryzowane – skutkiem czego ich ochrona jako obiektów dziedzictwa jest wybiórcza i powierzchowna. Postuluje konieczność skorygowania dotychczasowej teorii i praktyki postępowania zarówno w badaniach krajobrazu historycznego, jak też w praktyce ochrony zabytków i planowania przestrzennego. Tezy artykułu zostały zilustrowane przykładami z terenu Wrocławia.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Klara Czyńska, Paweł Rubinowicz - Analiza wpływu wieżowca Sky Tower na krajobraz Wrocławia z zastosowaniem metody VIS
doi:10.5277/arc170207
W artykule omówiono badania dotyczące analizy wpływu wieżowca Sky Tower na krajobraz Wrocławia. Zostały one przeprowadzone z zastosowaniem komputerowej metody Visual Impact Size (VIS), opracowanej pod kierunkiem pierwszego autora artykułu. Metoda ta umożliwia geometrycznie jednoznaczne rozpoznanie zakresu i siły oddziaływania wizualnego dominanty. Im obiekt jest wyższy, tym w oczywisty sposób większy jest jego wpływ na krajobraz. W ślad za tym rośnie jego znaczenie jako elementu kształtującego wizerunek miasta. Obszar analiz VIS objął znaczną część Wrocławia (89 km2), co pozwoliło na obserwacje zarówno bliskiego, jak i dalekiego pola ekspozycji. Sky Tower w wewnętrznych widokach (z ulic, placów) jest stosunkowo słabo eksponowany, nie został też odpowiednio silnie osadzony w strukturze miasta. Jak wykazały analizy VIS, obiekt jest najlepiej widoczny w odległych panoramach z zachodu i południa, w których Sky Tower stanowi główny wertykalny motyw przyciągający wzrok. To właśnie w dalekich widokach wieżowiec staje się nowym symbolem Wrocławia, wzmacniającym wizerunek miasta. Analizy VIS zostały wykonane z wykorzystaniem danych ze skaningu lotniczego LiDAR: cyfrowego modelu terenu (DTM/NMT) i cyfrowego modelu pokrycia terenu (DSM/NMPT) oraz z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania opracowanego przez autorów.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Łukasz Mazur - Stan zdrowia psychicznego mieszkańców w środowisku miejskim. Konceptualizacja problemów badawczych i poszukiwanie rozwiązań architektonicznych
doi:10.5277/arc170208
Życie we współczesnym środowisku miejskim nabiera coraz większego tempa, a dni wydają się zbyt krótkie na wykonanie w pośpiechu wszystkiego, co zaplanowaliśmy. Mieszkańcy miast narażeni są na wpływ różnych negatywnych czynników, takich jak zła jakość powietrza, hałas, stres, korki uliczne, niewydolność infrastruktury miejskiej, miejscowe przeludnienie, wzrost anonimowości, patologie społeczne. Negatywne czynniki sprawiają, że środowisko mieszkaniowe w miastach staje się trudnym miejscem do życia, a prawdopodobieństwo wystąpienia problemów psychicznych u osób w nich żyjących jest większe niż u ludności z obszarów wiejskich. Celem pracy jest omówienie niektórych negatywnych czynników życia mieszkańców miast na przykładzie Wrocławia oraz znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy negatywne czynniki życia w mieście mogą wpływać na zdrowie psychiczne mieszkańców.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł