Numer 1(31)/2012

doi:10.37190/arc (doi:10.5277/arc)

Pobierz spis treści

Spis treści

Otwórz spis treści

  1. Artykuły

    1. Krzysztof Hejmej - Sacrum pod nieboskłonem
    2. Małgorzata Milecka - Wielkoprzestrzenne układy wodne cystersów
    3. Hanna Golasz-Szołomicka - Maswerkowe okna z XIV wieku na Śląsku
    4. Bożena Grzegorczyk - Działalność wrocławskich spółek budowlanych w II połowie XIX w.
    5. Elżbieta Trocka-Leszczyńska, Agnieszka Tomaszewicz - Przekształcenia urbanistyczne uzdrowiska w Lądku-Zdroju do roku 1945
    6. Monika Ewa Adamska - Założenie urbanistyczne cmentarza komunalnego w Opolu Półwsi w projektach Gustava Allingera
    7. Justyna Kleszcz - Szlak kościółków drewnianych w powiecie oleskim – szkic
    8. Tomasz Kruszewski - Motywy symboliczne współczesnej architektury bibliotek – najczęstsze tendencje
    9. Tomasz Kruszewski - Czy o ocenie i emocjach związanych z budynkiem decyduje jego wygląd zewnętrzny? Postawy wobec zróżnicowanych formalnie obiektów architektonicznych
    10. Michał Pelczarski, Zdzisław Pelczarski - Czy o ocenie i emocjach związanych z budynkiem decyduje jego wygląd zewnętrzny? Postawy wobec zróżnicowanych formalnie obiektów architektonicznych
    11. Joanna Krajewska - Dialektyka lokalności i globalności architektury współczesnej
    12. Wojciech Januszewski - Między Europą a Wschodem – szkic o krajobrazie architektonicznym Bukaresztu
    13. Barbara Misztal - Parametry dynamiczne drgań swobodnych różnych gatunków drewna
    14. Izabela Cichońska, Jacek Kotz, Roman Czajka - Intryga Nieskończoności na Granicy Dwóch Światów w oparciu o „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza, czyli metafora prozy Brunona Schulza w ujęciu Izabeli Cichońskiej
    15. Adam Stafiniak - Zespół budynków monasteru wraz z Cerkwią Św. Archanioła Michała w Jaroszówce
    16. Karolina Jaklewicz - Re: WUWA

Artykuły

Krzysztof Hejmej - Sacrum pod nieboskłonem

doi:10.5277/arc120101

W 2002 r. odbyła się ósma i ostatnia podróż apostolska papieża Jana Pawła II do Polski. Na przyjazd papieża wybudowano blisko sześćdziesiąt ołtarzy papieskich w różnych miastach i w różnych regionach Polski. Ołtarz papieski z założenia miał być budowlą tymczasową, swoją pełną ekspresji formą miał wyrażać motto papieskiej pielgrzymki oraz budować niepowtarzalny i wyjątkowy klimat spotkania z papieżem – stając się świątynią „jednego dnia”. Pomimo tymczasowego przeznaczenia ołtarzy papieskich ich projektanci stworzyli dzieła urzekające bogactwem przekazu symbolicznego, na długo zapisując się w świadomości uczestników uroczystości.     Ołtarz papieski i sektory dla pielgrzymów tworzą materialną świątynię pod nieboskłonem – świątynię wzniesioną na konkretną uroczystość, z udziałem papieża. Na podstawie wielu opracowań naukowych można wywnioskować, że pewne elementy kompozycyjne w świątyni chrześcijańskiej, w warstwie znaczeniowej posiadają cechy wspólne wielu religiom. Są nimi m.in. ołtarz ofiarny na podwyższeniu – Święta Góra; święty obszar, strefa sacrum i profanum – wnętrze świątyni i zewnętrze; kosmos, wszechświat – sklepienie świątyni; oś świata (axis mundi) – elementy pionowe świątyni, np. wieża. Opierając się na rozważaniach M. Eliadego, stwierdzamy, że architektura sakralna podejmuje i rozwija symbolikę kosmologiczną. Doświadczenie sakralnej przestrzeni umożliwia człowiekowi religijnemu „założenie swojego świata” tam, gdzie sacrum przejawia się w przestrzeni. Wszechświat znajduje zatem swój symboliczny odpowiednik w sklepieniu świątyni i jej konstrukcji nośnej – kolumnach i ścianach. Ołtarz papieski wraz z otoczeniem, które tworzą pielgrzymi i przestrzeń otwarta, konstruują naturalną świątynię.     Ołtarz papieski był wynikiem kompensacji wielu treści symbolicznych, kodów, znaczeń. W zależności od miejsca (od regionu), od świadomości projektanta, inwestora i wykonawcy, przedstawiał różne podejście do wyrażania symbolu, treści religijnych. W regionach, w których tradycja odgrywa szczególną rolę (np.: Podhale, Pomorze, Górny Śląsk), można było zauważyć wysoką świadomość uczestników procesu powstawania dzieła architektonicznego. Idea projektu widoczna była w całości założenia: w kompozycji przestrzennej, konstrukcji, detalu, w użytych materiałach. Ołtarze papieskie były dziełami architektonicznymi, przekazującymi treści symboliczne w sposób ekspresyjny, emocjonalny – były przecież projektowane na ten jeden wyjątkowy dzień, uroczyste spotkanie z Papieżem.

Słowa kluczowe:
  •     architektura-sakralna
  •     ołtarze-papieskie
  •     historia-religii
  •     symbolika-formalna
  • Pobierz artykuł

    Małgorzata Milecka - Wielkoprzestrzenne układy wodne cystersów

    doi:10.5277/arc120102

    Zakon cystersów, mający w swojej regule uprawę roli jako jedno z głównych zajęć, wyrobił w swoim zgromadzeniu pewne stałe zasady dotyczące wyboru terenu pod lokalizację klasztoru i sposobu jego rozplanowania. Nieodłącznym atrybutem ich założeń była woda, w niezwykle sprawny sposób wykorzystywana do celów gospodarczych i przemysłowych. Cysterskie strumienie i rzeki, których wody ujęto w kanały, młynówki i stawy, przez całe wieki były źródłem wody koniecznej do nawadniania użytków rolnych i ogrodów, do pracy „kunsztów wodnych” młynów, kuźni, browarów i foluszy.     Artykuł prezentuje układy wodne na terenach administrowanych przez dwa opactwa: Cîteaux i Mogiłę, w celu ukazania stosowanych przez cystersów rozwiązań w zakresie wielkoprzestrzennej gospodarki wodnej. Przekształcenia krajobrazu, jakich dokonano na prezentowanych obszarach, i ich współczesne skutki winny stanowić podstawę dalszych badań nad wpływem działalności człowieka na środowisko przyrodnicze, historyczne układy i urządzenia wodne powinny zaś być szczegółowo zbadane i objęte ochroną jako dziedzictwo kulturowe białych mnichów.

    Słowa kluczowe:
  •     opactwo-cysterskie
  •     klasztor
  •     system-wodny
  •     walory-naturalne
  • Pobierz artykuł

    Hanna Golasz-Szołomicka - Maswerkowe okna z XIV wieku na Śląsku

    doi:10.5277/arc120103

    Kościoły z XIV w. otrzymały wysokie okna o rozbudowanych i wielopłaszczyznowych maswerkach. Stanowią one rozwinięcie kompozycji XIII-wiecznej, ale o bardziej złożonych układach. W XIV w. pojawiły się nowe elementy: rybie pęcherze, forma tarczy herbowej oraz rozbudowane wieloliście i układy wirujące. Maswerki można podzielić na centralne, centralne rozbudowane i kilkupoziomowe.     W układzie centralnym i centralnym rozbudowanym w podłuczu umieszczano koło, kwadrat, trójkąt wypełniony wieloliśćmi, rybimi pęcherzami, elementami o układzie promienistym lub wirującym. Maswerki kilkupoziomowe składały się z kół, trójkątów, kwadratów wypełnionych wieloliśćmi ułożonymi piętrowo. W kompozycji kilkupoziomowej koncentrycznej układano wokół środkowego ostrołuku elementy w układzie koncentrycznym.

    Słowa kluczowe:
  •     kościoły-śląskie-z-xiv-w.
  •     układ-okien-w-elewacji
  •     maswerki-o-kompozycji-centralnej
  •     maswerki-o-kompozycji-centralnej-rozbudowanej
  •     maswerki-o-kompozycji-kilkupoziomowej
  • Pobierz artykuł

    Bożena Grzegorczyk - Działalność wrocławskich spółek budowlanych w II połowie XIX w.

    doi:10.5277/arc120104

    Jednym z problemów Wrocławia około roku 1850 – nota bene problemu, który tylko okazjonalnie, z racji omawiania najczęściej innych kwestii, zwraca uwagę badaczy – jest sprawa ówczesnej planowanej gospodarki mieszkaniowej i ściśle z nią powiązanych, tworzonych wówczas towarzystw budowlanych. Nie ulega wątpliwości, że był to wyraz aktywizacji gospodarczej Niemiec po roku 1840. Wraz z ożywieniem gospodarczym nastąpił w mieście przyrost ludności, a podejmowane wówczas przez członków zarządu miasta decyzje zaowocowały koniunkturą budowlaną. Uwidocznił się zwiększony popyt na działki budowlane, których wartość stale rosła. Można zauważyć, że w mieście pojawiła się konieczność wznoszenia nie tylko kamienic czynszowych dla zamożnych wrocławian, ale także budowy tańszych domów dla uboższych mieszkańców.     Znamienne jest, że wzorce czerpano przede wszystkim z doświadczeń angielskich, a jako przykład nowo pojętej organizacji budowlanej podawano „Society for Improving the Conditions of the Labouring Classes”, założone w Londynie w 1844 r. O ile jednak angielska spółka, podobnie jak amsterdamskie stowarzyszenie „Vereeniging ten Behoven der Arbeiderklasse”, prowadziła działalność na poły charytatywną, o tyle na terenie Wrocławia prowadzono ją na dwa sposoby – pojawiły się dwie grupy stowarzyszeń o odmiennych celach. Do pierwszej z nich należy zaliczyć towarzystwa o zdecydowanie komercyjnym charakterze, które dążyły do pozyskania terenów budowlanych, następnie podziału ich na działki i sprzedaży (np. „Wrocławskie Towarzystwo Budowlane” – 1858, „Wrocławski Bank Budowlany” – 1871). Warto przy tym zaznaczyć, że część towarzystw nie zajmowała się li tylko sprzedażą nowo wytyczonych działek, zatrudniano bowiem architektów, którzy projektowali budynki, następnie realizowane i odsprzedawane prywatnym osobom bądź instytucjom (np. „Pole Maciejowe – Towarzystwo Budowlane – Komandytowe” – 1869, „Śląskie Towarzystwo Handlu Nieruchomościami” – 1872). Drugą grupę natomiast tworzyły towarzystwa, które działały na zasadach spółdzielni, jednak inaczej niż w Anglii czy Niderlandach, powstawały one przede wszystkim z inicjatywy osób, które jednoczyła konieczność zdobycia stosunkowo taniego mieszkania (np. „Wrocławska Spółdzielnia Oszczędnościowo-Budowlana” – 1868).     Naszkicowana w artykule działalność powyższych spółek jednoznacznie dowodzi nie tylko stałej rywalizacji, ale również ogromnego wkładu, jaki wniosły omawiane instytucje we współtworzenie planowego rozwoju miasta.

    Słowa kluczowe:
  •     architektura-xix-w.
  •     budownictwo-socjalne
  •     spółki-budowlane
  •     wrocław
  • Pobierz artykuł

    Elżbieta Trocka-Leszczyńska, Agnieszka Tomaszewicz - Przekształcenia urbanistyczne uzdrowiska w Lądku-Zdroju do roku 1945

    doi:10.5277/arc120105

    Lądek-Zdrój, najstarsze kłodzkie uzdrowisko, składa się dziś z dwóch części: zabytkowego miasta – położonego na brzegu rzeki Białej Lądeckiej oraz uzdrowiska usytuowanego po obu stronach rzeki, o swobodnym układzie parkowym, z miękko prowadzonymi drogami, dostosowanymi do naturalnego ukształtowania terenu, z zabudową uzdrowiskową rozproszoną wśród zieleni.     Lokację miejskiej części Lądka-Zdroju przeprowadzono w II poł. XIII w. W podobnym czasie, u podnóża Wzgórza Świętojerskiego zostały odkryte ciepłe źródła, przy których zaczęło rozwijać się uzdrowisko. Pod koniec XVI w. zarysował się układ funkcjonalny kąpieliska, w którym pozornie przypadkowe rozmieszczenie budynków, dostosowane do naturalnego ukształtowania terenu, zapewniało jego prawidłowe funkcjonowanie. Po odkryciu kolejnych źródeł, Fryderyka i Marii, w II poł. XVII w. założono tzw. Nowy Zdrój (późniejszy Zdrój Marii). Kompozycja przestrzenna zabudowy kąpieliska, będąca wynikiem zaplanowanej, jednorazowej akcji budowlanej, uchodzi za najwcześniejsze tego typu rozwiązanie zrealizowane na Śląsku.     Do dalszego rozwoju uzdrowiska przyczynił się w połowie XVIII w. minister Śląska, hrabia von Hoym. Był on m.in. inicjatorem zagospodarowania obszaru między zdrojami, gdzie wybudowano dom zdrojowy i założono park angielski. W XIX w. nadal upiększano i rozbudowywano uzdrowisko; władze Lądka dążyły do pozyskiwania i scalania kolejnych gruntów sąsiadujących z kąpieliskami, na których zakładano parki i lokalizowano zabudowę willową. Obecny układ przestrzenny uzdrowiska jest, w dużej mierze, wynikiem reorganizacji przestrzeni wokół zdroju Marii, przeprowadzonej w latach 30. XX w. W artykule szczegółowo przedstawiono kolejne etapy w historii przekształceń urbanistycznych uzdrowiskowej części Lądka-Zdroju.

    Słowa kluczowe:
  •     śląsk
  •     lądek-zdrój
  •     uzdrowisko
  •     rozwój-urbanistyczny
  • Pobierz artykuł

    Monika Ewa Adamska - Założenie urbanistyczne cmentarza komunalnego w Opolu Półwsi w projektach Gustava Allingera

    doi:10.5277/arc120106

    Gustav Allinger, autor projektu cmentarza komunalnego w Opolu Półwsi, znacząco przyczynił się do rozwoju architektury ogrodów i zieleni miejskiej w XX-wiecznych Niemczech. Urodził się w 1891 r. w Lauffen am Neckar, w Badenii-Wirtembergii, zmarł w Bonn w 1974 r. w wieku 83 lat.     Projektowe i organizacyjne talenty Gustava Allingera ujawniły się już w latach 20. XX w. w trakcie przygotowań i realizacji wystaw ogrodniczych. W dorobku zawodowym Allingera znaczącą grupę stanowią projekty ogrodów, które obrazują rozwój jego stylu, towarzysząc mu na wszystkich etapach kariery zawodowej. Projekty ogrodów z lat 20. i 30. XX w. oparte są na geometrycznych podziałach, późniejsze z lat 40. i 50. to założenia o charakterze mniej formalnym i bardziej swobodnym. Podejmowanym tematem projektowym były również opracowania zagospodarowania terenu na obiekty użyteczności publicznej (szkoły, uczelnie wyższe, uzdrowiska i szpitale) oraz dla firm i zespołów mieszkaniowych. W latach 1928–1932 Gustav Allinger pełnił funkcję dyrektora Urzędu Zieleni Miejskiej (Stadtgartendirektor) w Zabrzu (Hindenburg), uczestniczył w pracach nad planami regulacyjnymi i projektami nowych osiedli miasta.     Założenia urbanistyczne cmentarzy to zachowana grupa kilkunastu projektów opracowanych w latach 1914–1943, na terenach Nadrenii Północnej-Westfalii, Nadrenii-Palatynatu oraz współczesnej Polski (Bolesławiec, Elbląg, Gdynia i Opole). Założenie nowego cmentarza komunalnego w Opolu Półwsi, w części zrealizowane, to wydłużona, geometryczna kompozycja oparta na liniach prostych i współśrodkowych łukach. Cmentarz został oficjalnie otwarty w 1931 r.     Cmentarz został powiększony w latach 70. i 80. XX w., dalsza rozbudowa nekropolii nastąpiła w latach 90. XX w. i na początku XXI w. W 2012 r. realizowany będzie ostatni etap rozbudowy cmentarza.

    Słowa kluczowe:
  •     architektura-krajobrazu-xx-w.
  •     cmentarz
  •     opole
  •     gustav-allinger
  • Pobierz artykuł

    Justyna Kleszcz - Szlak kościółków drewnianych w powiecie oleskim – szkic

    doi:10.5277/arc120107

    Zespół drewnianych kościołów znajdujących się w powiecie oleskim stanowi bogaty przegląd typów drewnianej architektury Śląska. Ze względu na swoje specyficzne położenie na granicy kilku województw i krain geograficznych jest on obszernym źródłem wiedzy o transformacjach i wpływach różnych technik i tradycji budowlanych.     W pracy omówione zostały uwarunkowania historyczno-geograficzne, jakie przyczyniły się do powstania grupy kościołów opolskich. Podstawą dalszych rozważań stała się analiza literatury tematu, obejmująca genezę zainteresowania tradycją śląskiego budownictwa drewnianego, sięgającą połowy XIX w. na terenie Niemiec. Dalszą część pracy stanowi omówienie historii i architektury oraz wystroju wnętrzarskiego obiektów znajdujących się na terenie powiatu. W opracowaniu zostały również uwzględnione obiekty, które w ciągu ostatnich dwudziestu lat uległy zniszczeniu wskutek destrukcyjnej działalności człowieka. Ich historia dowodzi słuszności wszystkich działań konserwatorskich i zabezpieczających, które zostały podjęte w ostatnich latach dla ratowania zabytków jeszcze istniejących.     Aneksem do opracowania są listy zabytków będące świadectwem zmian, jakie zachodziły w okresie powojennym, obrazujące zarówno zmiany terytorialne powiatu oleskiego, jak i powolny proces niszczenia drewnianej architektury tego regionu. Dodatkową informację stanowi wypis z rejestru zabytków województwa opolskiego, świadczący o podejmowanych zaraz po wojnie działaniach mających na celu ochronę dziedzictwa ziem odzyskanych.

    Słowa kluczowe:
  •     drewniana-architektura-sakralna
  •     ochrona-zabytków
  • Pobierz artykuł

    Tomasz Kruszewski - Motywy symboliczne współczesnej architektury bibliotek – najczęstsze tendencje

    doi:10.5277/arc120108

    W artykule poruszono problematykę motywów przewodnich stosowanych w architekturze bibliotek ostatnich trzech dekad. Wśród nich znajdują się tendencje kierowane ekologią, prostotą, etnicznością i elastycznością, ale również – wydawać by się mogło już archaiczną inspiracją – religią. Ich dobór jest podyktowany modą kreowaną przez świat zachodni oraz filozofią ponowoczesną. Obie przyczyniają się do tworzenia wizerunku nowoczesnej biblioteki odizolowanej od jej tradycji, a co za tym idzie, porzucania klasycznych rozwiązań ideowo-symbolicznych konstytuujących jej dawną rolę kulturową.

    Słowa kluczowe:
  •     współczesne-biblioteki
  •     architektura-bibliotek
  •     symbolika
  •     semiotyk-kultury
  • Pobierz artykuł

    Tomasz Kruszewski - Czy o ocenie i emocjach związanych z budynkiem decyduje jego wygląd zewnętrzny? Postawy wobec zróżnicowanych formalnie obiektów architektonicznych

    doi:10.5277/arc120109

    Artykuł dotyczy psychologicznych aspektów odbioru obiektów architektonicznych, istotnych uwarunkowań relacji człowiek–architektura. Przedmiotem zainteresowania autora są oceny, ustosunkowanie emocjonalne i deklaracje zachowań wobec różniących się wyglądem zewnętrznym obiektów. Omówiono tu część projektu badawczego „Uwarunkowania postaw wobec obiektów architektonicznych”, realizowanego przez autora w latach 2007–2010. Szczególny nacisk położono na możliwie syntetyczne omówienie psychologicznych podstaw spostrzegania obiektów oraz pojęcia deklarowanych wobec nich postaw. Zaprezentowano kluczowe elementy autorskiego schematu strukturalizującego hipotetyczne determinanty postaw wobec obiektów architektonicznych. Zasadniczą część artykułu stanowi natomiast prezentacja i omówienie wyników autorskich badań postaw wobec określonych obiektów. Ich zwieńczeniem jest próba odpowiedzi na pytanie: „Czy cechy wyglądu, takie jak kształt, kolor i różnorodność bryły, mają decydujące znaczenie w ocenie obiektu architektonicznego?”.

    Słowa kluczowe:
  •     postawy-wobec-obiektów
  •     ocena-obiektów-architektonicznych
  •     ewaluacja-budynków
  •     psychologia-środowiskowa
  •     spostrzeganie-architektury
  •     preferencje-estetyczne
  • Pobierz artykuł

    Michał Pelczarski, Zdzisław Pelczarski - Czy o ocenie i emocjach związanych z budynkiem decyduje jego wygląd zewnętrzny? Postawy wobec zróżnicowanych formalnie obiektów architektonicznych

    doi:10.5277/arc120110

    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy „spektakularnym” i trudnym do podważenia polskim osiągnięciom budowlanym na EURO 2012 towarzyszą dorównujące im sukcesy na polu jakości architektoniczno-konstrukcyjnej. Czy pospieszne i asekuracyjne rozstrzyganie o wyborze projektantów zagranicznych nie wpłynęło na unifikację rozwiązań, które zamiast stanowić propozycje unikalne o cechach ikony architektonicznej, stały się podobne do wielu znanych już z innych miejsc na świecie?     Jako rozwiązanie godne naśladowania przedstawiono model portugalski, gdzie dzięki podjęciu przez parlament stosownych ustaw, większość nowych stadionów została zaprojektowana przez rodzimych architektów, a dopiero na etapie wykonawczym, gdy potrzebne były zaawansowane technologie i doświadczenie w realizacji tego typu obiektów, angażowane były firmy zagraniczne. Niestety Polska nie skorzystała z tego pozytywnego przykładu i nie stawiła odporu zjawiskom globalizacji, monopolu kilku wielkich, specjalistycznych firm projektowych, i wiążącej się z tym unifikacji architektury stadionów.

    Słowa kluczowe:
  •     stadiony-w-polsce-na-euro-2012
  •     konstrukcje-dachów-stadionów-sportowych
  •     fasady-stadionów
  • Pobierz artykuł

    Joanna Krajewska - Dialektyka lokalności i globalności architektury współczesnej

    doi:10.5277/arc120111

    Architektura współczesna oscyluje między tendencjami lokalnymi a globalistycznymi. Dynamika zmian w epoce ponowoczesnej sprawia, że trudno jednoznacznie ocenić to zjawisko, dlatego proponuje się rozpatrywać je w duchu dialektyki negatywnej.     Wiek XX przyniósł nowe technologie, a świat zaczął się „kurczyć”. Istniejące sieci globalnych zależności nie pozwoliły żadnej z cywilizacji pozostać obojętną na podnoszący się poziom wiedzy i rozwój techniki. Modernizacja, począwszy od Zachodu, objęła cały świat. Kompresja czasu i przestrzeni oraz zaistnienie rzeczywistości wirtualnej zmieniły znaczenie realnego „miejsca”. Nowe materiały budowlane i wzrost możliwości konstrukcyjnych oraz nowa filozofia architektury – modernizm dały podstawy do wykształcenia się jednego języka architektury nowoczesnej, w ramach którego zaistniała duża swoboda projektowa. Tożsamość architektury rozumiana jako jeden z przejawów kultury, w niektórych rejonach świata zaczęła przechodzić kryzys. W obliczu niepewnej oceny swojej tożsamości w stosunku do otaczającej przestrzeni urbanistycznej stanął też współczesny człowiek. Tymczasem, jak dowodzą specjaliści, im bardziej ekspansywna globalizacja, tym silniejsza potrzeba podkreślania własnej kultury. Pozostaje zastanowić się zatem, jakimi językami przemówi architektura przyszłości.

    Słowa kluczowe:
  •     architektura
  •     tożsamość
  •     globalizacja
  • Pobierz artykuł

    Wojciech Januszewski - Między Europą a Wschodem – szkic o krajobrazie architektonicznym Bukaresztu

    doi:10.5277/arc120112

    Krajobraz miejski rumuńskiej stolicy stanowi szczególnie interesujące zjawisko w aspekcie urbanistyki i form architektonicznych na tle wielkich metropolii Europy Środkowej i Południowej. Oryginalna kompozycja przestrzenna jest zapisem specyficznych uwarunkowań kulturowych, historycznych i naturalnych. W artykule przedstawiono zarys warstwowej struktury przestrzennej miasta, tworzonej przez poszczególne grupy stylistyczne: styl rodzimy, „mały Paryż”, modernizm, socrealizm i współczesność.

    Słowa kluczowe:
  •     bukareszt
  •     przestrzeń-miejska
  •     modernizm
  • Pobierz artykuł

    Barbara Misztal - Parametry dynamiczne drgań swobodnych różnych gatunków drewna

    doi:10.5277/arc120113

    W publikacji obliczono parametry ruchu drgającego belek z dwóch gatunków drewna: dęby i sosny w stanie powietrzno suchym. Pokazano, jak na podstawie częstotliwości drgań swobodnych oraz tłumienia drgań można dokonać wyboru gatunku drewna do budowy konstrukcji z drewna. Zaproponowano zastosowanie pomiaru drgań swobodnych do wyznaczania właściwości mechanicznych elementów.

    Słowa kluczowe:
  •     drewno
  •     konstrukcje-drewniane
  • Pobierz artykuł

    Izabela Cichońska, Jacek Kotz, Roman Czajka - Intryga Nieskończoności na Granicy Dwóch Światów w oparciu o „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza, czyli metafora prozy Brunona Schulza w ujęciu Izabeli Cichońskiej

    doi:10.5277/arc120114

    Artykuł jest prezentacją pracy dyplomowej Pani Izabeli Cichońskiej, studentki Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Praca dyplomowa została wykonana pod kierunkiem dr. arch. Romana Czajki i obroniona w 2010 r. Tytuł oryginalny pracy dyplomowej: „Intryga nieskończoności na Granicy Dwóch Światów w oparciu o Sklepy cynamonowe Brunona Schulza”. Dyplom jest architektoniczną metaforą Sklepów cynamonowych Brunona Schulza, osadzoną w realiach współczesnego Drohobycza.

    Słowa kluczowe:
  •     metafora-prozy-brunona-schulza
  • Pobierz artykuł

    Adam Stafiniak - Zespół budynków monasteru wraz z Cerkwią Św. Archanioła Michała w Jaroszówce

    doi:10.5277/arc120115

    Problem projektowy klasztoru można ogólnie opisać trudnością w wykreowaniu przestrzeni sacrum, przestrzeni, która ma uspakajający, ale ułatwiający skupienie wpływ na użytkownika. Analiza istniejących rozwiązań, jakkolwiek pomocna w zrozumieniu zjawiska, nie jest podstawowym źródłem wiedzy. Skupić by się bardziej należało na człowieku, na jego psychice, sposobach poznawania przestrzeni i jej odczuwania.

    Słowa kluczowe:
  •     monaster
  •     klasztor
  •     architektura-sakralna
  •     ortodoksja
  •     sacrum
  •     teologia-prawosławna
  • Pobierz artykuł

    Karolina Jaklewicz - Re: WUWA

    doi:10.5277/arc120116

    Cykl obrazów Re: WUWA to dialog młodego pokolenia z klasyką modernizmu. Autorka prac, warszawska malarka Maria Kiesner, sięgnęła do najlepszych źródeł, które biją we Wrocławiu, do obiektów Wystawy Mieszkaniowej z 1929 r. Ideą cyklu jest ponowne „odkrycie” myśli modernistycznej, zwrócenie uwagi na bogactwo kulturalnego dziedzictwa Wrocławia, powrót do dobrych wzorów. Re: WUWA to hołd złożony nowatorskim rozwiązaniom sprzed lat. W odróżnieniu od dotychczasowych obrazów Kiesner, na których dominowały monumentalne ujęcia architektury, cykl wrocławski charakteryzuje kameralność kompozycji. Z pozycji obiektywnego obserwatora i dokumentalisty, Kiesner przesuwa się w stronę subiektywnej relacji z architekturą. Znika dystans. Szerokie panoramy ustępują miejsca portretom domów. Kiesner przygląda się budynkom z bliska, ukazuje fragmenty brył, zagląda do wnętrz. Na podstawie archiwalnych fotografii komponuje zapomniane widoki osiedla WUWA, przywraca pamięć o twórcach projektu.

    Słowa kluczowe:
  •     wuwa
  •     malarstwo
  •     kiesner
  • Pobierz artykuł