Numer 1(37)/2014
Spis treści
Otwórz spis treści
-
- Ann Evans - Początki opactwa Notre-Dame de Grosbot
- Hanna Kozaczewska-Golasz - Opole – katedra pw. Znalezienia Krzyża Świętego
- Aleksander Serafin - Architektura wobec sztuki abstrakcyjnej XX wieku
- Agnieszka Lisowska - Budynek Reformowanego Gimnazjum Realnego w Miliczu
- Ewa Święcka - Pojęcie autentyzmu i malarstwo ścienne
- Jerzy Olek - Zobaczyć idealne, czyli bezkresy kresek
- Bogusław Wowrzeczka - Agropolis. Część I. Nowa Atlantyda
- Barbara Misztal - Oszacowanie efektywnej sztywności i modułu sprężystości różnych gatunków drewna na podstawie pomiarów drgań swobodnych
- Joanna Jabłońska, Dominik Rozwadowski - Architektura, ochrona zabytków, urbanistyka. Problematyka w kierunkowym języku angielskim
Artykuły
Ann Evans - Początki opactwa Notre-Dame de Grosbot
doi:10.5277/arc140101
W artykule zostały przedstawione dotychczasowe poglądy na temat początków opactwa, które powstało niedaleko wsi Grosbot. Pierwsza nazwa opactwa Fontus Vivus (Żywe źródło) związana była z położeniem siedziby przy źródłach. Uważa się, że w tym miejscu od około 975 r. istniała siedziba benedyktynów lub augustianów, do dziś nie zachowały się jednak dokumenty poświadczające ten fakt. Na istnienie osadnictwa w tym miejscu mogą wskazywać natomiast fragmenty ceramiki z X–XI w., odkrywane przez archeologów. Nie wiadomo także dokładnie, kiedy siedziba została przekazana cystersom. Obecnie uważa się, że stało się to w 1142 lub 1147 r., gdy cysterskie opactwo w Obazine przejęło tereny przy źródle. Wówczas zmieniono także nazwę na Grosbot. Nadal jednak istnieje wiele wątpliwości dotyczących początków opactwa. Wymagają one wyjaśnienia.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Hanna Kozaczewska-Golasz - Opole – katedra pw. Znalezienia Krzyża Świętego
doi:10.5277/arc140102
Kościół wzmiankowany w 1223 r. był trójnawową budowlą, do której w 3. ćw. XIII w. zostały dobudowane dwie zachodnie wieże. Kolejny etap stanowiła przebudowa korpusu nawowego. Jej rozpoczęcie można wiązać ze wzmianką z 1295 r. o ufundowaniu kościoła przez ks. Bolka I. Kościół pełnił funkcję kolegiaty i w 1. poł. XIV w. otrzymał układ bazyliki z długim prezbiterium zamkniętym wielobokiem. Po pożarze w 1415 r. przystąpiono do odbudowy kościoła – podwyższono mury korpusu nawowego do układu halowego. Wnętrze otrzymało nowe fi lary z pilastrami i pilastry przy ścianach podłużnych. Prawdopodobnie pozostawiono jednonawowe prezbiterium. Zapewne dopiero w 2. poł. XV w. przebudowano prezbiterium na trójnawowe o układzie halowym. Filary i rozczłonkowanie wnętrza prezbiterium stanowiło kontynuację form korpusu nawowego. Kościół uzyskał wówczas układ długiej trójnawowej hali o pięciu przęsłach i wielobocznym zakończeniu każdej z naw. Prawdopodobnie dopiero w połowie XVI w. założono sklepienia, które remontowano w XVII w. i w połowie XIX w. Po stronie zachodniej przez cały okres wznosiły się dwie stare wieże, niewątpliwie podwyższone. W XVI w. wzniesiono trzy kaplice oraz emporę. Ostateczny wygląd kościół otrzymał w XIX w.: w 1856 r. naprawiono sklepienia, dach i przypory, a w 1899 r. podwyższono zachodnie wieże. Wówczas oblicowano także wszystkie ściany zewnętrzne, co w istotny sposób zmieniło wygląd kościoła.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Aleksander Serafin - Architektura wobec sztuki abstrakcyjnej XX wieku
doi:10.5277/arc140103
Odejście od klasycznych kanonów estetyki spowodowało, że sztuka, a w konsekwencji także architektura kierują się innymi niż dotychczas zasadami. Niezależnie od istnienia różnych tendencji w sztuce wyraźnie wyróżniają się dwa nurty: organiczny i geometryczny. Wskutek tego zjawiska architektura oscyluje pomiędzy tymi dwoma wpływami. To one powodują, że sztuka abstrakcyjna w różnych aspektach odnajduje swoją interpretację w języku formy architektonicznej. Warta podkreślenia jest także znaczna rola ekspresjonizmu na tle stale przekształcającej się architektury.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Agnieszka Lisowska - Budynek Reformowanego Gimnazjum Realnego w Miliczu
doi:10.5277/arc140104
W latach 1927–1929 powstał w Miliczu gmach szkolny dla nowo utworzonego Reformowanego Gimnazjum Realnego. Placówka ta była odpowiedzią na duże zapotrzebowanie społeczeństwa milickiego na szkołę średnią kończącą się maturą. Popularnie nazwana „Ostlandschule”, z założenia miała być wzorem dobrej szkoły niemieckiej. Okazały, monumentalny budynek w willowej dzielnicy, poza staromiejskim centrum stanowił doskonałą bazę lokalową, umożliwiającą wszechstronne kształcenie i rozwój młodzieży. Dzięki narożnikowemu ustawieniu oraz rozrzeźbieniu bryły doskonale wpisuje się w sąsiadującą zabudowę mieszkaniową. Jednocześnie swoją prostą, modernistyczną formą, rytmem dłuższych prostokątnych okien oraz odpowiednim podkreśleniem wejść, wyróżnia się z otoczenia. Architekt Hans Spitzner dokładnie przemyślał układ funkcjonalny. Poszczególne strefy: sportowo-rekreacyjną, szkolną i mieszkalną oddzielono od siebie. W części głównej znajdowały się zespoły pomieszczeń do nauk przyrodniczych, w skrzydle bocznym administracja oraz inne sale lekcyjne. Kompleks sali gimnastycznej oraz auli stanowił samowystarczalny człon, dostępny dla mieszkańców także po lekcjach. Osobnym elementem był dom dyrektora otoczony ogrodem. Reformowane Gimnazjum Realne w Miliczu byłoszkołą wyjątkową. A sam budynek szkolny do dziś jest perełką architektoniczną nie tylko Milicza, ale i całego regionu.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Ewa Święcka - Pojęcie autentyzmu i malarstwo ścienne
doi:10.5277/arc140105
Malowidła ścienne tworzą swoisty pomost pomiędzy architekturą a ruchomymi dziełami sztuki. W odniesieniu do każdego z tych trzech typów obiektów wypracowana została odrębna metodyka ochrony i konserwacji. I choć istnieje na tym polu wiele punktów stycznych, to jednak odmienny charakter poszczególnych grup wymaga szczególnego podejścia i interpretacji. Dotyczy to także zagadnienia autentyzmu. Kluczowy problem stanowią tu transfery malarstwa ściennego eksponowane w galeriach jak obrazy sztalugowe.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Jerzy Olek - Zobaczyć idealne, czyli bezkresy kresek
doi:10.5277/arc140106
Zdarza się, że linia bywa znakiem. Częściej jednak jest zapowiedzią lub błędem, nieraz odłamkiem, przypadkiem, niedopełnionym Początkiem, odciskiem bądź splamieniem. Nie kieruje do Źródła, jedynie z niego wyprowadza. Zapowiada sens własnej egzystencji i jednocześnie go narusza. Sugerując, iż jest jej przypisany pre-sens, przyobleka spodziewane znaczenie w poza-sens. Uparcie wyraża pochwałę pustki znaku. Niczego nie naśladuje, gdyż obca jej jest wszelka imitacja. Trwa samotna i nierzadko zbędna. A jednak nieoceniona – niezastąpiona – dyskretnie nieobecna. Linia poza narracją, poza estetyką, ale też nie nieestetyczna. Godna, by przyjrzeć się jej przez egzystencjalizm i psychoanalizę, warta przeanalizowania z punktu widzenia pragmatyzmu i szkoły frankfurckiej, gotowa na wiwisekcję fenomenologiczną i semiotyczną, podatna na ustalenia teorii systemów, uległa względem kryteriów empirycznych oraz przygotowana na zwodnicze koncepcje antysztuki. Każda z estetyk wpisanych w określony nurt fi lozofi i miałaby zapewne swoją własną diagnozę kondycji linizmu. Także antyestetyka mogłaby mieć na jej temat dużo do powiedzenia.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Bogusław Wowrzeczka - Agropolis. Część I. Nowa Atlantyda
doi:10.5277/arc140107
Współczesne strategie tworzenia zrównoważonych ekosystemów miejskich stały się podstawą dla nowych koncepcji miasta, w których zaciera się różnica między funkcjami dotychczas będącymi domeną terenów wiejskich i miejskich – miasto staję się miejscem produkcji rolniczej. Taka forma przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta stanowi nową koncepcję kontynuacji idei integracji środowiska naturalnego z miastem – XIX-wiecznej utopii miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, której pierwowzorem była Nowa Atlantyda Francisa Bacona (XVII w.).
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Barbara Misztal - Oszacowanie efektywnej sztywności i modułu sprężystości różnych gatunków drewna na podstawie pomiarów drgań swobodnych
doi:10.5277/arc140108
W artykule opisano badania dynamiczne modeli z drewna sosnowego, świerkowego, modrzewiowego i dębowego. Badania przeprowadzono w celu osza cowania efektywnych sztywności Kef i Eef modułu sprężystości podłużnej różnych gatunków drewna. Przebieg drgań swobodnych każdego z modeli zilustrowano na wykresach. Pokazano różnice efektywnych modułów sprężystości drewna gatunków iglastych i liściastych. Oszacowane mo duły sprężystości podłużnej Eef porównano z wartościami ujętymi w PN-B-03150:2000 Konstrukcje drewniane. Pokazano korzyści wynikające z krótkich testów dynamicznych do wyznaczania i porównywania właściwości drewna. Otrzymane w wyniku analizy drgań swobodnych obiektywne dane o właściwościach drewna można wprowadzić na bieżąco do projektowania i diagnostyki konstrukcji, uściślając wizualne umiejętności cieśli.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł
Joanna Jabłońska, Dominik Rozwadowski - Architektura, ochrona zabytków, urbanistyka. Problematyka w kierunkowym języku angielskim
doi:10.5277/arc140109
Na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej w okresie od 1.03.2013 do 30.11.2013 r. odbył się podwójny cykl naukowych seminariów w języku angielskim, zatytułowanych: „Architektura, Ochrona Zabytków, Urbanistyka – problematyka w kierunkowym języku angielskim”. Realizacja była odpowiedzią na potrzebę uzupełnienia i doskonalenia umiejętności językowych pracowników oraz wzajemną potrzebę wymiany doświadczeń i wiedzy. W ramach poszczególnych spotkań doskonalono umiejętności językowe, dyskutowano, a zainteresowania koncentrowały się na tematach związanych z zawodem architekta i urbanisty. Lektor i uczestnicy prezentowali wystąpienia z zakresu: historii, sztuki, budownictwa, konstrukcji, indywidualnie prowadzonych badań naukowych oraz dydaktyki. Mimo zróżnicowanego poziomu znajomości języka angielskiego wśród uczestników, od B1 do C1 według klasyfikacji CEFR (Common European Framework of Reference for Languages), spotkania były realizowane płynnie, przy wzajemnym zrozumieniu. Sposób ich prowadzenia sprzyjał również odtworzeniu charakteru międzynarodowych konferencji, gdzie naukowcy ze wszystkich zakątków świata, wykształceni w odmienny sposób, mówią z różnym akcentem. Atmosfera i tematyka spotkań zachęcała do swobodnej dyskusji i otwartej wymiany poglądów. W opinii uczestników inicjatywa okazała się bardzo potrzebna, interesująca, inspirująca i przydatna w ich pracy naukowej.
Słowa kluczowe:
Pobierz artykuł